Αν και οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι γνωστό μπορούν να βλάψουν τόσο τις γυναίκες όσο και τους άνδρες, συχνά δεν αναλογιζόμαστε τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να εκδηλωθούν.
«Τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε για τη διάγνωση και τη θεραπεία των καρδιαγγειακών παθήσεων προέρχονται από έρευνες σε μεσήλικες άνδρες, οπότε αντλούμε από αυτά τα δεδομένα» αναφέρει χαρακτηριστικά η δρ. Nadita Scott, καρδιολόγος και συν-διευθυντής του προγράμματος καρδιακής υγείας γυναικών Corrigan στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης.
Ως αποτέλεσμα, οι τρόποι με τους οποίους οι καρδιαγγειακές νόσοι διαφέρουν στην περίπτωση των γυναικών, οι οποίες τείνουν να είναι μεγαλύτερες όταν αναπτύσσουν στεφανιαία νόσο, έχουν υποτιμηθεί και δεν έχουν διερευνηθεί, υποστηρίζει.
Όταν ραγίζει η.. γυναικεία καρδιά
Στους άνδρες, μια καρδιακή προσβολή συνήθως ξεκινά με την ξαφνική ρήξη μιας πλάκας γεμάτης χοληστερόλης σε μια στεφανιαία αρτηρία, η οποία στη συνέχεια προκαλεί θρόμβωση στο αίμα.
Ειδικά στις νεότερες γυναίκες, μια πλάκα είναι πιο πιθανό να διαβρώσει το τοίχωμα του αγγείου, παρά να σπάσει. «Οι γυναίκες είναι επίσης πιο πιθανό να έχουν μικρότερες, μη θανατηφόρες καρδιακές προσβολές» αναφέρει χαρακτηριστικά η δρ. Nadita Scott.
Οι γυναίκες είναι επίσης πιο πιθανό να αναπτύξουν όσο των μικρών αγγείων, μια πάθηση όπου εκδηλώνονται αποφράξεις στα μικροσκοπικά αγγεία εντός του καρδιακού μυός και όχι στις μεγάλες, επιφανειακές αρτηρίες.
«Βλέπουμε πολλές γυναίκες που έχουν κλασική στηθάγχη (πόνος στο στήθος που σχετίζεται με την καρδιά), αλλά οι κύριες στεφανιαίες αρτηρίες τους φαίνονται φυσιολογικές, οπότε τους λένε ότι δεν είναι η καρδιά τους. Ωστόσο, αν δεν αντιμετωπιστεί αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής» εξηγεί.
Οι γυναίκες που βρίσκονται μετά την εμμηνόπαυση υπόκεινται επίσης σε μια ξαφνική και ασυνήθιστη αλλαγή στο σχήμα του καρδιακού μυός, Tako-tsubo καρδιομυοπάθεια, που εκδηλώνεται ως απόκριση σε σοβαρό συναισθηματικό στρες.
Ονομάζεται επίσης ως «σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς», πάθηση που χαρακτηρίζεται από πόνο στο στήθος και αλλαγές στην ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς, που μιμούνται την καρδιακή προσβολή, με τις αρτηρίες τους ωστόσο, να φαίνονται καθαρές από πλάκα.
Ο μύθος των άτυπων συμπτωμάτων
Ορισμένες προσπάθειες για την εξάλειψη των διαφορών που σχετίζονται με το φύλο έχουν οδηγήσει σε παρανοήσεις σχετικά με τη φύση των συμπτωμάτων της στηθάγχης στις γυναίκες, σύμφωνα με την ίδια.
Συγκεκριμένα, θεωρήθηκε ότι οι γυναίκες είχαν πιο ήπια, «άτυπα» συμπτώματα που διέφεραν από το κλασικό μοτίβο του θωρακικού πόνου, του σφιξίματος και της συντριπτικής πίεσης που περιγράφουν οι άντρες.
Ωστόσο, μια πρόσφατη ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο JAMA Internal Medicine αποκάλυψε ότι άνδρες και γυναίκες αντιμετωπίζουν παρόμοιες μορφές δυσφορίας όταν έχουν στεφανιαία απόφραξη, με τις γυναίκες να είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν μια «σιωπηλή» καρδιακή προσβολή, η οποία δεν χαρακτηρίζεται από εμφανή συμπτώματα.
Αυτή η παραλλαγή μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι γυναίκες είναι μεγαλύτερης ηλικίας όταν συμβεί το καρδιακό επεισόδιο ενώ είναι επίσης πιθανό να πάσχουν από διαβήτη.
Το εγκεφαλικό επεισόδιο σε γυναίκες και άνδρες
Ο κίνδυνος εγκεφαλικού διαφέρει επίσης μεταξύ των φύλων. Κάθε χρόνο, περίπου 425.000 γυναίκες έχουν εγκεφαλικό επεισόδιο, ξεπερνώντας τους άντρες κατά 55.000. Αυτό μπορεί εν μέρει να εξηγηθεί από τη μεγαλύτερη μέση διάρκεια ζωής των γυναικών, δεδομένου ότι η αύξηση της ηλικίας αποτελεί βασικό στοιχείο του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ωστόσο, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν «μοναδικές» απειλές λόγω ορμονών, αναπαραγωγικής υγείας, εγκυμοσύνης και τοκετού. «Η εγκυμοσύνη αποτελεί ένα τεστ άγχους για το καρδιαγγειακό σας σύστημα», εξηγεί η δρ. Nadita Scott.
Ένα ιστορικό εκλαμψίας ή προεκλαμψίας, μια επιπλοκή εγκυμοσύνης που χαρακτηρίζεται από υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά επίπεδα πρωτεϊνών στα ούρα και μερικές φορές επιληπτικές κρίσεις, διπλασιάζει τον κίνδυνο μιας γυναίκας να αντιμετωπίσει καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο μέσα στα επόμενα πέντε έως 15 χρόνια.
Οι γυναίκες που παρουσιάζουν ημικρανία με αύρα (οπτικές διαταραχές) έχουν επίσης μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου και επομένως θα πρέπει να αποφεύγουν τόσο το κάπνισμα όσο και τα αντισυλληπτικά χάπια, ώστε να μην αυξάνουν περαιτέρω τον κίνδυνο, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου όπως η κολπική μαρμαρυγή, ο διαβήτης, η κατάθλιψη και το συναισθηματικό στρες τείνουν επίσης να είναι ισχυρότεροι ή συχνότεροι παράγοντες στις γυναίκες παρά στους άνδρες.
