Το comeback της μπομπότας

Η μπομπότα ήταν το ψωμί των φτωχών, ήδη από το 1930 και κατά τη διάρκεια της κατοχής στην Ελλάδα όταν το αλεύρι από σιτάρι δεν υπήρχε ενώ το αλεύρι καλαμποκιού ήταν άφθονο.

Έτσι, τα περισσότερα νοικοκυριά χρησιμοποιούσαν το καλαμποκάλευρο για να φτιάξουν ψωμί αλλά και πίτες και κάποια “γλυκά” της εποχής, για να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες.

Συνήθως, η μπομπότα ήταν το ψωμί ή η “πίτα” ένας χυλός από ζεστό αλατισμένο νερό, καλαμποκάλευρο, χόρτα και ίσως λίγο λάδι ή αυγό εάν και όταν υπήρχε.

Η μπομπότα είναι καλαμποκόψωμο του ταψιού. Και την έφτιαχναν βέβαια στο χωριό σε περιπτώσεις που δεν είχαν καθάριο να ζυμώσουν ψωμί. Η ιστορία της ξεκινάει από τη Βοιωτία κάποιες περιοχές της Θεσσαλίας και την Ορεινή Ναυπακτία.

Έχουμε δυο ειδών: την ανεβατή και τη λειψή

Την ανεβατή τη ζύμωναν με κανονικό προζύμι στο σκαφίδι. Μόνο που το καλαμποκάλευρο το ζεμάτιζαν με αλατισμένο νερό. Το’ καναν κανονικό ζυμάρι και το έριχναν στα ταψιά.

Εκεί το άφηναν πολλές ώρες να γίνει, δηλαδή να φουσκώσει, κι ύστερα το έριχναν στο φούρνο. Στο τραπέζι τη μπομπότα την έκοβαν φέτες, όπως το ψωμί.

Στην κατοχή η μπομπότα έσωσε τον κόσμο από την πείνα, σε πολλές περιοχές. Η λειψή γίνεται χωρίς προζύμι. Το αλεύρι ζεματίζεται κι ύστερα τρίβεται από τη νοικοκυρά με λάδι. Ρίχνουν μέσα και σταφίδα μαύρη και κανέλα. Γίνεται έτσι τραγανή και νόστιμη.Σωστή νοστιμιά…

Σε κάποιες περιοχές έβαζαν νερό με καλαμποκάλευρο, κανέλα, σταφίδες και λάδι (σπανιότερο είδος), το έβραζαν και ρίχνοντας από πάνω πετιμέζι, έφτιαχναν το “κατσαμάκι”, ένα είδος γλυκού σαν τον μετέπειτα σιμιγδαλένιο χαλβά.

Αυτές, είναι μαρτυρίες όσων έζησαν εκείνες τις ταραγμένες και δύσκολες εποχές.Μετέπειτα, το καλαμποκόψωμο περιφρονήθηκε και υπήρχαν άτομα που έχοντας την εμπειρία των χρόνων εκείνων δεν ήθελαν ούτε να το δουν.

Κι όμως, οι σύγχρονοι διατροφολόγοι επιμένουν ότι το αλεύρι από καλαμπόκι είναι ένας διατροφικός θησαυρός καθώς περιέχει θειαμίνη, νιασίνη αλλά και φυλλικό όξυ. Το βρίσκουμε πια σε hipster φούρνους, αλλά και σε ψαγμένα εστιατόρια-ίσως όχι με το όνομα μπομπότα, που, μεταξύ μας, επιτείνει την «αδικία» στην φήμη αυτού του αρτοπαρασκευάσματος.

Η περιεκτικότητά του σε θειαμίνη και νιασίνη (ανήκουν στο σύμπλεγμα της βιταμίνης Β) συμβάλλει στην καλή λειτουργία των νευρικών κυττάρων- άρα του εγκεφάλου. Τα «συν» του όμως, δεν σταματούν εδώ: περιέχει και ποσότητες φυλλικού οξέος, τα υψηλά επίπεδα του οποίου έχουν σχετιστεί και με μειωμένη συχνότητα εμφάνισης αρτηριοσκλήρυνσης.

Οι εκδοχές που κυκλοφορούν τα τελευταία χρόνια με φέτα, μυρωδικά ή ακόμα και γλυκές πρώτες ύλες την έχουν εξελίξει πολύ και την έχουν επαναφέρει με πολύ σύγχρονο τρόπο στο παραδοσιακό τραπέζι.

Όπως, άλλωστε, της αξίζει!

Συνταγή για παραδοσιακή μπομπότα:

1 και 1/2 κούπα καλαμποκάλευρο, 3 κουταλιές ζάχαρη ,1 και 1/2 κούπα αλεύρι για όλες τις χρήσεις , 1 κουτάλακι μαγιά ξερή ,1 και 1/2 κουταλάκι αλάτι

1/2 κούπα γάλα , 1/2 κούπα νερό , 1 αυγό , 1/3 κούπας λάδι ή μαργαρίνη , 1 κούπα καλαμπόκι κονσέρβας στραγγισμένο και ψιλοκομμένο.
Ανακατέψτε όλα μαζί τα στερεά υλικά, εκτός από το καλαμπόκι, στο μπολ του μίξερ.

Προσθέστε τα υγρά υλικά και χτυπήστε τα όλα μαζί 1 λεπτό.

Ρίξτε και ανακατέψτε το καλαμπόκι. Αδειάστε και στρώστε το μίγμα σε μια πολύ καλά βουτυρωμένη και αλευρωμένη φόρμα για ψωμιά 22x10x7 εκ.

Σκεπάστε το με πλαστική μεμβράνη κι αφήστε το να φουσκώσει, ώσπου να διπλασιαστεί σε όγκο.

Ψήστε το στους 210 βαθμούς Κελσίου 30′-35′, ώσπου να πάρει καστανό γλυκό χρώμα η επιφάνεια.

Αναποδογυρίστε το σε σχάρα κι αφήστε το να κρυώσει ελαφρά.