Ποιος από εμάς δεν περιμένει κάθε χειμώνα πώς και πώς να έρθει το καλοκαίρι ώστε να πάει στη θάλασσα και να απολαύσει τη ζέστη, την παραλία και τον ήλιο; Μικροί και μεγάλοι αρεσκόμαστε ιδιαίτερα στα παιχνίδια στην άμμο, στα θαλάσσια σπορ και βέβαια στην ηλιοθεραπεία. Και φυσικά, αν και έχουμε ακούσει όλοι χιλιάδες φορές τη σημασία της χρήσης και της συχνής ανανέωσης του αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας αλλά και της αποφυγής της έκθεσης στον ήλιο τις επικίνδυνες ώρες (κυρίως μεταξύ 11.00 και 16.00), μερικές φορές παρασυρόμαστε, ξεχνιόμαστε, κάνουμε λάθος με αποτέλεσμα να υποστούμε ένα ηλιακό έγκαυμα. Στη δυσάρεστη αυτή περίπτωση υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να αμβλύνουμε τα συμπτώματα, να περιορίσουμε τη φλεγμονή και να επιταχύνουμε τον χρόνο της επούλωσής του.
Πόσο σοβαρό μπορεί να είναι το ηλιακό έγκαυμα;
Τα ηλιακά εγκαύματα μπορεί να είναι 1ου, 2ου ή και 3ου βαθμού, που είναι βέβαια και τα σοβαρότερα αλλά ευτυχώς και τα σπανιότερα. Συνήθως τα ηλιακά εγκαύματα είναι 1ου βαθμού και είναι γνώριμα σε όλους μας αφού οι περισσότεροι έχουμε κάποια στιγμή «καεί» από τον ήλιο και έχουμε βιώσει τη δυσάρεστη κοκκινίλα και τον πόνο με τον οποίο εκδηλώνεται ένα τέτοιο ηλιακό έγκαυμα 1ου βαθμού. Τα ηλιακά εγκαύματα 2ου βαθμού γίνονται αντιληπτά επειδή στην περιοχή όπου έχουμε «καεί» υπάρχουν και φουσκάλες με νερό, ενώ στου 3ου βαθμού εκτός από τις φουσκάλες υπάρχουν και πληγές.
Πρώτες βοήθειες για το έγκαυμα
Από την εμπειρία μας όλοι έχουμε υπόψη μας κάποια πράγματα σε σχέση με το πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ένα έγκαυμα αλλά ίσως υπάρχουν και κάποιες συμβουλές των ειδικών που δεν γνωρίζουμε. Ετσι, όταν μας προκύψει ένα ηλιακό έγκαυμα θα πρέπει να:
* Αποφύγουμε να «δει» ο ήλιος τις επόμενες ημέρες (συνήθως 2 με 3 είναι αρκετές για να υποχωρήσει) την περιοχή που έχει υποστεί το έγκαυμα.
* Χρησιμοποιούμε κομπρέσες από βαμβάκι, γάζες ή πετσέτες με κρύο νερό στην περιοχή του εγκαύματος.
* Πίνουμε πολύ νερό. Το νερό σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πολύ σημαντικό και δεν θα πρέπει να το ξεχνάμε. Για να καταλάβουμε τη σημασία του: Αν το ηλιακό έγκαυμα είναι πολύ εκτεταμένο μπορεί να προκαλέσει ακόμα και ηλεκτρολυτικές διαταραχές, οι οποίες σε ηλικιωμένα άτομα για παράδειγμα μπορεί να προκαλέσουν και άλλα σοβαρότερα προβλήματα, που μπορεί να φτάσουν ακόμα και ως την καρδιακή αρρυθμία ή τη νεφρική ανεπάρκεια.
* Ενυδατώνουμε την πάσχουσα περιοχή με κρέμες και γαλακτώματα, που δροσίζουν για λίγα λεπτά και ανακουφίζουν τη φλεγμονή.
* Παίρνουμε παρακεταμόλη όταν νιώθουμε ιδιαίτερο πόνο.
* Προτιμάμε ρούχα χαλαρά, αέρινα, βαμβακερά και όχι συνθετικά και σφιχτά που είναι πιθανό να επιβαρύνουν την πάσχουσα περιοχή.
* Κάνουμε πολλά και συχνά χλιαρά ντους.
