Τα όνειρα, που εκδηλώνονται και είναι εντονότερα κατά την διάρκεια του ύπνου REM (rapid eye movement), αποτελούν ψευδαισθήσεις που επιτελούν ποικίλους σκοπούς. Είναι ήδη γνωστό ότι ο ύπνος αποτελεί πολύτιμος αρωγός τόσο της μάθησης όσο και της μνήμης, καθώς συμβάλλει στην αναδιοργάνωση των αναμνήσεων και τις παρουσιάζει με τον πιο εμπεριστατωμένο τρόπο. Τα όνειρα από την άλλη, μπορεί να αποτελούν τρόπο αντιμετώπισης των συναισθημάτων που βιώνετε, να ενισχύουν τις δημιουργικές σας τάσεις ή ακόμα και να σχετίζονται με την αντίδραση της πάλης ή της φυγής, καθώς προετοιμάζουν την αντίδρασή μας, σύμφωνα με μια επιστημονική προσέγγιση, σε περίπτωση μιας ενδεχόμενης απειλής.
Γιατί βλέπουμε εφιάλτες;
Τα όνειρα που σας βοηθούν να αντιμετωπίζετε παραγωγικά τα συναισθήματα σας, τις αναμνήσεις και άλλες πληροφορίες μπορεί να φαίνονται πολύ χρήσιμα. Ο περιστασιακός εφιάλτης θεωρείται ένα όνειρο που είναι απλά πιο τρομακτικό ή ενοχλητικό. Οι εφιάλτες τείνουν να προκαλούνται από το χρόνιο στρες, το άγχος ή μερικές φορές ως αντίδραση σε ορισμένα φάρμακα. Στην περίπτωση που αντιμετωπίζει κανείς συχνά εφιάλτες, μπορεί πρόκειται για κάποια διαταραχή ύπνου. Τα τρομακτικά όνειρα που συμβαίνουν τακτικά μπορούν να χαρακτηριστούν ως διαταραχή ύπνου εάν οι εφιάλτες προκαλούν εκτεταμένη ανησυχία στο άτομο για την ώρα του ύπνου, εάν οδηγούν σε αρκετές ενοχλήσεις κατά την διάρκεια του ύπνου και αν προκαλούν περαιτέρω προβλήματα είτε στον ύπνο είτε στην ψυχολογία.
Τι επηρεάζει τα όνειρα;
Ορισμένοι παράγοντες που μας επηρεάζουν όταν είμαστε ξύπνιοι μπορούν επίσης να επηρεάσουν τα όνειρά μας. Αυτοί περιλαμβάνουν:
-
Ζητήματα που σχετίζονται με την υγεία
Οι ώρες που κοιμάστε μπορεί να επηρεάσουν κατά πολύ τα όνειρα που βλέπετε. Η έλλειψη ύπνου για μια ή δύο νύχτες ή ακόμα και περισσότερες μπορεί να κάνει ορισμένα μέρη του εγκεφάλου σας πολύ πιο ενεργά όταν τελικά μεταβείτε στο στάδιο του ύπνου REM. Είναι πιθανό να έχετε ορισμένα «ζωντανά» όνειρα αν περάσετε κάποιες νύχτες που δεν κοιμηθήκατε καλά κι είναι επίσης πιο πιθανό να θυμάστε αυτά τα όνειρα. Ακόμη ένας παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει τα όνειρα είναι η εγκυμοσύνη, καθώς η αυξημένη παραγωγή ορμονών επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλός σας επεξεργάζεται σκέψεις και συναισθήματα. Από την άλλη διαταραχές ψυχικής υγείας όπως κατάθλιψη και άγχος, καθώς και διπολική διαταραχή ή και άλλες καταστάσεις που σχετίζονται με τη διάθεση, μπορούν να προκαλέσουν έντονα και μερικές φορές ενοχλητικά ή αρνητικά όνειρα και εφιάλτες.
-
Καθημερινές δραστηριότητες
Ακριβώς όπως ο μη ποιοτικός ή ο ύπνος με διακοπές συχνά οδηγεί σε πιο έντονα όνειρα, ένας καλός ύπνος θα μειώσει τα έντονα όνειρα. Μάλιστα, σύμφωνα με επιστημονική μελέτη, ένας καλός τρόπος για να κοιμάστε πιο εύκολα και πιο γρήγορα είναι η άσκηση το πρωί. Το τρέξιμο ή μια καλή αερόβια προπόνηση μπορεί να σας βοηθήσει να ρυθμίσετε το πρόγραμμα του ύπνου σας έτσι ώστε να έχετε την τάση να κοιμάστε πιο γρήγορα και βαθιά.