Βοήθεια, χάνω τα μαλλιά μου!

Έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε ότι η τριχόπτωση και γενικότερα τα προβλήματα… μαλλιών αφορούν κατά κανόνα άνδρες, αλλά στην πραγματικότητα τα πράγματα δεν είναι έτσι. Υπάρχει και γυναικεία τριχόπτωση, η οποία όπως όλοι ξέρουμε ή – αν δεν ξέρουμε – φανταζόμαστε δημιουργεί ανασφάλεια, άγχος και στενοχώρια στις γυναίκες που έχουν την ατυχία να αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα μαλλιά τους.

Πιθανώς λοιπόν τα μαλλιά μας να πέφτουν περισσότερο από ό,τι συνήθως ή να μας φαίνονται αδύναμα και αραιά, ή να παρατηρούμε ολόκληρα σημεία στο κεφάλι μας χωρίς καθόλου τρίχες.

Ας δούμε λοιπόν περί τίνος μπορεί να πρόκειται και τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τα όποια προβλήματα τριχόπτωσης…

Η τριχόπτωση έως έναν βαθμό είναι φυσιολογική

Όλοι οι άνθρωποι χάνουμε περίπου 50 με 100 τρίχες καθημερινά, οι οποίες αργότερα ξαναβγαίνουν. Οι δερματολόγοι εξηγούν ότι οι τρίχες κατ’ αρχάς μακραίνουν περίπου 1,5 εκατοστό τον μήνα, μετά σταματούν να αναπτύσσονται και στη συνέχεια πέφτουν. Τότε ξεκινά η ανάπτυξη των νέων τριχών. Οπως είναι προφανές το πρόβλημα υπάρχει όταν δεν βγαίνουν πια καινούργιες τρίχες ή/και όταν πέφτουν περισσότερες από 100 την ημέρα. Θα πρέπει βέβαια να έχουμε υπόψη μας ότι υπάρχουν εποχές που τα μαλλιά μας πέφτουν περισσότερο από άλλες και αυτό είναι φυσιολογικό.

Αυτό συμβαίνει το φθινόπωρο, επειδή το καλοκαίρι οι τρίχες, λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας, παραμένουν στο στάδιο της ανάπτυξής τους και δεν πέφτουν τόσο όσο θα συνέβαινε φυσιολογικά. Οπότε το φθινόπωρο – που δεν εκτίθενται πια τα μαλλιά στην υπεριώδη ακτινοβολία – πέφτουν περισσότερες τρίχες αφού σε όσες θα έπεφταν φυσιολογικά στους φθινοπωρινούς μήνες προστίθενται και εκείνες που δεν έπεσαν το καλοκαίρι.

Αυξημένη τριχόπτωση, που όμως είναι φυσιολογική, έχουμε οι γυναίκες και μετά την εγκυμοσύνη, συνήθως 1 με 6 μήνες μετά τον τοκετό.

Όταν τα μαλλιά αραιώνουν σε ολόκληρο το κεφάλι

Συμβαίνει κυρίως σε νέες γυναίκες, ονομάζεται διάχυτη αλωπεκία και είναι η συχνότερη μορφή τριχόπτωσης. Γίνεται αντιληπτή καθώς αραιώνουν τα μαλλιά σε ολόκληρο το κεφάλι. Συνήθως επίσης, όταν αντιμετωπίζουμε τον πρόβλημα της διάχυτης αλωπεκίας, παρατηρούμε πολλές τρίχες κάθε φορά που ξυπνάμε στο μαξιλάρι μας και επίσης στην μπανιέρα, στη βούρτσα ή στον νιπτήρα όταν λουζόμαστε ή χτενιζόμαστε.

Η έντονη αυτή τριχόπτωση που οδηγεί σε αραίωση των μαλλιών σε ολόκληρο το κεφάλι μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες – τέτοιοι είναι: κληρονομική προδιάθεση, ορμονικές μεταβολές ή διαταραχές, σιδηροπενία, άγχος, έλλειψη βιταμινών, λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων, κάποια ασθένεια που προκαλεί τριχόπτωση κ.ά. Σε κάθε περίπτωση, όταν παρατηρήσουμε ότι τα μαλλιά μας αραιώνουν θα πρέπει να επισκεφθούμε έναν δερματολόγο, που πιθανώς θα μας συστήσει να κάνουμε κάποιες ειδικές εξετάσεις (π.χ. εξετάσεις αίματος για το ενδεχόμενο ύπαρξης σιδηροπενικής αναιμίας, ορμονικές εξετάσεις κ.ά.).

Ανάλογα με τα αποτελέσματα των εξετάσεων θα μας συστήσει και κάποια θεραπεία (π.χ. λήψη σιδήρου) ή θα μας παραπέμψει σε κάποιον άλλον ειδικό (π.χ. ενδοκρινολόγο όταν το πρόβλημα έχει ορμονική βάση).

Όταν τα μαλλιά αραιώνουν στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού

Όταν τα μαλλιά αραιώνουν ή πέφτουν στο μπροστινό και στο πάνω μέρος του κεφαλιού μιλάμε για την ανδρογενετική αλωπεκία. Πρόκειται για τον πιο κοινό τύπο τριχόπτωσης, τόσο σε άνδρες (η γνωστή φαλάκρα) όσο και σε γυναίκες. Σύμφωνα με έρευνες η ανδρογενετική αλωπεκία αφορά το 25% των γυναικών 35 ως 40 ετών ενώ μετά την ηλικία των 50 φτάνει να απασχολεί το 50% των γυναικών, χωρίς όμως να παρουσιάζουν όλες οι περιπτώσεις έντονα συμπτώματα.

