Το σπήλαιο της Αλιστράτης θεωρείται ένα από τα ωραιότερα και μεγαλύτερα της Ελλάδος, πιθανόν και της Ευρώπης, όπου η φύση θέλησε να δείξει τη μεγαλύτερη δύναμη της δημιουργίας στολισμών και σχηματισμών.
Στην είσοδο του σπηλαίου συναντάται ο προθάλαμός του, μια πολύ ωραία αίθουσα ύψους 8 μ. Από εκεί ξεκινούν διάφορες στοές με μεγάλο ύψος και πλουσιότατο διάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Υπάρχουν και όροφοι στο σπήλαιο που είναι αμέτρητοι και δεν είναι ακόμη γνωστοί.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία στο φαράγγι του ποταμού Αγγίτη, που διασχίζει την περιοχή Αλιστράτης στη θέση «πετρωτό» εμφανιζόταν η Σφίγγα.
Ακόμη, αναφέρεται ότι ο Πλούτωνας ο θεός του Άδη, όταν έκλεψε την Περσεφόνη, θυγατέρα της θεάς Δήμητρας, την οδήγησε στο φαράγγι, όπου βρίσκεται η Πύλη του Άδη. Η περιοχή που αναφέρει η μυθολογία είναι αυτή που βρίσκεται κοντά στο τουριστικό Σπήλαιο Αλιστράτης.
Μια εξερευνητική αποστολή υψηλής αξίας
Οι συζητήσεις στα γραφεία της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρίας έδιναν και έπαιρναν ένα χειμωνιάτικο πρωινό του 1977. Κάτι πολύ σημαντικό βρέθηκε στην Αλιστράτη, έλεγαν ο ένας στον άλλο.
Στο Πετρωτό, μια βραχώδη περιοχή δυτικά της Αλιστράτης, οι ντόπιοι γνώριζαν την ύπαρξη ενός σπηλαίου που ανοιγόταν στο βάθος ενός βαράθρου. Μερικοί τολμηροί κατέβαιναν δεμένοι με σκοινιά και προχωρούσαν για λίγο στον υπόγειο λαβύρινθο. Μιλούσαν για αγάλματα, αφού έτσι τους έμοιαζαν οι σταλαγμίτες, και κρυμμένους θησαυρούς ποιος ξέρει πού, στα έγκατα της Γης.
Το 1975 η κοινότητα είχε στείλει έγγραφο στην ΕΣΕ ζητώντας την εξερεύνηση του σπηλαίου. Το Σεπτέμβριο του 1975 η πρώτη αποστολή διαπίστωσε τη σπουδαιότητα του σπηλαίου. Ακολούθησε επίσκεψη Αυστριακών γεωλόγων του Φυσιογραφικού Μουσείου της Βιέννης. Οι Αυστριακοί βρέθηκαν στην περιοχή στο πλαίσιο κοινού ερευνητικού προγράμματος με το εργαστήριο Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πολύ σύντομα, οι ξένοι ερευνητές, όπως ανέφεραν στον υπεύθυνο καθηγητή Νίκο Συμεωνίδη, διαπίστωσαν τη σπουδαιότητα του σπηλαίου, συγκαταλέγοντάς το στα σημαντικότερα της Ευρώπης. Το Μάιο του 1977 ομάδα της ΕΣΕ με υπεύθυνο τον καθηγητή Νίκο Συμεωνίδη και τους Ε. Τσίμπανη, Γρ. Παπαδόπουλο, Γ. Δηλαρά και Ε. Κωσταντακάτο, φτάνει στο σπήλαιο και αρχίζει τη συστηματική εξερεύνηση και μελέτη του. Παρ’ όλο που οι Αυστριακοί είχαν ήδη κάνει μια πρώτη χαρτογράφηση, η ομάδα το χαρτογράφησε ξανά με μεγάλη λεπτομέρεια και συγχρόνως εξερεύνησε νέα τμήματα. Επιστρέφοντας στην ΕΣΕ, μετέφεραν τον ενθουσιασμό τους για την ομορφιά και το μέγεθος της σπηλιάς.
