Όσο οι μέρες γίνονται πιο ζεστές τόσο περισσότερο αυξάνεται η διάθεση για ένα κρύο ποτό, ενώ συχνά το αλκοόλ φτάνει να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στις καλοκαιρινές κοινωνικές εκδηλώσεις. Ερευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Journal of Studies on Alcohol» διαπίστωσε ότι όσον αφορά την ετήσια εποχικότητα στην κατανάλωση αλκοόλ, οι καλοκαιρινοί μήνες ήταν οι πιο δημοφιλείς. Αυτή η συχνότερη κατανάλωση αλκοόλ υπό προϋποθέσεις μπορεί να μην είναι επιβαρυντική, αλλά ενδέχεται να καταλήξει σε δυσάρεστες καταστάσεις. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια πράγματα που είναι καλό να γνωρίζει κανείς για την κατανάλωση αλκοόλ που ξεπερνά το μέτρο τις πολύ ζεστές μέρες, και πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την υγεία.
Τι σημαίνει μέτρια κατανάλωση
Είναι γνωστό στους περισσότερους ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ έχει σχετιστεί με κάποιες ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία, τόσο τον χειμώνα όσο και το καλοκαίρι. Μέτρια κατανάλωση για υγιείς ενηλίκους γενικά σημαίνει έως ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και έως δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες. Τι είναι, όμως, το ένα ποτό;
Παραδείγματα ενός ποτού είναι:
Μπίρα με 5% αλκοόλ: 340 ml (περίπου ένα μικρό κουτάκι).
Κρασί με 12%-14% αλκοόλ: 142 ml (όσο ένα κλασικό ποτήρι κρασιού).
Αποσταγμένα οινοπνευματώδη με 40% αλκοόλ: 43 ml (ποσότητα που φτάνει μέχρι τη μέση σε κλασικό ποτήρι ουίσκι μαζί με πάγο).
Αν πίνω με μέτρο
Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, όπως έχουν δείξει πολλές μελέτες, μπορεί να προσφέρει ορισμένα οφέλη για την υγεία, όπως:
– Μείωση του κινδύνου εμφάνισης και θανάτου από καρδιακές παθήσεις.
– Πιθανή μείωση κινδύνου ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου.
– Πιθανή μείωση κινδύνου σακχαρώδους διαβήτη.
– Λήψη πολύτιμων αντιοξειδωτικών συστατικών.
Ωστόσο, τονίζουμε ότι η διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής και η τακτική σωματική δραστηριότητα έχουν πολύ μεγαλύτερα οφέλη για την υγεία και έχουν μελετηθεί εκτενέστερα.
Αν πίνω πολύ
Ενώ η μέτρια κατανάλωση μπορεί να προσφέρει κάποια οφέλη, η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ είναι ξεκάθαρα επιζήμια για την υγεία.
Η υψηλού κινδύνου κατανάλωση αλκοόλ ορίζεται ως περισσότερα από 3 ποτά κάθε ημέρα ή περισσότερα από 7 ποτά την εβδομάδα για γυναίκες και για άνδρες άνω των 65 ετών και περισσότερα από 4 ποτά κάθε ημέρα ή περισσότερα από 14 ποτά την εβδομάδα για τους άνδρες ηλικίας 65 ετών και κάτω. Τα νούμερα αυτά είναι, βέβαια, γενικευμένα και μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά γενικά η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ πολύ συχνά έχει αρνητικές επιπτώσεις, οι οποίες διευρύνονται περισσότερο στις καλοκαιρινές συνθήκες.
Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως:
– Ορισμένοι τύποι καρκίνου (π.χ. καρκίνος φάρυγγα, οισοφάγου και ήπατος).
– Παγκρεατίτιδα.
– Υψηλή πίεση αίματος.
– Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
– Ηπατική νόσος.
– Ξαφνικός θάνατος σε υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο.
– Βλάβη στον εγκέφαλο και άλλα προβλήματα σε ένα αγέννητο παιδί.
Ειδικά το καλοκαίρι
Πιο συγκεκριμένα, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ή/και εν μέσω καλοκαιρινών διακοπών η κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με κάποιους πρόσθετους κινδύνους για την υγεία.
Θερμοπληξία: Το αλκοόλ σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες καθιστά δύσκολη την αποτελεσματική ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος. Προβλήματα στην υγεία από αυτή την απορρύθμιση μπορεί να εμφανιστούν σταδιακά και να καταλήξουν μέχρι και σε θερμοπληξία.
Αφυδάτωση: Τόσο το αλκοόλ όσο και ο ήλιος προκαλούν αφυδάτωση. Το αλκοόλ είναι διουρητικό και ο ήλιος αυξάνει την εφίδρωση για να παραμείνουμε δροσεροί. Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ στον ζεστό ήλιο, χωρίς παράλληλη ενυδάτωση, μπορεί να οδηγήσει σε διπλάσιο ρυθμό απώλειας υγρών.
Διεσταλμένα αγγεία αίματος: Η λιποθυμία λόγω υπερθέρμανσης ή λόγω υπερβολικού ποτού οφείλεται σε κοινό μηχανισμό. Η μεγάλης διάρκειας έκθεση στον ήλιο οδηγεί σε θέρμανση του σώματος και σε διαστολή των αιμοφόρων αγγείων. Τα διεσταλμένα αιμοφόρα αγγεία μας καθιστούν πιο ευαίσθητους σε λιποθυμικά επεισόδια, εάν ταυτόχρονα δεν έχει γίνει σωστή ενυδάτωση. Η κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί αντίστοιχη διαστολή των αγγείων και προκαλεί παρόμοια αποτελέσματα.
Ατυχήματα στη ναυσιπλοΐα και τροχαία ατυχήματα: Σχεδόν το 1/3 όλων των θανατηφόρων ατυχημάτων με σκάφη οφείλεται σε κατανάλωση αλκοόλ. Επίσης, με πολλούς ανθρώπους να κάνουν οδικά ταξίδια κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, το ποτό και η οδήγηση αποτελούν σημαντικό κίνδυνο.
Κατανάλωση αλκοόλ και ρύθμιση του βάρους
Η σχέση του αλκοόλ με το σωματικό βάρος δεν μπορεί να μην αναφερθεί. Δυστυχώς τα αλκοολούχα ποτά είναι πολύ πλούσια θερμιδικά. Ενα γραμμάριο αιθυλικής αλκοόλης αποδίδει περίπου 7 θερμίδες, νούμερο που πλησιάζει τη θερμιδική απόδοση του λίπους (1 γρ.=9 θερμίδες). Η μερίδα των αλκοολούχων ποτών (μπίρα, κρασί, βαρύτερα αλκοολούχα ποτά), όπως ορίστηκε παραπάνω, περιέχει περίπου 120 θερμίδες. Μάλιστα, τα κοκτέιλ, που περιέχουν περισσότερα συστατικά, ξεκινούν από 150 και φτάνουν μέχρι και πάνω από 250 θερμίδες. Επομένως, είναι εύκολο να χαθεί ο θερμιδικός έλεγχος με την υψηλή κατανάλωση αλκοόλ. Επίσης, αν αναλογιστούμε ότι το καλοκαίρι μπορεί να υπάρξουν πολυάριθμες περιπτώσεις υπερκατανάλωσης, η συμβολή του αλκοόλ στην αύξηση του βάρους είναι δεδομένη, ακόμη και με καλό έλεγχο των υπόλοιπων προσλήψεων υγρών και τροφών.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Λάμπρο Μελίστα, διδάκτορα Χαροκοπείου Πανεπιστημίου.
