Φωτοευαισθησία: Τι μπορεί να μας την προκαλέσει, πώς εκδηλώνεται και πώς θα προστατευτούμε;

Φωτοευαισθησία είναι η έντονη αντίδραση του δέρματος στις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου ή σε λάμπες μαυρίσματος συνήθως λόγω της λήψης ορισμένων φαρμάκων ή της επαφής με ορισμένες ουσίες ή φυτά.

Πρόκειται για τοπική δερματική αντίδραση με τη μορφή του ερυθρού οιδήματος. Η έκθεση του δέρματος στον ήλιο και στην υπεριώδη ακτινοβολία προκαλεί ερυθρότητα στην εκτεθειμένη περιοχή. Η πάθηση εκδηλώνεται είτε μετά τη λήψη κάποιων φαρμάκων είτε μετά από 48ωρη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

Ποια είναι τα συμπτώματα

* Ερυθρότητα

* Εξάνθημα

* Φλύκταινες ή οίδημα.

Τι μπορεί να προκαλέσει την φωτοευαισθησία

Οταν κάποια προϊόντα για το δέρμα προκαλούν αλλεργική αντίδραση στο ηλιακό φως, η κατάσταση λέγεται δερματίτιδα.

Τα φάρμακα που καμιά φορά μπορεί να προκαλέσουν δερματίτιδα είναι:

Αντιβιοτικά, σπασμολυτικά, αντικαταθλιπτικά, αντισυλληπτικά χάπια, χημειοθεραπευτικά, διουρητικά, αντιυπερτασικά φάρμακα, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NAISDs), αντιδιαβητικά που λαμβάνονται από το στόμα, τοπικές αντισηπτικές κρέμες, ηρεμιστικά.

Μερικές ουσίες και φυτά μπορεί να προκαλέσουν φωτοευαισθησία αν έρθουν σε επαφή με το δέρμα. Αυτές είναι:

* Τεχνητά γλυκαντικά.
* Αρώματα που περιλαμβάνουν έλαια από περγαμόντο, σανταλόξυλο, λεβάντα ή λεμόνι.
* Κρέμες για μετά το ξύρισμα.
* Αντιβακτηριακά αποσμητικά σαπούνια.
*Απορρυπαντικά.
* Φαρμακευτικά καλλυντικά.
* Κρέμες λεύκανσης δέρματος.
* Σαπούνια ή σαμπουάν με συστατικά λιθανθρακόπισσας.
* Αντηλιακές κρέμες με παρα-αμινοβενζοϊκό οξύ (ΡΑΒΑ).
* Ορισμένα φυτά και φρούτα, όπως κίτρο, μαϊντανός, σέλινο, καρότα και σύκα.

Τύποι φωτοευαισθησίας

Υπάρχουν δύο τύποι φωτοευαισθησίας, η φωτοαλλεργική και η φωτοτοξική.

* Φωτοαλλεργική

Η φωτοαλλεργική αντίδραση είναι αποτέλεσμα μεταβολών στο ανοσοποιητικό σας σύστημα. Οταν γίνει αυτό, το δέρμα σας αντιδρά κάθε φορά που εκτίθεται στο ηλιακό φως, μετά από επαφή ή έκθεση σε συγκεκριμένα φάρμακα, χημικές ουσίες ή φυτά που το ευαισθητοποιούν.

Σε αυτή την περίπτωση το δέρμα κοκκινίζει από τον ήλιο, αν και δεν καίγεται απαραίτητα, και αποκτά ένα ανώμαλο εξάνθημα. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν κηλίδες αποχρωματισμού, φουσκάλες ή οίδημα.

Τα συμπτώματα ενδέχεται να επεκταθούν ακόμη και σε σημεία που δεν εκτίθενται στο φως. Οταν το σώμα σας ευαισθητοποιηθεί σε ορισμένη ουσία, μπορεί να αντιδρά επανειλημμένα σε αυτή ή σε χημικά παρόμοιες ουσίες. Τα συμπτώματα της φωτοαλλεργίας δεν εμφανίζονται αμέσως μετά την έκθεση στον ήλιο, αλλά μπορεί να καθυστερήσουν από ώρες έως αρκετές ημέρες.

* Φωτοτοξική

Η φωτοτοξική αντίδραση μοιάζει με έντονο ηλιακό έγκαυμα με φλεγμονή, ερυθρότητα, φουσκάλες και με τη χαρακτηριστική ενόχληση. Μπορεί να έχετε αυτή την αντίδραση κάθε φορά που η χημική ουσία που σας ευαισθητοποιεί βρίσκεται σε επαρκή ποσότητα στο σώμα ή στο δέρμα σας και εκτίθεται σε φως που έχει το μήκος κύματος που την ενεργοποιεί.

Πώς θεραπεύεται

Η αντίδραση φωτοευαισθησίας εξαφανίζεται συνήθως μέσα σε μία εβδομάδα από τη στιγμή που πήρατε μέτρα για να προστατέψετε το δέρμα σας από την έκθεση σε υπεριώδεις ακτίνες και αποφεύγετε την ουσία ευαισθητοποίησης.

Αν έχετε φωτοαλλεργική αντίδραση είναι σημαντικό να φοράτε προστατευτικά ρούχα και να χρησιμοποιείτε αντηλιακό ευρέος φάσματος που δεσμεύει την υπεριώδη ακτινοβολία Α και Β πάντα όταν είστε έξω.

Σε έντονη αντίδραση μπορεί να σας χορηγηθεί κρέμα από κορτικοστεροειδή και ταμπλέτες υδροξυχλωροκίνης για καταστολή της αντίδρασης.

ΜΟΤΟ

Μην αμελείτε να χρησιμοποιείτε πάντα αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας και ιδανικά να προσπαθείτε να μην αφήνετε ακάλυπτο κανένα μέρος του σώματός σας

Από την Τάνια Βλαδένη, M.Sc., Ph.D., δερματολόγο, διευθύντρια της Πανεπιστημιακής Κλινικής του Νοσοκομείου «Α. Συγγρός», μέλος της Ευρωπαϊκής Δερματολογικής Ακαδημίας (EADV) και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Παιδιατρικής Δερματολογίας (ESPD).