Τεχνολογία και Φύση ενωμένες δημιουργούν Μαγεία
Η εφαρμογή του ρομποτικού συστήματος ξενάγησης στο σπήλαιο είναι μια παγκόσμια πρωτοτυπία!
Το ρομπότ με το όνομα της μυθολογικής Περσεφόνης, που έχει κατασκευαστεί εξ ολοκλήρου (το λογισμικό) στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), θα ξεναγεί σε περισσότερες από σαράντα γλώσσες τους επισκέπτες του Σπηλαίου αλλά και θα απαντά σε συγκεκριμένες ερωτήσεις των επισκεπτών. Η «Περσεφόνη» αποτελεί το ένα από τα πέντε βήματα ψηφιακού μετασχηματισμού στο Σπήλαιο Αλιστράτης με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα Intereg, με την ονομασία i-cave.
Oι επισκέπτες θα έχουν την δυνατότητα μέσω εφαρμογής στο κινητό τους τηλέφωνο, να περιηγούνται και να παίρνουν πληροφορίες για τους γεωλογικούς σχηματισμούς ενώ θα μπορούν να ακούσουν τον μύθο της αρπαγής της Περσεφόνης και στα Αρχαία Ελληνικά.
Επιπρόσθετα, θα παρέχεται όχι μόνο την δυνατότητα 3D απεικόνισης των βιοσπηλαιολογικών χαρακτηριστικών του Σπηλαίου (είδη νυχτερίδων, Αlistrati beroni) αλλά και η δυνατότητα ψηφιακής απεικόνισης της μυθολογικής ενοίκου του Σπηλαίου, της Περσεφόνης.
Το τέταρτο βήμα περιλαμβάνει την ανάπτυξη της εκπαιδευτικής ρομποτικής για μαθητές, με τη δυνατότητα δημιουργίας ενός αντιγράφου του ρομπότ ξεναγού σε έναν ειδικά διαμορφωμένο διάδρομο και τον αντίστοιχο προγραμματισμό του για την ξενάγηση, αντιγράφοντας τις κινήσεις του ρομπότ-ξεναγού.
Τέλος, το πέμπτο βήμα περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός Σπηλαιολογικού Μουσείου εικονικής πραγματικότητας, το οποίο θα αναπαριστά με ολογράμματα το Σπήλαιο της Αλιστράτης –επίσης, θα παρουσιάζονται εκθέματα όχι μόνο του Σπηλαίου Αλιστράτης αλλά και των άλλων Σπηλαίων της περιοχής, όπως και ίχνη από την προϊστορική δραστηριότητα των ανθρώπων των Σπηλαίων που κατοικούσαν εκείνη την περίοδο στην περιοχή.
Ο επισκέπτης, χάρη στην τεχνολογία, θα μετατρέπεται σε ένα είδος…σπηλαιολόγου!
«Με την ανάπτυξη των παραπάνω εφαρμογών θα καταστήσουν το Σπήλαιο της Αλιστράτης μια κοιτίδα καινοτομίας και ψηφιακού μετασχηματισμού όχι μόνο για τα Σπήλαια της Ελλάδας αλλά και για όλα τα Σπήλαια του κόσμου, αποδεικνύοντας ότι μπορούν και οι μικρές Δημοτικές επιχειρήσεις να καινοτομήσουν και να αποδεικνύουν παγκόσμια τις ψηφιακές τους πρωτοτυπίες» τονίζει ο επιστημονικός Διευθυντής του Σπηλαίου, Νίκος Καρτάλης.
Με την άρση των πρώτων περιορισμών, το Σπήλαιο Αλιστράτης επαναλειτουργεί από τις 9 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα τηρώντας όλες τις ασφαλιστικές δικλείδες για την αποφυγή διασποράς του κορωνοϊού. Το κάθε γκρουπ επισκεπτών αποτελείται από 20 άτομα και τηρείται η απόσταση των δύο μέτρων κατά την ξενάγηση.
