Συνεχώς βομβαρδιζόμαστε με «μοντέρνες» δίαιτες που υπόσχονται γρήγορη και εύκολη απώλεια βάρους. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: αν κάποια από αυτές τις δίαιτες λειτουργούσε πραγματικά, θα χρειαζόταν να δοκιμάζουμε συνεχώς μια καινούργια δίαιτα ή ακόμη και να χρειαζόμαστε διαρκώς δίαιτα;
Στην πραγματικότητα, η έρευνα έχει δείξει ότι περίπου στο 95% των περιπτώσεων, κάθε βάρος που χάθηκε στο πλαίσιο μιας δίαιτας ανακτάται εντός πέντε ετών. Μάλιστα, είναι συνηθισμένο φαινόμενο οι άνθρωποι να παίρνουν περισσότερο βάρος από ό,τι αρχικά έχασαν ως αποτέλεσμα των αλλαγών στον μεταβολισμό που προκαλούνται από τη δίαιτα.
Έπειτα, όταν αυτός ο κύκλος επαναλαμβάνεται με μια άλλη δίαιτα, δηλαδή το βάρος μειώνεται και στη συνέχεια αυξάνεται πάλι (μια διαδικασία γνωστή και ως φαινόμενο γιο-γιο), γίνεται όλο και πιο δύσκολη η διατήρηση ενός σταθερού βάρους λόγω των συνεχιζόμενων αλλαγών στον μεταβολισμό.
Φαινόμενο γιο-γιο : Πώς επηρεάζει τον μεταβολισμό μας;
Πολλές αυστηρές δίαιτες που γίνονται μόδα προϋποθέτουν δραστικό περιορισμό των θερμίδων ή άλλους «κανόνες» που καθιστούν δύσκολη τη διατήρηση αυτής της διατροφής μακροπρόθεσμα. Έτσι, μετά την αρχική απώλεια βάρους, πιθανότατα θα πάρουμε πίσω το βάρος που χάσαμε με τόσο κόπο, αφού δεν θα μπορούμε να περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας στερούμενοι ολόκληρες ομάδες τροφών.
Ένας άλλος παράγοντας που παίζει ρόλο στην αύξηση του βάρους μετά τη δίαιτα είναι οι αλλαγές στον μεταβολισμό, ο οποίος καθίσταται λιγότερο αποτελεσματικός.
Όσο πιο περιοριστική και ακραία είναι η δίαιτα που ακολουθούμε, τόσο πιο έντονα επηρεάζεται ο μεταβολισμός μας. Μάλιστα, ένας «πεσμένος» μεταβολισμός μπορεί να μην επανέλθει στα φυσιολογικά του επίπεδα ακόμη και μετά το τέλος της δίαιτας, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες αύξησης του βάρους.
Για παράδειγμα, αν ο οργανισμός μας χρειάζεται 2.000 θερμίδες για να λειτουργήσει εύρυθμα και εμείς του δίνουμε μόνο 1.200 προκειμένου να αδυνατίσουμε, ο μεταβολισμός μας προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα και στη συνέχεια δεν μπορεί να επανέλθει. Μόλις η στερητική δίαιτα -αναπόφευκτα- αποτύχει και ξεκινήσουμε να τρώμε πάλι 2.000 θερμίδες, ο οργανισμός μας είναι πιο πιθανό να αποθηκεύσει τις 800 ως λίπος, αφού έχει μάθει ότι δεν τις χρειάζεται για να λειτουργήσει.
Κάπως έτσι καταλήγουμε να παίρνουμε κιλά και να αυξάνουμε το ποσοστό λίπους μας τρώγοντας απλά όπως συνηθίζαμε. Δεδομένου μάλιστα ότι παράλληλα δεν αυξάνουμε τη μυϊκή μας μάζα, η οποία εξασφαλίζει υψηλότερο μεταβολισμό, καταλαβαίνετε πόσο εύκολο είναι να παχύνουμε εκ νέου.
Πώς θα αποφύγουμε το φαινόμενο γιο-γιο;
Ακόμα κι αν πήραμε πίσω όλα τα κιλά που είχαμε χάσει, δεν τα παρατάμε. Αντ’ αυτού, αλλάζουμε τη νοοτροπία μας, ώστε κανένα φαγητό να μην είναι «απαγορευμένο».
Εστιάζουμε στην υιοθέτηση μιας ισορροπημένης, υγιεινής διατροφής, η οποία είναι πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, άπαχες πρωτεΐνες, καλά λιπαρά και τρόφιμα ολικής άλεσης και διατηρούμε τα μεγέθη των μερίδων μας υπό έλεγχο.
Προσπαθούμε να τρώμε συγκεντρωμένοι, ώστε να αντιλαμβανόμαστε τα σήματα πείνας και κορεσμού του σώματός μας και εάν χρειαζόμαστε περισσότερη καθοδήγηση, βρίσκουμε έναν διαπιστευμένο διαιτολόγο που μπορεί να μας βοηθήσει.
