Ξέρουμε πολύ καλά ότι το fitness δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι αν παρατήσουμε τις προπονήσεις, το σώμα μας δεν θα αργήσει να επιστρέψει στην… πρότερη κατάστασή του.
Για να καταλάβουμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό, πρώτα πρέπει να έχουμε κατανοήσει μέσα από ποια διαδικασία το σώμα μας γυμνάζεται. Δεν είναι κάτι περίπλοκο: Αν αναγκάσουμε τον εαυτό μας να καταβάλει μεγαλύτερη σωματική προσπάθεια, είτε πρόκειται για cardio είτε για ασκήσεις ενδυνάμωσης, αναγκάζουμε το σώμα μας να αντεπεξέλθει σε υψηλότερη πίεση και σταδιακά να προσαρμοστεί, ώστε να μπορεί να την αντέξει περισσότερο. Έτσι, λοιπόν, γινόμαστε fit.
Η διαδικασία αυτή δεν διαρκεί το ίδιο για όλους: Εξαρτάται από την κατάσταση στην οποία ήμασταν ξεκινώντας, την ηλικία μας, την ένταση της προπόνησης, ακόμη και το περιβάλλον στο οποίο γυμναζόμαστε – για παράδειγμα, η ρύπανση επηρεάζει την αντίδραση του οργανισμού μας στην άσκηση.
Όμως ορισμένες μελέτες υποστηρίζουν πως μόλις έξι προπονήσεις διαλειμματικής άσκησης είναι ικανές να αυξήσουν το VO2 max μας, έναν δείκτη που μετρά τη φυσική κατάσταση και να βελτιώσει την ικανότητα του οργανισμού μας να αξιοποιεί ως «καύσιμο» κατά τη διάρκεια της άσκησης τα σάκχαρα που είναι αποθηκευμένα στα κύτταρά μας.
Αν κάνετε προπονήσεις ενδυνάμωσης, τα πρώτα αποτελέσματα μπορεί να είναι ορατά ακόμη και σε δύο εβδομάδες, όμως το μέγεθος των μυών σας δεν θα αλλάξει σημαντικά για οκτώ έως 12 εβδομάδες.
Fitness στην προπόνηση Cardio
Πόσο καιρό, λοιπόν, κάνουμε να χάσουμε όλα αυτά τα οφέλη; Εξαρτάται πρώτα από όλα από το είδος της προπόνησής μας.
Για παράδειγμα, ένας μαραθωνοδρόμος που βρίσκεται στην καλύτερη φυσική του κατάσταση, ων ικανός να τρέξει μαραθώνιο σε μόλις δυόμισι ώρες και ο οποίος προπονείται πέντε με έξι ημέρες την εβδομάδα επί 15 χρόνια, διακόπτει την προπόνηση.
Το σώμα του πλέον δεν δέχεται την πίεση που είχε συνηθίσει, με αποτέλεσμα να αρχίσει να «τεμπελιάζει» μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες.
Το VO2 max του, δηλαδή η μέγιστη ποσότητα οξυγόνου που μπορεί να αξιοποιήσει κατά τη διάρκεια της αύξησης, θα μειωθεί κατά 10% μέσα σε τέσσερις μόλις εβδομάδες. Από εκεί και πέρα θα συνεχίσει να μειώνεται, αλλά με πιο αργούς ρυθμούς.
Το ενδιαφέρον είναι ότι οι έμπειροι αθλητές, ακόμη κι αν χάσουν με αυτό τον απότομο τρόπο μέρος του fitness τους, εντέλει καταλήγουν να έχουν καλύτερη φυσική κατάσταση από τον μέσο άνθρωπο, όταν η πτώση σταθεροποιηθεί.
Αντιθέτως, ο οργανισμός του μέσου ανθρώπου «ξεχνά» πλήρως την προπόνηση από άποψη VO2 max μέσα σε λιγότερο από οκτώ εβδομάδες.
Και βέβαια, οι περισσότεροι από εμάς δεν είμαστε μαραθωνοδρόμοι.
Προπονήσεις ενδυνάμωσης
Τι συμβαίνει, όμως, με τη δύναμη που αποκτούμε μέσα από τις προπονήσεις μας;
Στοιχεία δείχνουν ότι 12 εβδομάδες μετά τη διακοπή των προπονήσεων, το βάρος που είμαστε σε θέση να σηκώσουμε μειώνεται σημαντικά.
Ευτυχώς, όμως, έρευνες έχουν δείξει ότι διατηρούμε κάποια από τη δύναμη που είχαμε αποκτήσει όσο ήμασταν πιστοί στις προπονήσεις μας. Και το ενδιαφέρον είναι ότι μπορεί η δύναμή μας να μειώνεται σημαντικά, δεν ισχύει όμως το ίδιο και για το μέγεθος των μυϊκών ιστών μας.
Η δύναμή μας μειώνεται περίπου κατά 13% μόλις δυο εβδομάδες μετά τη διακοπή των προπονήσεών μας, ενώ αντιθέτως το μέγεθος των μυών μας μειώνεται με πολύ πιο αργούς ρυθμούς – στην ουσία βρίσκονται ακόμη εκεί, απλώς… τεμπελιάζουν.
Στην πραγματικότητα, τόσο το καρδιοαναπνευστικό όσο και το μυϊκό μας fitness αρχίζει να υποχωρεί ήδη από το πρώτο 48ωρο χωρίς προπόνηση – απλώς αργούμε να αισθανθούμε τα αποτελέσματά του.
Όμως όσο πιο fit είμαστε όταν ξεκινά… η παρακμή, τόσο πιο αργά θα εξελιχθεί. Και τόσο ευκολότερο θα είναι να επανέλθουμε.
Με πληροφορίες από The Conversation, BBC
