Όταν μιλάμε για αυτοέλεγχο εννοούμε την ικανότητα να ελέγχουμε τις σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας, τις αντιδράσεις μας και τις συμπεριφορές μας. Ουσιαστικά, ο αυτοέλεγχος συνεπάγεται μια ισορροπία σε αυτά που νιώθουμε, σκεφτόμαστε, πιστεύουμε και κάνουμε ή εκφράζουμε τελικά.
Πώς μαθαίνουμε να έχουμε αυτοέλεγχο;
Όπως συμβαίνει και με τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας, έτσι και στην περίπτωση του αυτοέλεγχου, έχει να κάνει τόσο με την έμφυτη τάση που ίσως έχουμε όσο και με το περιβάλλον στο οποίο έχουμε μεγαλώσει. Αν έχουμε μεγαλώσει μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον που μας ενθάρρυνε να έχουμε αυτοέλεγχο και να αντιστεκόμαστε στις παρορμήσεις μας, αν οι γονείς μας είχαν οι ίδιοι αυτοσυγκράτηση, τότε το πιο πιθανό είναι να αποκτήσουμε αυτοέλεγχο από μικρή ηλικία. Σε κάθε περίπτωση όμως, μπορούμε να αποκτήσουμε αυτοέλεγχο ακόμη και στην ενήλικη ζωή μας.
Πώς θα αποκτήσουμε αυτοέλεγχο στην ενήλικη ζωή μας;
Βασική προϋπόθεση για να αλλάξουμε οποιαδήποτε στάση ή συμπεριφορά μας είναι να συνειδητοποιήσουμε το πρόβλημά μας. Η συνειδητοποίηση αυτή ξεκινά συνήθως από τις επιπτώσεις και τις δυσκολίες που προκύπτουν εξαιτίας ενός χαρακτηριστικού μας.
Στην περίπτωση που δεν έχουμε αυτοέλεγχο, μπορεί να δυσκολευόμαστε να τηρήσουμε τη δίαιτά μας, να αδυνατούμε να κάνουμε οικονομίες ή ακόμη και να τσακωνόμαστε με άλλους οδηγούς στον δρόμο. Τέτοια παραδείγματα μπορεί να είναι το “καμπανάκι” ότι πρέπει να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας και να μάθουμε να συγκρατούμαστε.
Από εκεί και πέρα, θα πρέπει να αποφασίσουμε συνειδητά ότι θα αλλάξουμε και να δεσμευτούμε πρωτίστως στον εαυτό μας. Η αλλαγή πάντα είναι μια δύσκολη διαδικασία, ειδικά όσο μεγαλώνουμε, αφού έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε, να λειτουργούμε και να αντιδρούμε με συγκεκριμένα μοτίβα. Ωστόσο, δεν είναι ακατόρθωτη.
Αυτό που θα μπορούσε να μας βοηθήσει είναι να καταγράψουμε τους τομείς στους οποίους δεν μπορούμε να δείξουμε αυτοσυγκράτηση και να ξεκινήσουμε από όσα μας φαίνεται πιο εύκολο να αλλάξουμε. Βάζοντας μικρούς, εφικτούς στόχους και επιτυγχάνοντάς τους, θα αποκτήσουμε την αυτοπεποίθηση να αλλάξουμε στη συνέχεια και όσα μας φαίνονται πιο δύσκολα.
Στην πράξη, θα πρέπει να μάθουμε να “παίρνουμε τον χρόνο μας” προτού αντιδράσουμε. Να αφιερώνουμε δηλαδή λίγα λεπτά ώστε να ηρεμήσουμε αντί να ξεσπάσουμε. Αρχικά, αυτό μπορεί να μας φαίνεται δύσκολο, σταδιακά όμως και όσο εξασκούμαστε, στόχος είναι να λειτουργούμε έτσι αυτόματα. Άλλωστε, ποτέ δεν είναι αργά για να αλλάξουμε κάτι που δεν μας αρέσει.
