Βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και ετοιμαζόμαστε – αν δεν το έχουμε κάνει ήδη – να απολαύσουμε χαλαρές καλοκαιρινές στιγμές με τα απαραίτητα της σεζόν, όπως το αντηλιακό, το αντισηπτικό και το μαγιό μας. Ακριβώς επειδή το μαγιό τείνει να γίνεται σχεδόν καθημερινό outfit στην περίοδο των διακοπών, οι γρήγορες δίαιτες που υπόσχονται άμεσα αποτελέσματα μπορεί να γίνουν δελεαστικές. Δυστυχώς οι βραχυπρόθεσμες δίαιτες, ανεξάρτητα από το είδος τους, τείνουν όχι μόνο να μην αποδίδουν αλλά και συχνά να έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα. «Ο ορμονικός και νευρικός έλεγχος της απώλειας βάρους είναι απίστευτα περίπλοκος, γι ‘αυτό η απώλεια βάρους μπορεί να είναι τόσο εύκολη στη θεωρία, αλλά τόσο δύσκολη στην πράξη», εξηγεί η Δρ. Elizabeth Lowden, ενδοκρινολόγος στο Northwestern Medicine Metabolic Health and Surgical Weight.
Το σώμα δεν «θέλει» να χάσει βάρος;
Αυτό ενδεχομένως να οφείλεται στο «καθορισμένο σημείο» ή το «σημείο ρύθμισης» του βάρους, σύμφωνα με την Dana Hunnes, PhD, RD, ανώτερη διαιτολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Ronald Reagan UCLA. «Έχουμε μια γενετική προδιάθεση για να έχουμε ένα συγκεκριμένο βάρος – ένα καθορισμένο σημείο – αλλά, υπάρχει κάποιος χώρος για το πώς το περιβάλλον μας αλληλεπιδρά με την γενετική μας προδιάθεση» εξηγεί. Αυτό το πεδίο επιδράσεων αποτελεί το «σημείο διευθέτησης» και είναι δυνατόν να επηρεαστεί από τις καθημερινές μας διατροφικές επιλογές αλλά και την φυσική δραστηριότητα. «Όταν το βάρος σας είναι πιο χαμηλό από αυτό που το σώμα σας είναι εξοικειωμένο, τότε θα πολεμάτε με τις ορμόνες σας για να το διατηρήσετε» επισημαίνει η Δρ. Elizabeth Lowden.
Οι ορμόνες «γνωρίζουν»
Όταν αρχίζετε να περιορίζετε την πρόσληψη τροφής, ο υποθάλαμος και η υπόφυση του εγκεφάλου λαμβάνουν σήματα από διάφορα όργανα, αναγνωρίζοντας τις μειωμένες πηγές ενέργειας και προσαρμόζουν τα επίπεδα ορμονών με τρόπο τέτοιο για την αντιμετώπιση αυτής της μείωσης. «Τα επίπεδα των ορμονών της πείνας μπορεί να ανεβαίνουν και εκείνα των ορμονών του κορεσμού να «πέφτουν», αυξάνοντας την όρεξή σας για περισσότερο πρόχειρο φαγητό, ιδιαίτερα για εκείνα τα πολύ εύγευστα τρόφιμα, εκείνα δηλαδή που προσπαθείτε να αποφύγετε κατά τη δίαιτα», υπογραμμίζει. Οι ορμόνες «γνωρίζουν» λοιπόν πότε στρεφόμαστε σε γρήγορες δίαιτες και ειδικά αν είμαστε ιδιαίτερα περιοριστικοί, όχι μόνο βγαίνουν εκτός ελέγχου αλλά και το σώμα μπορεί να υπεισέλθει σε κατάσταση πείνας, οπότε αρχίζει να εξοικονομεί ενέργεια παρά να την καίει.
Το σώμα καίει ενέργεια με δύο τρόπους, είτε μέσω της σωματικής δραστηριότητας είτε μέσω όλων των ζωτικών λειτουργιών που εκτελεί για να παραμείνουμε ζωντανοί, όπως η αναπνοή και η πέψη. Το τελευταίο είναι γνωστό και ως βασικός μεταβολικός ρυθμός. Όταν αρχίζετε να χάνετε βάρος, ο εγκέφαλός σας προσπαθεί να το αποτρέψει αλλάζοντας το βασικό μεταβολικό ρυθμό σας, οπότε καταλήγετε να καίτε λιγότερες θερμίδες. Μία ιδιαίτερα περιοριστική δίαιτα μπορεί να συμβάλλει και στην απώλεια μυϊκής μάζας η οποία συμβάλλει σημαντικά στο μεταβολικό ρυθμό, επιβραδύνοντας περαιτέρω τον μεταβολισμό.
Απώλεια βάρους χωρίς στέρηση
«Δεν υπάρχει τρόπος για να κάνουμε τον εγκέφαλο να μην ανταποκρίνεται με αυτόν τον τρόπο, ωστόσο μπορούμε να υιοθετήσουμε πιο υγιεινούς τρόπους για να χάσουμε βάρος, δίχως να περιλαμβάνουν αυστηρούς περιορισμούς» υποστηρίζει η Δρ. Elizabeth Lowden. Για αυτό προτείνονται τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, πλούσια σε νερό, όπως φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως, καθώς οι ίνες εντείνουν το αίσθημα κορεσμού και η περιεκτικότητα σε νερό αυξάνει τον όγκο των τροφών που τρώτε, διατηρώντας παράλληλα την πρόσληψη θερμίδων χαμηλότερη από αυτήν που είχατε προηγουμένως.
Η κατανάλωση υγιεινών λιπαρών όπως το αβοκάντο, το ελαιόλαδο αλλά και οι ξηροί καρποί επίσης αυξάνουν το αίσθημα κορεσμού. Μάλιστα, σύμφωνα με επιστημονική μελέτη η μεσογειακή διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά – πλούσια σε ξηρούς καρπούς και ελαιόλαδο – έχει συνδεθεί με την επιτυχημένη απώλεια βάρους.
