Στην αρχή της πανδημίας του κοροναϊού μας είπαν να πλένουμε τα χέρια μας, να βάζουμε αντισηπτικό, να απολυμαίνουμε.

Ηταν βέβαιο ότι ο κοροναϊός μεταδιδόταν από την επαφή των χεριών μας με μολυσμένες επιφάνειες που στη συνέχεια, μέσω των ματιών, της μύτης ή του στόματός μας, έβρισκε τον δρόμο του για να εξαπλωθεί στον οργανισμό μας.

Πολύ γρήγορα μας είπαν να κρατάμε αποστάσεις 2 μέτρων, γιατί τόση είναι η απόσταση που μπορούν να «ταξιδέψουν», πριν πέσουν στο πάτωμα επειδή είναι πολύ «βαριά», τα σταγονίδια που εκτοξεύει ένας άνθρωπος που νοσεί από κορωνοϊό και βήχει, φτερνίζεται κ.λπ.

Αργότερα μας μίλησαν για τα αερολύματα, που δημιουργούνται όταν ένας άνθρωπος με κορωνοϊό τραγουδήσει, φωνάξει, μιλήσει ή εκπνεύσει, ακόμα κι αν φοράει μάσκα, όταν αυτή δεν έχει εφαρμοστεί σωστά… Τι είναι τα αερολύματα;

Αναπνευστικά σταγονίδια που μπορεί να αιωρούνται – και μάλιστα να πυκνώνουν – στην ατμόσφαιρα ενός κλειστού χώρου ακόμα και για ώρες, αφού έχει φύγει από τον χώρο ο άνθρωπος που νοσεί, αν δεν αερίσουμε επαρκώς το δωμάτιο (περίπου όπως συμβαίνει με τον καπνό).

Γίνεται λοιπόν προφανές ότι οι συναντήσεις σε κλειστούς χώρους, ακόμα και αν κρατάμε αποστάσεις, πλένουμε τα χέρια μας, μερικές φορές ακόμα κι αν φοράμε μάσκα, είναι επικίνδυνες για τη μετάδοση του κορωνοϊού. Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να προφυλαχτούμε;

Να συναντηθούμε με τους φίλους μας;

Οι επιστήμονες μας δίνουν ένα παράδειγμα: Εξι άνθρωποι (εκ των οποίων ο ένας έχει κορωνοϊό), χωρίς μάσκες και χωρίς να υπάρχει εξαερισμός, μαζεύονται σε ένα σπίτι και κάθονται εκεί για ώρες.

Παρά το γεγονός ότι κρατούν τις αποστάσεις, αν περάσουν τέσσερις ώρες όλοι μαζί υπό αυτές τις συνθήκες, τέσσερις τουλάχιστον άνθρωποι θα κολλήσουν κορωνοϊό. Σύμφωνα με έρευνες, το 31% των ανθρώπων που αρρώστησαν στην Ισπανία κόλλησαν υπό αυτές τις συνθήκες.

Αν όμως οι άνθρωποι αυτοί φορέσουν μάσκες, μείνουν μαζί τον μισό χρόνο (δύο ώρες) και ανοίξουν ένα παράθυρο, ο κίνδυνος μειώνεται πολύ και κινδυνεύουν να κολλήσουν λιγότεροι από ένας άνθρωπος.

Τι συμβαίνει μέσα σε μια κλειστή τάξη;

Σύμφωνα με έρευνες, τα σχολεία στην Ισπανία είναι υπεύθυνα μόνο για το 6% των μολύνσεων από κορωνοϊό και αυτό έχει να κάνει κατά πολύ με το αν το πρόσωπο που έχει τον ιό είναι μαθητής ή δάσκαλος.

Oπως είναι προφανές, το να είναι ο καθηγητής φορέας είναι πολύ πιο επικίνδυνο καθώς μιλάει πολύ περισσότερο και πολύ πιο δυνατά. Γι’ αυτό και οι ειδικοί συστήνουν να αερίζονται συνεχώς οι αίθουσες και τα σχολεία.

