Το πόσο συχνά ένα άτομο κοιμάται κατά την διάρκεια της ημέρας, που μπορεί να περιλαμβάνει από τα μερικά λεπτά έως και καθόλου, η γνωστή δηλαδή σιέστα ρυθμίζεται εν μέρει από τα γονίδιά του, σύμφωνα με νέα έρευνα που διεξήχθη από ερευνητές στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης (MGH) και δημοσιεύθηκε στο Nature Communications.

Για αυτήν την μελέτη, που αποτελεί την μεγαλύτερη του είδους, η ερευνητική ομάδα του MGH συνεργάστηκε με συναδέλφους ερευνητές του Πανεπιστημίου Murcia στην Ισπανία και πολλών άλλων ιδρυμάτων για να εντοπίσουν δεκάδες περιοχές γονιδίων που διέπουν την τάση των ανθρώπων να κοιμηθούν κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Αμφιλεγόμενη η σιέστα

«Ο μεσημεριανός ύπνος είναι κάπως αμφιλεγόμενος» επισημαίνει ο Δρ. Hassan Saeed Dashti, συν-συγγραφέας της μελέτης από MGH Center for Genomic Medicine.

Ο Δρ. Hassan Saeed Dashti σημειώνει ότι ορισμένες χώρες όπου η σιέστα αποτελεί μέρος της κουλτούρας, όπως στην Ισπανία, πλέον η συνήθεια αποθαρρύνεται ενώ ορισμένες εταιρείες στις Ηνωμένες Πολιτείες προωθούν τώρα τον ολιγόωρο μεσημεριανό ύπνο ως σημαντική μέθοδο για την ενίσχυση της παραγωγικότητας.

«Ήταν σημαντικό να προσπαθήσουμε να αποσυνδέσουμε τα βιολογικά μονοπάτια που συμβάλλουν στο γιατί κοιμόμαστε κατά την διάρκεια της ημέρας» επισημαίνουν οι ερευνητές.

Συγκεκριμένα, η ομάδα έχει εντοπίσει γονίδια που σχετίζονται με τη διάρκεια του ύπνου, την αϋπνία και την τάση των ανθρώπων να ξυπνούν νωρίς το πρωί ή να παραμένουν ξύπνιοι αργά κατά την διάρκεια της νύχτας.

Για αυτήν τη μελέτη, οι ερευνητές του MGH και οι συνάδελφοί τους χρησιμοποίησαν δεδομένα από το UK Biobank, το οποίο περιλαμβάνει γενετικές πληροφορίες από 452.633 άτομα. Όλοι οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν αν κοιμούνται κατά τη διάρκεια της ημέρας με τις επιλογές να κυμαίνονται από «ποτέ / σπάνια», «μερικές φορές» έως και «συνήθως».

Ποιοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για σιέστα;

Οι ερευνητές εντόπισαν 123 περιοχές στο ανθρώπινο γονιδίωμα που σχετίζονται με τον ύπνο κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Αναλύοντας εις βάθος τα δεδομένα που συγκέντρωσαν, οι ερευνητές εντόπισαν τουλάχιστον τρεις πιθανούς μηχανισμούς που προωθούν τον ύπνο:

  • Προδιάθεση ύπνου: Μερικοί άνθρωποι χρειάζονται περισσότερες ώρες ύπνου από άλλους.
  • Διαταραγμένος ύπνος: Ένας μεσημεριανός ύπνος κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να βοηθήσει στην αντιστάθμιση της χαμηλής ποιότητας ύπνου το προηγούμενο βράδυ.
  • Αφύπνιση νωρίς το πρωί: Οι άνθρωποι που ξυπνούν νωρίς μπορούν να αναπληρώσουν τις χαμένες ώρες ύπνου, με το να κοιμούνται για λίγο το μεσημέρι.

«Αυτό μας λέει ότι ο ύπνος κατά τη διάρκεια της ημέρας βασίζεται σε βιολογικά χαρακτηριστικά και όχι μόνο στην συμπεριφορική ή περιβαλλοντική επιλογή των ανθρώπων» αναφέρουν οι ερευνητές.

Μερικοί από αυτούς τους υπότυπους συνδέονται με καρδιομεταβολικά προβλήματα υγείας, όπως η μεγάλη περιφέρεια της μέσης και η αυξημένη αρτηριακή πίεση, αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα για αυτούς τους συσχετισμούς.

«Η μελλοντική έρευνα μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη εξατομικευμένων συστάσεων για τις σιέστες» καταλήγουν οι ερευνητές.