Στην περίπτωση της ανδρογενετικού τύπου αλωπεκίας σε γυναίκες μπορεί να ευθύνονται παράγοντες όπως είναι το κληρονομικό ιστορικό (αν πάσχει η μητέρα είναι πολύ πιθανό να απασχολήσει και την κόρη), τα αυξημένα ανδρογόνα (π.χ. εξαιτίας του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, ή κάποιας πάθησης των επινεφριδίων) ή η ευαισθησία των θυλάκων των τριχών στο να δεχθούν τα έστω φυσιολογικά ερεθίσματα των ανδρογόνων.

Δυστυχώς για την αντιμετώπιση της ανδρογενετικής αλωπεκίας δεν υπάρχει πρόληψη. Αν βρεθεί από τις εξετάσεις ότι η αραίωση αυτή των μαλλιών οφείλεται σε κάποια ορμονική διαταραχή θα πρέπει να ληφθεί ειδική θεραπεία (π.χ. ορμόνες).

Επίσης, οι δερματολόγοι συστήνουν συνήθως ειδική θεραπεία ώστε να διατηρηθούν οι ήδη υπάρχουσες τρίχες και να βγουν κάποιες άλλες των οποίων οι θύλακες δεν είναι κατεστραμμένοι.

Όταν σε ένα σημείο του κεφαλιού δεν υπάρχουν μαλλιά

Ονομάζεται γυροειδής αλωπεκία αλλά είναι γνωστή στον πολύ κόσμο ως τριχοφάγος. Πρόκειται για ένα αυτοάνοσο νόσημα, πράγμα που σημαίνει ότι για κάποιον άγνωστο λόγο ο οργανισμός επιτίθεται κατά του εαυτού του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν αναγνωρίζει τις τρίχες, τις θεωρεί ξένο σώμα και τις καταστρέφει. Συνήθως ο τριχοφάγος δημιουργεί ένα μικρό κενό, μία τρύπα (στο μέγεθος ενός κέρματος) χωρίς τρίχες, που μπορεί να εντοπίζεται στο τριχωτό του κεφαλιού, στα φρύδια, στις βλεφαρίδες ή σε κάποιο άλλο σημείο του σώματος.

Η ακριβής εξέλιξη της ασθένειας διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μπορεί κάποιος να εμφανίσει μία τέτοια τρύπα για μία φορά στη ζωή του και να μην ξαναϋπάρξει ποτέ άλλο κρούσμα. Από την άλλη πλευρά μπορεί να έχει περισσότερες τέτοιες εστίες (τρύπες) που διαρκούν για πολύ καιρό και αργούν να ξαναεμφανίσουν τρίχες ή που επεκτείνονται όσο περνάει ο χρόνος. Είναι επίσης πιθανό η ασθένεια να εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί το πρόβλημα να επεκταθεί και να πέσουν όλα τα μαλλιά ή όλες οι τρίχες του σώματος. Συνήθως εμφανίζεται ξαφνικά σε κάποια στιγμή της ζωής ενός ανθρώπου συχνά σε παιδική ή νεαρή ηλικία αλλά μπορεί και αργότερα. Επηρεάζεται από ψυχολογικούς παράγοντες, αυτό σημαίνει ότι οι εστίες εμφανίζονται σε περιόδους έντονου στρες, άγχους, ψυχολογικής πίεσης ή σοκ (έχοντας αυτοάνοσο υπόβαθρο).

Η θεραπεία για την πάθηση αυτήν εξαρτάται από το πόσο βαριά είναι η μορφή της. Οσο πιο εκτεταμένο και έντονο είναι το πρόβλημα τόσο πιο δύσκολα είναι αποτελεσματική η θεραπεία. Ομως, στην πλειονότητά τους τα περιστατικά της γυροειδούς αλωπεκίας πάνε αρκετά καλά και είναι ιάσιμα αφού ο θύλακας της τρίχας υπάρχει και η τρίχα μπορεί να ξαναβγεί με τη βοήθεια της κατάλληλης αγωγής, που θα συστήσει ο δερματολόγος.

Πάντως ακόμα και χωρίς ειδική φαρμακευτική αγωγή είναι πιθανό το νόσημα να αυτοθεραπευτεί, να ξαναφυτρώσουν τρίχες δηλαδή, μετά από ένα διάστημα κάποιων μηνών.

Παρ’ όλα αυτά κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα αν αυτό θα συμβεί ή αν αντίθετα οι εστίες θα πολλαπλασιαστούν ή θα μεγαλώσουν, και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι ειδικοί συστήνουν θεραπεία. Με αυτήν, οι τρίχες έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να ξαναφυτρώσουν και η ασθένεια να ελεγχθεί, ώστε να μην επεκταθούν ή αυξηθούν οι εστίες.

Πόσο επηρεάζουν την τριχόπτωση οι εργασίες στο κομμωτήριο

Αντίθετα με την αντίληψη που ίσως επικρατεί, τόσο το συχνό λούσιμο όσο και το συχνό κούρεμα δεν επηρεάζουν την τριχόπτωση.

Αντίθετα, εργασίες στο κομμωτήριο όπως είναι η περμανάντ (που κάνει τα μαλλιά να αδυνατίζουν και να πέφτουν), τα χτενίσματα στα οποία τα μαλλιά είναι τραβηγμένα με δύναμη προς τα πίσω αλλά και το δυνατό πιστολάκι (που γίνεται πολύ κοντά στην τρίχα), είναι πολύ πιθανό να αυξάνουν το ρυθμό με τον οποίον πέφτουν τα μαλλιά.

Από την άλλη πλευρά η βαφή και το ζελέ μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις στο κεφάλι (αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής) που κάποιες φορές επιτείνουν την τριχόπτωση.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη δρα Πηνελόπη Τυμπανίδου, δερματολόγο-αφροδισιολόγο.