Σύµφωνα µε τη θεωρία που ονοµάζεται Internal Family Systems (Εσωτερικά Οικογενειακά Συστήµατα), υπάρχουν τρία κοµµάτια, τρεις υποπροσωπικότητες που κυριαρχούν στη ζωή µας: το κοµµάτι των εξορίστων (Exiles), το κοµµάτι των διαχειριστών (Managers) και το κοµµάτι των πυροσβεστών (Firefighters).
Πιο αναλυτικά:
Exiles: Στην ουσία πρόκειται για ό,τι εξορίζω γιατί µε πονά: τραύµατα, άβολες και δυσάρεστες καταστάσεις, συναισθήµατα που δεν εκφράστηκαν – θυµός, αγανάκτηση, σύγχυση, απελπισία, ντροπή, απώλεια.
Managers: Είναι οι χρήσιµες άµυνες που επιστρατεύω για να διαχειριστώ εξόριστες καταστάσεις και συναισθήµατα – εκλογίκευση, συµφιλίωση, αίσθηση δύναµης, έκφραση συναισθηµάτων, ανάκτηση ελέγχου ζωής.
Firefighters: Αποσπούν την προσοχή µου από την ουσία, τη στρέφουν κάπου αλλού (φοβία, υπερφαγία), συντηρώντας έτσι ένα προβληµατικό σχήµα.
Ολα αυτά λοιπόν που δεν είπα αλλά ένιωσα δεν εκφράστηκαν, θάφτηκαν βαθιά μέσα μου αλλά δεν διαγράφηκαν. Απωθήθηκαν στο ασυνείδητο και απέκτησαν περισσότερη δύναμη. Μπορεί να ισορρόπησα με τη βοήθεια των managers, η πληγή μου όμως συνέχισε να αιμορραγεί εσωτερικά και αφού αρνήθηκα να δώσω φωνή σε αυτό που με δυσαρεστούσε, αυτό μεταμφιέστηκε και βγήκε στην επιφάνεια με άλλους τρόπους, με λάθος τρόπους: εθισμοί, βία, μανία, αυτοκτονικότητα, καταναγκασμοί.
Τι πρέπει να κάνω;
Σύμφωνα πάλι με την προσέγγιση IFS (Internal Family Systems), θα πρέπει να εκπαιδεύσω όλα τα κομμάτια μου ώστε να συνυπάρχουν αρμονικά και ειρηνικά. «Τα πάω πολύ καλά με τους εαυτούς μου». Σαν να έχω δηλαδή έναν συντονιστή, τον εαυτό μου, και να του έχω αναθέσει ένα πολύ δύσκολο έργο: να ηγηθεί μιας ομάδας, να φροντίσει να γνωριστούν καλά τα μέλη της, να εξασφαλίσει μια σχέση ειλικρίνειας ανάμεσά τους, για να μπορέσει να ισορροπήσει το σύστημα και να καταφέρει ο ίδιος να παραμείνει στο κέντρο του. Αυτό δεν είναι ένα εύκολο έργο, αφού οι φωνές μέσα μου είναι πολλές και διαφορετικές και τα μηνύματα που στέλνουν είναι αντιφατικά: ο επικριτικός ενήλικος κατευθύνει, σαμποτάρει και τιμωρεί, ο στοργικός γονέας προστατεύει, ο ηθικός ενήλικος λαμβάνει αποφάσεις και τηρεί τους κανόνες, ο μόνιμος αντιρρησίας εξίσταται με το παραμικρό και το αβοήθητο παιδί ζητεί προστασία.
Βήματα εξισορρόπησης:
1. Καλοδέχομαι και κατανοώ όλες τις εσωτερικές μου φωνές.
2. Μπαίνω στη θέση του παρατηρητή και εντοπίζω με ποιους τρόπους κάποιες φωνές μπορούν να μου δυσχαιράνουν τη ζωή.
2. Αγκαλιάζω, φροντίζω και ηρεμώ τα ενοχλητικά κομμάτια μου, δεν τα απορρίπτω, δεν τα διώχνω.
Ετσι, κάθε φορά που αντιμετωπίζω ένα πρόβλημα ή βρίσκομαι σε κάποιο δίλημμα, αφήνω όλες μου τις φωνές να εκφραστούν και αν νιώσω ότι κάποια γίνεται ενοχλητική, προσπαθώ να διερευνήσω τι την ενοχλεί, να τη διαβεβαιώσω ότι δεν κινδυνεύει έτσι ώστε να μπορέσει και αυτή να χαλαρώσει.
Ευχαριστούµε για τη συνεργασία την κυρία Ειρήνη Ορφανού, συµβουλευτική ψυχολόγο MSc.
