Αν και δεν έχουμε κλείσει ακόμα χρόνο από το ξέσπασμα της πανδημίας του Covid-19, οι ειδικοί συμφωνούν πως υπάρχουν ήδη εμφανείς επιπτώσεις στην ψυχολογία των ανθρώπων. Στους μήνες που αναγκαστήκαμε να κλειστούμε στα σπίτια μας είδαμε αρκετούς να αδυνατούν να προσαρμοστούν, να παρουσιάζουν μεταπτώσεις της συμπεριφοράς τους, να καταφεύγουν σε δραστηριότητες που δεν είχαν δοκιμάσει ποτέ πριν, π.χ. παιχνίδια διαδικτυακά όπως το στοίχημα, κ.α. Σημαντική αύξηση παρουσιάστηκε επίσης στην κατανάλωση αλκοόλ και καπνικών προϊόντων, με τους ανθρώπους να καταφεύγουν σε αυτά για στιγμές χαλάρωσης εν μέσω περιοριστικών μέτρων.

Τα ανησυχητικά αποτελέσματα της πρώτης φάσης της πανδημίας

Στην Κίνα (χώρα προέλευσης της πανδημίας) αρχικά και στην Ευρώπη έπειτα, διεξήχθησαν μελέτες για τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη ψυχολογία κατά την καραντίνα της σεζόν Μαρτίου – Μαΐου 2020. Τα αποτελέσματα έδειξαν εμφανέστατα πως οι περιπτώσεις ανθρώπων που διαπιστώθηκαν με συμπτώματα κατάθλιψης, στρες και αγχωτικών διαταραχών αυξήθηκαν σημαντικά. Ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι πως – όπως και με τη θνησιμότητα του Covid-19 – και στις ψυχολογικές διαταραχές ορισμένες ομάδες φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο. Για παράδειγμα, οι άνδρες φαίνεται να έχουν μεγαλύτερα ποσοστά συμπτωμάτων κατάθλιψης ενώ αξιοσημείωτη είναι και η επίδραση που έχει η πανδημία στην ψυχολογία των νέων. Αν και είναι νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα, ορισμένοι ειδικοί συνδέουν τα υψηλά νούμερα στους νέους με την έκθεσή τους στα social media και τη γενικότερη αίσθηση πως το 2020 θα είναι μια χαμένη χρονιά για αυτούς, ιδίως για όσους βρίσκονται στη δημιουργική φάση της ζωής τους.

Παρατηρήθηκε επίσης πως άτομα με βεβαρημένο ιστορικό σε θέματα ψυχολογίας παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά εμφάνισης προβλημάτων κατά τη διάρκεια του lockdown. Και μάλιστα τα συμπτώματα τείνουν να χειροτερεύουν μετά τις 2-3 πρώτες εβδομάδες της καραντίνας. Κάποιοι μελετητές μάλιστα προειδοποιούν πως αν τα περιοριστικά μέτρα συνεχιστούν για μεγαλο χρονικό διάστημα, τότε υπάρχει κίνδυνος για συγκεκριμένες ομάδες να εμφανίσουν και μετα-τραυματικό στρες.

Μερικά tips για τη διαχείριση της ψυχολογίας στην καραντίνα

Σίγουρα θα έχετε διαβάσει στο διαδίκτυο αρκετά άρθρα με συμβουλές για το πως να διατηρήσετε την ψυχολογία σας σε άρτια κατάσταση. Με την εμπειρία του 1ου lockdown να έχει δώσει πολύτιμα μαθήματα, μπορούμε να φτιάξουμε μια λίστα με χρήσιμες συμβουλές για να βγείτε όσο το δυνατόν πιο αλώβητοι από τη δεύτερη περίοδο των περιοριστικών μέτρων.

  • Προσπαθήστε να διατηρήσετε αναλλοίωτες τις βασικές συνήθειες της καθημερινότητας σας. Στο βαθμό του επιτρεπτού φυσικά. Ναι, παρά τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα, υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορείτε ακόμα να κάνετε και να σας βοηθήσουν ψυχολογικά. Η άσκηση και η άθληση κατά το δεύτερο lockdown αντιμετωπίστηκαν πιο χαλαρά απ’ ότι το Μάρτη. Τα οφέλη τους στην ψυχική υγεία είναι αναμφίβολα, γιαυτό μην παραμελείτε αυτό το σπουδαίο «δώρο».
  • Ελέγξτε και αν είναι δυνατό περιορίστε την ενημέρωση που λαμβάνετε για την πανδημία. Τα media αγαπούν να προβάλουν κακά νέα, κυρίως γιατί πουλάνε περισσότερο. Η περίοδος του Covid-19 προσφέρει άπλετο υλικό στα media για να γεμίσουν τις ώρες της μέρας σας με ανησυχία και απαισιοδοξία. Προσπαθήστε να μειώσετε τις ώρες ενημέρωσης και αντ’ αυτού διαβάστε, δείτε μια σειρά ή μια ταινία (ζούμε άλλωστε στη χρυσή εποχή των τηλεοπτικών σειρών με τα Netflix, HBO, Amazon Prime κ.λ.π), ακούστε μουσική και γενικά αν νιώθετε μόνοι αφήστε τα δελτία ειδήσεων και τις ενημερωτικές εκπομπές ως τελευταία λύση.
  • Φιλτράρετε τις πηγές ενημέρωσης. Άρρηκτα συνδεδεμένη με την πρώτη παρατήρηση, η διασπορά fake news και το clickbait συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση του στρες για τους περισσότερους. Καθώς το ίντερνετ μοιάζει πλέον έρμαιο στις «πένες» των απανταχού συνωμοσιολογιών και οπορτουνιστών καλό θα ήταν να ξοδέψετε λίγο χρόνο για να συντάξετε μια λίστα με τις σελίδες και τα μέσα που σας κρατούν καλοπροαίρετα ενήμερους, χωρίς υπερβολές.

Μένει να δούμε αν τα ελπιδοφόρα νέα για το εμβόλιο κατά του Covid-19 σημαίνουν την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης για την καταπολέμηση της πανδημίας. Ως τότε οφείλουμε να βάλουμε όλοι τα δυνατά μας για να μείνουμε ανεπηρέαστοι!