Τα εμβόλια που αναπτύσσονται για να μας προφυλάξουν από τη λοίμωξη Covid-19 που προκαλεί ο κοροναϊός φαίνεται ότι έχουν ικανοποιητική αποτελεσματικότητα, βάσει των ανακοινώσεων των τελευταίων εβδομάδων.
Πόσο πιθανό είναι όμως να σταματήσουν την πανδημία και να μας επιτρέψουν να ανακτήσουμε την παλαιά μας ζωή;
Σύμφωνα με όσα αναφέρει το Reuters και δημοσιεύονται στο iatropedia.gr, η απάντηση μάλλον δεν είναι αυτή που θα θέλαμε να ακούσουμε.
Ακολουθούν οι απαντήσεις ειδικών σε βασικά ερωτήματα για τα εμβόλια του κοροναϊού.
Τι σημαίνει το ποσοστό αποτελεσματικότητας των εμβολίων;
Ας πάρουμε ως παράδειγμα μια αποτελεσματικότητα 80%. Αυτή σημαίνει πως από τους 100 ανθρώπους που θα κάνουν τα εμβόλια και οι οποίοι δεν είχαν μολυνθεί ποτέ από το νέο ιό, οι 80 δε θα εκδηλώσουν τη λοίμωξη που προκαλεί ο κοροναϊός. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό αφορά εμβόλια που χορηγήθηκαν υπό αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες, όπως αυτές στις κλινικές μελέτες.
Σημαίνει αυτό πως το ποσοστό προστασίας κάθε ατόμου είναι το ίδιο;
Όχι. Οι άνθρωποι που κάνουν εμβόλια με αποτελεσματικότητα ας πούμε 80% είναι πολύ πιθανό να προστατευτούν από την εκδήλωση νόσου με συμπτώματα, ιδίως σοβαρά. Είναι επίσης πολύ πιθανό να είναι προστατευμένοι από την ασυμπτωματική μορφή της λοίμωξης. Ακόμα και με εμβόλια που έχουν αποτελεσματικότητα 95% δεν υπάρχουν εγγυήσεις απόλυτης προστασίας για κάθε άτομο που θα τα κάνει.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον αληθινό κόσμο;
Ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην αποτελεσματικότητα που έχουν τα εμβόλια στις κλινικές μελέτες και εκείνη στον αληθινό κόσμο.
«Στις κλινικές μελέτες προσπαθούμε να δούμε αν είναι αποτελεσματικά υπό πολύ αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες» λέει ο δρ Marcel Tanner, καθηγητής Επιδημιολογίας & Ιατρικής Παρασιτολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας, στην Ελβετία.
Στον αληθινό κόσμο όμως υπεισέρχονται πολλοί αστάθμητοι παράγοντες. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:
Η ταχύτητα εξάπλωσης ενός ιού
Πόσοι άνθρωποι θα τηρήσουν αυστηρά το χρονοδιάγραμμα και τις δόσεις του εμβολιασμού
Πόσων ανθρώπων το ανοσοποιητικό σύστημα θα ανταποκριθεί
Αν διακινήθηκαν τα εμβόλια και αποθηκεύτηκαν στις σωστές θερμοκρασίες
Αν γνωρίζουν θετικά οι εμβολιασθέντες κατά πόσον είχαν (ή δεν είχαν) εκτεθεί σε έναν ιό
Συνήθως, η αποτελεσματικότητα που έχουν τα εμβόλια στον αληθινό κόσμο τείνει να είναι λίγο χαμηλότερη απ’ ό,τι στις κλινικές μελέτες. Κάτι ανάλογο μπορεί κάλλιστα να συμβεί και με αυτά για τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κοροναϊός.
Θα σταματήσουν τα εμβόλια την πανδημία που έχει προκαλέσει ο κοροναϊός;
Δυστυχώς, αυτό είναι απίθανο να συμβεί. Το πιο ρεαλιστικό σενάριο είναι ότι θα μας βοηθήσουν να ζήσουμε μαζί με τον κοροναϊό.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, τα έως τώρα επιστημονικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι τα εμβόλια προστατεύουν από τη λοίμωξη που προκαλεί ο κοροναϊός. Με εξαίρεση το εμβόλιο της Οξφόρδης, όμως, δε φαίνεται να εμποδίζουν τη μετάδοση του ιού.
«Η προστασία από τη λοίμωξη που προκαλεί ο κοροναϊός ασφαλώς είναι σημαντική» λέει η δρ Penny Ward, επισκέπτρια καθηγήτρια Φαρμακευτικής Ιατρικής στο King’s College του Λονδίνου (KCL). «Αν όμως τα εμβόλια δεν προλαμβάνουν τη μετάδοση του ιού, τότε δεν μπορούν να σταματήσουν την πανδημία».
Η ουσία της υποθέσεως είναι πως δε θα επιστρέψουμε στην παλαιά μας ζωή, αν δε φθάσει ο νέος κοροναϊός κοντά στην εκρίζωση.
«Θα εξακολουθήσουμε να χρειαζόμαστε τις μάσκες, την κοινωνική απόσταση και την καλή υγιεινή των χεριών» τονίζει ο δρ Stephen Evans, καθηγητής Φαρμακοεπιδημιολογίας στη Σχολή Υγιεινής & Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου. «Τα μέτρα αυτά σε συνδυασμό με τα εμβόλια θα μειώσουν περαιτέρω τη διασπορά του ιού».
Και καταλήγει: «Τα εμβόλια δεν παρέχουν όφελος εάν δεν τα κάνει ο πληθυσμός. Αλλά ακόμα και τότε δε θα εξαλείψουν ακαριαία την ανάγκη για τα άλλα προστατευτικά μέτρα».