Σύμφωνα με τις έρευνες και τους υπολογισμούς, αν ο δάσκαλος έχει κορωνοϊό, μέσα σε δύο ώρες – χωρίς να έχουν ληφθεί μέτρα –, είναι αναμενόμενο να κολλήσουν δώδεκα μαθητές. Και μάλιστα ακριβώς επειδή τα αερολύματα μπορεί να μεταφέρονται με οποιονδήποτε τρόπο στον χώρο, δεν είναι απαραίτητο ότι θα κολλήσουν οι μαθητές που βρίσκονται πιο κοντά του.

Αν όμως όλοι φοράνε μάσκες, υπολογίζεται ότι θα κολλήσουν περίπου πέντε μαθητές. Αν ο χώρος έχει καλό εξαερισμό και το μάθημα διαρκεί μόνο μία ώρα και μετά σταματάει τελείως ώστε να αεριστεί καλά η τάξη – με φρέσκο αέρα –, οι πιθανότητες να κολλήσει κάποιος μαθητής μειώνονται κατά πολύ.

Το παράδειγμα μιας πρόβας χορωδίας

Πολλά συμπεράσματα έχουν βασιστεί στη μελέτη ενός συμβάντος στη διάρκεια του οποίου υπήρξε υπερμετάδοση του ιού. Πρόκειται για την πρόβα μιας χορωδίας στην Ουάσιγκτον τον περασμένο Μάρτιο.

Μόνο 61 μέλη από τα 120 της χορωδίας έλαβαν μέρος στην πρόβα, σε έναν κλειστό, μεγάλο χώρο, χωρίς μάσκες, χωρίς εξαερισμό, όπου τραγουδούσαν για δυόμισι ώρες. Κράτησαν αποστάσεις και πήραν μέτρα υγιεινής, αλλά τελικά κόλλησαν από έναν μόνο άνθρωπο άλλοι 53 (και δύο από αυτούς έχασαν και τη ζωή τους εξαιτίας του κορωνοϊού). Εντυπωσιακό είναι ότι κάποιοι από εκείνους που κόλλησαν βρίσκονταν 14 μέτρα μακριά από τον φορέα του ιού.

Βασισμένοι σε αυτά τα δεδομένα και προσπαθώντας να εξηγήσουν τι συνέβη στη διάρκεια αυτής της πρόβας, οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν ότι ο ιός μεταδίδεται και με αερολύματα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών: Αν τα μέλη της χορωδίας φορούσαν μάσκες, θα είχε μολυνθεί μικρότερος αριθμός συμμετεχόντων, ο οποίος υπολογίζεται στο 44% εν αντιθέσει με το 87% που μολύνθηκε τελικά.

Επίσης, οι ειδικοί εξηγούν ότι αν επιπλέον είχε γίνει η πρόβα σε ένα μέρος με εξαερισμό και είχε διαρκέσει λιγότερο χρόνο, θα είχαν κολλήσει μόνο δύο άτομα.

Ανοίγουμε τα παράθυρα

Εκτός από το συχνό πλύσιμο των χεριών, την απολύμανση, τη διατήρηση των αποστάσεων (γιατί αν βρισκόμαστε κοντά στους άλλους κινδυνεύουμε και από τα σταγονίδια που εκπέμπουν), τη σωστή εφαρμογή (πρέπει να καλύπτει τόσο τη μύτη όσο και το στόμα) και χρήση της μάσκας (χρειάζεται να πλένουμε τα χέρια μας κάθε φορά που την πιάνουμε και να την πετάμε ή να τη βάζουμε σε ξεχωριστή θήκη και να την πλένουμε με νερό και σαπούνι κάθε φορά που τη βγάζουμε), είναι πολύ σημαντικό να φροντίζουμε να αερίζονται επαρκώς οι κλειστοί χώροι.

Το ίδιο ισχύει και για τα αυτοκίνητα (όπου είναι σκόπιμο, εκτός από το να φοράμε μάσκα, να έχουμε και ανοιχτά παράθυρα όταν βρισκόμαστε σε αυτοκίνητο ή ταξί με κάποιον που δεν ανήκει στην οικογένειά μας) αλλά και για τα υπόλοιπα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον δρα Αναστάσιο Σπαντιδέα, κλινικό φαρμακολόγο – παθολόγο.