* Αν προτιμάμε τις ενναλακτικές επιλογές, μπορεί να μας βοηθήσουν (ως πρώτες βοήθειες) τα επιθέματα από φλούδες αγγουριού ή το γιαούρτι πάνω στην πάσχουσα περιοχή.
Μπορεί να είναι σοβαρό;
Οπως αναφέρθηκε και παραπάνω, το έγκαυμα μπορεί να είναι 2ου ή 3ου βαθμού, πράγμα που σημαίνει ότι εκτός από την κοκκινίλα και τον πόνο μπορεί να έχει φουσκάλες ή/και πληγές. Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται ακόμα περισσότερη προσοχή. Δεν είναι απίθανο να χρειαστεί να κάνουμε μία επίσκεψη στον γιατρό που ίσως μας συστήσει κορτιζόνη (πιθανότατα σε μορφή κρέμας ή αλλιώς χαπιών). Οταν μάλιστα οι φουσκάλες είναι αρκετά μεγάλες, είναι πιθανό ο γιατρός να χρειαστεί να τις σπάσει αφαιρώντας το υγρό. Τα εγκαύματα 2ου βαθμού επουλώνονται συνήθως μετά από διάστημα 8 με 10 ημερών.
Ποιοι παθαίνουν συχνότερα εγκαύματα;
Ολοι μπορεί να έχουμε τη δυσάρεστη εμπειρία ενός ηλιακού εγκαύματος αν δεν είμαστε προσεκτικοί και δεν ακολουθούμε τις οδηγίες των ειδικών που συστήνουν να βάζουμε πάντα αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας, να το ανανεώνουμε κάθε δύο ώρες αλλά και να αποφεύγουμε τον ήλιο τις ώρες που καίει περισσότερο (12.00 – 16.00). Παρ’ όλα αυτά κάποιοι από εμάς είμαστε πιο ευάλωτοι απέναντι στον ήλιο και έτσι είναι πιο πιθανό να πάθουμε κάποιο έγκαυμα και μάλιστα σοβαρό. Πιο επιρρεπείς απέναντι στην ηλιακή ακτινοβολία είναι:
* Οι ανοιχτόχρωμοι άνθρωποι. Εχουμε πιθανώς ακούσει για τον φαινότυπο που καθορίζεται από το πόσο ανοιχτόχρωμα μαλλιά, δέρμα και μάτια έχει κάποιος. Υπάρχουν 6 φαινότυποι και οι Ελληνες ανήκουμε συνήθως στον τρίτο ή στον τέταρτο φαινότυπο. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι όσο πιο κοντά στο 1 είναι ο φαινότυπος – δηλαδή όσο πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα, μαλλιά και μάτια έχει κάποιος – τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνός του από τον ήλιο, θα καταλάβουμε ότι ο μέσος Ελληνας αντιμετωπίζει δυνητικά έναν μεσαίου βαθμού κίνδυνο από την έκθεση στον ήλιο.
* Τα μωρά και τα παιδιά. Τα μωρά δεν πρέπει να εκτίθενται καθόλου στον ήλιο τους καλοκαιρινούς μήνες, κι αυτό γιατί η διαπερατότητα της επιδερμίδας τους είναι αυξημένη με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν όχι μόνο από έγκαυμα αλλά και από σοβαρή απώλεια ηλεκτρολυτών. Τα μεγαλύτερα παιδιά θα πρέπει επίσης να αποφεύγουν την έκθεση στον ήλιο και να φοράνε πάντα αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας, ανεξάρτητα από τον φαινότυπό τους. Αλλωστε, έρευνες έχουν δείξει ότι ένα ηλιακό έγκαυμα 2ου βαθμού σε παιδιά κάτω των 18 χρόνων διπλασιάζει τον κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του δέρματος στην ενήλικη ζωή τους.
* Ανθρωποι που έχουν κάποια χρόνια ασθένεια ή παίρνουν φάρμακα. Τα φάρμακα που παίρνουμε μπορεί να επηρεάζουν την ευαισθησία μας στον ήλιο (φωτοευαισθησία) ή να επηρεάζεται η δράση τους ή οι ανεπιθύμητες ενέργειές τους εξαιτίας του ήλιου και της ζέστης. Επίσης, άνθρωποι ηλικιωμένοι, με χρόνιες ασθένειες, δερματικά προβλήματα (π.χ. λεύκη) θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με την έκθεσή τους στον ήλιο.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη δρα Πηνελόπη Τυμπανίδου, δερματολόγο-αφροδισιολόγο.
