Αν υπήρξε ένας σαφές παράπλευρο όφελος από την κρίση που βιώσαμε – και συνεχίζουμε να βιώνουμε – με την πανδημία του κορωνοϊού, δεν είναι άλλο από την ανάσα που πήρε το περιβάλλον. Οι πτήσεις μειώθηκαν, οι μετακινήσεις περιορίστηκαν, οι εκπομπές από βιομηχανίες κ.λπ. για κάποιο διάστημα σταμάτησαν. Oσο οι άνθρωποι κάναμε πίσω, τα ζώα, τα ψάρια, ο καθαρός ουρανός και η γαλάζια θάλασσα σαν να επεκτάθηκαν για να καλύψουν το κενό που τους ανήκε. Κάποια στιγμή όμως τα lockdowns άρθηκαν ή μειώθηκαν οι περιορισμοί τους. Οι άνθρωποι ξαναβγήκαμε έξω γιατί έπρεπε να δουλέψουμε, να διασκεδάσουμε, να πάμε διακοπές, τα παιδιά να πάνε σχολείο.
Βγήκαμε όμως διαφορετικά από πριν. Μπήκαμε στα αυτοκίνητά μας γιατί μας είναι πιο «ασφαλής» επιλογή από τα μέσα μαζικής μεταφοράς και πιο γρήγορη ή κατάλληλη όταν ο καιρός χαλάει από τα πόδια ή το ποδήλατο και εξοπλιστήκαμε με μάσκες, γάντια, αντισηπτικά, απολυμαντικά, υγρά μαντιλάκια, μαχαιροπίρουνα, σκεύη αποθήκευσης φαγητού και ποτήρια φτιαγμένα από πλαστικό, πλαστικές ποδιές, ποδονάρια. Τα περισσότερα μιας χρήσης. Για ασφάλεια. Από τον κορωνοϊό. Και ξαφνικά όλες οι προσπάθειες που είχαμε κάνει μέχρι τώρα για να γίνει η ζωή μας πιο «πράσινη», πιο «οικολογική», πιο συνειδητή απέναντι στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος τι έγιναν;
Τα πλαστικά μιας χρήσης κατέκτησαν τη ζωή μας
Σύμφωνα με έρευνες ο κορωνοϊός επιβιώνει για αρκετό διάστημα πάνω στις πλαστικές επιφάνειες. Παρ’ όλα αυτά όλοι εμείς, προσπαθώντας να γλιτώσουμε από τον κορωνοϊό, τι κάνουμε; Χρησιμοποιούμε ακόμα περισσότερο πλαστικό. Εχουμε αφήσει το πλαστικό μιας χρήσης να κατακτήσει τη ζωή μας. Θα το καταλάβουμε κοιτώντας τα σκουπίδια μας αλλά και τις σακούλες που γεμίζουν τα ντουλάπια μας, τα μαντιλάκια κάθε είδους, χωρίς τα οποία δεν πάμε πουθενά, τα πλαστικά μπουκαλάκια με αντισηπτικό που κουβαλάμε στην τσάντα μας. Παρ’ όλα αυτά αντί για να προστατευόμαστε ίσως εκθέτουμε τον εαυτό μας σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Το 2104 η Αμερικανική Επιθεώρηση για τον Ελεγχο των Μολύνσεων δημοσίευσε μια έρευνα που έγινε σε νοσοκόμες στο Χονγκ Κονγκ όταν είχε ξεσπάσει το πρόβλημα με την επιδημία του SARS.
Οι επιστήμονες μέτρησαν τη διασπορά του ιού όταν οι νοσοκόμες φορούσαν ποδιές / στολές είτε από πλαστικό είτε από συνθετικό υλικό είτε βαμβακερές (που ήταν και οι μόνες που δεν ήταν μιας χρήσης και ήταν φτιαγμένες από ένα πολύ χοντρό και ανθεκτικό ύφασμα). Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η πλαστική ποδιά ήταν ο πιο εύκολος τρόπος μετάδοσης του ιού, ενώ η βαμβακερή ο λιγότερο πιθανός. Οι συγγραφείς της μελέτης κατέληξαν ότι οι πλαστικές ποδιές ήταν η καλύτερη επιλογή μόνο σε περιπτώσεις που εμπλέκονταν υγρά. Παρ’ όλα αυτά έχει εντυπωθεί στη συνείδηση όλων μας ότι το πλαστικό είναι η πιο καλή επιλογή όσον αφορά την υγιεινή.
Αυτό συμβαίνει επειδή το πλαστικό μοιάζει πολύ σύγχρονο, ενώ η επιλογή του βαμβακερού που μετά θα πλυθεί με άφθονο ζεστό νερό και σαπούνι μάς κάνει να σκεφτόμαστε ότι ζούμε στην εποχή της γιαγιάς μας. Αυτό που μας νοιάζει δηλαδή περισσότερο είναι η ιδέα της ασφάλειας και όχι η ασφάλεια αυτή καθαυτή.
Το θέατρο της ασφάλειας
Υπάρχει μία αναλογία σε αυτό που ζούμε αυτή την εποχή. Το θέατρο της ασφάλειας που παίχτηκε στα αεροδρόμια του πλανήτη (όπου βγάζαμε τα παπούτσια και τις ζώνες μας για να περάσουμε από την ασφάλεια του αεροδρομίου, απαγορεύθηκαν όλα τα υγρά κ.ά.) μετά την επίθεση στους δίδυμους πύργους το 2001 δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι αύξησαν την ασφάλειά μας στην πραγματικότητα. Αύξησαν όμως την αίσθηση ότι είμαστε ασφαλείς. Το ίδιο συμβαίνει με τα πλαστικά μιας χρήσης και τον κορωνοϊό. Δεν αυξάνουν την ασφάλειά μας όσον αφορά τον ιό, αυξάνουν όμως την εντύπωσή μας σχετικά με αυτήν. Ας πάρουμε το παράδειγμα των πλαστικών γαντιών. Τα φοράμε για να μη μολύνουμε τα χέρια μας. Αν όμως με τα γάντια πιάσουμε μια δυνητικά μολυσμένη επιφάνεια και μετά τα μάτια μας δεν κερδίζουμε τίποτε. Ισα ίσα που μπορεί να κάνουμε και κακό, αφού συντηρούμε μια ψεύτικη αίσθηση ασφάλειας και τελικά γινόμαστε λιγότερο προσεκτικοί.
Τι μπορούμε να κάνουμε
* Χρησιμοποιούμε υφασμάτινες τσάντες που μπορούμε να χρησιμοποιούμε για να μεταφέρουμε τα ψώνια μας, αλλά και τα υπόλοιπα πράγματά μας και τις οποίες μπορούμε να πλένουμε με άφθονο ζεστό νερό και σαπούνι.
* Προσπαθούμε να αποφεύγουμε πράγματα μιας χρήσης, όπως είναι τα ποτήρια του καφέ, τα πλαστικά μπουκάλια του νερού ή ακόμα και τα καλαμάκια.
* Προτιμάμε να πλένουμε τα χέρια μας με ζεστό νερό και σαπούνι αντί να χρησιμοποιούμε συνεχώς αντισηπτικά ή βρεγμένα μαντιλάκια που επιβαρύνουν το περιβάλλον.
