Καθώς η πολύμηνη μάχη ενάντια στον κοροναϊό συνεχίζεται, στην νέα μας καθημερινότητα βλέπουμε τους περισσότερους ανθρώπους να φορούν μάσκες σε δημόσιους χώρους, όπως τα σχολεία, οι τράπεζες, τα δημόσια μέσα μεταφοράς. Αν και η χρήση της μάσκας είναι καθοριστικής σημασίας για την προφύλαξη και την ουσιαστική μείωση της διασποράς του ιού, ορισμένα άτομα αντιμετωπίζουν ένα εντελώς νέο πρόβλημα που σχετίζεται με την κάλυψη του προσώπου, μια πτυχή της προσωπαγνωσίας (“prosopagnosia”), φαινόμενο γνωστό και ως “face blindness”.
Γιατί δυσκολευόμαστε να αναγνωρίσουμε με την μάσκα;
Στα πλαίσια λοιπόν της μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι ήταν λιγότερο ικανοί να αναγνωρίσουν τα καλυμμένα πρόσωπα, συγκριτικά με εκείνα που δεν είχαν καλυφθεί από την μάσκα. Για να διερευνήσουν το φαινόμενο αυτό, οι ερευνητές ζήτησαν από περίπου 500 άτομα να ολοκληρώσουν μια προσαρμοσμένη, διαδικτυακή έκδοση του Cambridge Face Memory Test, προκειμένου να μετρηθεί η ικανότητα του ατόμου να αντιληφθεί τα πρόσωπα γύρω του. Οι συμμετέχοντες κοίταξαν άγνωστα πρόσωπα και στη συνέχεια προσπάθησαν να τα αναγνωρίσουν ξανά, καθώς εκείνα φορούσαν χειρουργικές μάσκες που κάλυπταν την μύτη και το στόμα τους.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 13% των συμμετεχόντων δυσκολεύτηκε να αναγνωρίσει τα καλυμμένα πρόσωπα – γεγονός που θα μπορούσε να οφείλεται στην προσωπαγνωσία – με το ποσοστό αυτό να «πέφτει» στο 3,5% όταν τα πρόσωπα δεν φορούσαν μάσκες. Σε μια παρόμοια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Stirling στη Σκωτία, διαπιστώθηκε οι συμμετέχοντες ήταν λιγότερο ικανοί να αναγνωρίσουν πρόσωπα που ήταν καλυμμένα με μάσκες, ακόμα και αν τα πρόσωπα αποτελούσαν δημοφιλείς διασημότητες.
Τι είναι η προσωπαγνωσία;
Η προσωπαγνωσία αποτελεί μια νευρολογική διαταραχή που αναφέρεται στην αδυναμία αναγνώρισης προσώπων, σύμφωνα με το National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS). Υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα προσωπαγνωσίας, καθώς ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν μόνο ένα οικείο πρόσωπο, ακόμα και αν αυτό είναι το δικό τους, άλλοι δεν μπορούν να κάνουν διάκριση μεταξύ άγνωστων προσώπων και σε ορισμένες σοβαρές περιπτώσεις, οι άνθρωποι μπορεί να μην είναι σε θέση για να διακρίνουν πρόσωπα από διαφορετικά αντικείμενα.
Ενώ δεν είναι σαφές πόσα άτομα πάσχουν από προσωπαγνωσία, οι εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι περίπου το 2% των ανθρώπων (1 στους 50) αντιμετωπίζουν προβλήματα κατά την αναγνώριση προσώπων, που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην καθημερινή τους ζωή, επισημαίνει ο Δρ. Brad Duchaine, καθηγητής της Επιστήμης της Ψυχολογίας και του Εγκεφάλου στο Πανεπιστήμιο του Ντάρτμουθ. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η προσωπαγνωσία προκαλείται από ανωμαλίες ή βλάβη στον εγκέφαλο, ειδικότερα σε μια συγκεκριμένη περιοχή του, που είναι υπεύθυνη για την αντίληψη και τη μνήμη, με ορισμένους ανθρώπους να το αντιμετωπίζουν καθ’όλη την διάρκεια της ζωής του ενώ άλλοι το αναπτύσσουν ξαφνικά μετά από τραύμα στον εγκέφαλο, όπως μπορεί να συμβεί κατόπιν ενός εγκεφαλικού επεισοδίου ή ορισμένων νευροεκφυλιστικών ασθενειών.
