Οι ερευνητές από το University of Cambridge δοκίμασαν δεκάδες υλικά από μπλουζάκια και κάλτσες έως τζιν και σακούλες ηλεκτρικής σκούπας για να διαπιστώσουν τι είδους υλικό μάσκας είναι πιο αποτελεσματικό στην παγίδευση των εξαιρετικά λεπτών σωματιδίων που μπορεί να περιέχουν ιούς όπως ο νέος κοροναϊός ή SARS-CoV-2, τον ιό που προκαλεί την αναπνευστική λοίμωξη Covid-19. Δοκίμασαν συγκεκριμένα, την αποτελεσματικότητα διαφορετικών υφασμάτων στο φιλτράρισμα σωματιδίων μεταξύ 0,02 και 0,1 μικρομέτρων – περίπου το μέγεθος των περισσότερων ιών – σε υψηλές ταχύτητες, συγκρίσιμες με το βήχα ή την βαριά αναπνοή.
Ποια υλικά μάσκας προστατεύουν επαρκώς;
Προηγούμενες μελέτες εξέτασαν μόνο μια μικρή επιλογή υφασμάτων όταν ο φορέας αναπνέει κανονικά και όταν τα σωματίδια αποβάλλονται με χαμηλότερη ταχύτητα. Η μελέτη περισσότερων υφασμάτων και η δοκιμή τους σε υψηλότερες ταχύτητες παρέχει μια πιο ισχυρή βάση για την αποτελεσματικότητα των υφασμάτων της μάσκας. Τα αποτελέσματα, που αναφέρονται στο περιοδικό BMJ Open, δείχνουν ότι τα περισσότερα υφάσματα που χρησιμοποιούνται συνήθως για μη κλινικές μάσκες προσώπου είναι αποτελεσματικά στο φιλτράρισμα εξαιρετικά λεπτών σωματιδίων.
Τι ισχύει για την «σπιτική» μάσκα;
Όσον αφορά τις μάσκες που κατασκευάζονται σπίτι, αυτές που ήταν κατασκευασμένες από πολλαπλά στρώματα υφάσματος ήταν πιο αποτελεσματικές. Οι ερευνητές μελέτησαν επίσης την απόδοση διαφορετικών υφασμάτων όταν ήταν υγρά και αφού είχαν περάσει από έναν κανονικό κύκλο πλύσης και στεγνώματος. Διαπίστωσαν ότι τα υφάσματα λειτουργούσαν καλά ακόμα κι όταν ήταν υγρά αλλά και ότι λειτουργούσαν αρκετά μετά από έναν κύκλο πλύσης. Ωστόσο το ζήτημα της πλύσης χρήζει περαιτέρω μελέτης, μιας και προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το επαναλαμβανόμενο πλύσιμο υποβαθμίζει τα υφάσματα και οι ερευνητές προειδοποιούν ότι οι μάσκες δεν πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται επ ‘αόριστον.
Προστασία και εύκολη στην χρήση;
Οι ερευνητές δοκίμασαν επίσης την απόδοση κάθε υφάσματος όσον αφορά την αντίσταση στην αναπνοή, με βάση την ποιοτική κριτική από τους χρήστες. «Μια μάσκα που εμποδίζει τα σωματίδια πολύ καλά αλλά περιορίζει την αναπνοή σας δεν είναι μια αποτελεσματική μάσκα» δήλωσε χαρακτηριστικά η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Eugenia O’Kelly, από το τμήμα Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Cambridge. «Το τζιν, για παράδειγμα, ήταν αρκετά αποτελεσματικό στο μπλοκάρισμα σωματιδίων, αλλά είναι δύσκολο να αναπνεύσει κανείς, οπότε μάλλον δεν είναι καλή ιδέα να φτιάξετε μια μάσκα από ένα παλιό ζευγάρι τζιν» αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Είναι ζήτημα λεπτής ισορροπίας. Θέλουμε τα υλικά της μάσκας να είναι αποτελεσματικά στο φιλτράρισμα σωματιδίων, αλλά πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι δεν θέτουν τους χρήστες σε κίνδυνο εισπνοής ινών ή χνούδι, κάτι που μπορεί να είναι επιβλαβές» καταλήγουν οι ερευνητές.
