Η Κιμ Βίκτορι ήταν παράλυτη σε ένα κρεβάτι και καιγόταν ζωντανή.

Την τελευταία στιγμή, κάποιος την έσωσε. Όμως ξαφνικά μεταμορφώθηκε σε γλυπτό από πάγο. Αμέσως μετά, βρισκόταν σε ένα εργαστήριο στην Ιαπωνία, όπου την υπέβαλλαν σε πειράματα. Στο τέλος, δεχόταν επιθέσεις από γάτες.

Εφιαλτικά οράματα όπως τα παραπάνω, βασάνιζαν την Βίκτορι κατά τη διάρκεια της νοσηλείας της την άνοιξη, με σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια λόγω κοροναϊού. Ένα βράδυ τρόμαξε τόσο που αφαίρεσε τον αναπνευστήρα της. Μια άλλη φορά έπεσε από την καρέκλα της και προσγειώθηκε στο πάτωμα της ΜΕΘ.

«Έμοιαζε πολύ πραγματικό και είχα τρομάξει πάρα πολύ», δήλωσε στους New York Times η 31χρονη Βίκτορι, η οποία πλέον έχει επιστρέψει στο σπίτι της.

Ανησυχητικά υψηλός αριθμός ασθενών κοροναϊού υποφέρουν από αντίστοιχες εμπειρίες. Το φαινόμενο, που ονομάζεται «ντελίριο των ΜΕΘ», μέχρι τώρα παρατηρούνταν κυρίως σε ηλικιωμένους ασθενείς, ορισμένοι εκ των οποίων έπασχαν ήδη από άνοια, ενώ τα τελευταία χρόνια τα νοσοκομεία είχαν εισάγει μέτρα για να το περιορίσουν.

«Όλα άλλαξαν με τον κοροναϊό», τονίζει ο Δρ. Ε. Γουέσλι Έλι, ένας εκ των διευθυντών του Κέντρου Απειλητικών για τη Ζωή Ασθενειών, Εγκεφαλικών Δυσλειτουργιών και Επιβίωσης στο Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλντ και το Διοικητικό Νοσοκομείο Βετεράνων του Νάσβιλ, η ομάδα του οποίου είχε συντάξει τις οδηγίες για τον περιορισμό του φαινομένου.

Πλήττει όλες τις ηλικίες

Τώρα, το φαινόμενο ταλαιπωρεί ασθενείς όλων των ηλικιών, οι οποίοι μέχρι πρότινος δεν αντιμετώπιζαν νοητικά προβλήματα. Αναφορές από νοσοκομεία και ερευνητές δείχνουν ότι περίπου τα δύο τρίτα με τρία τέταρτα των ασθενών κοροναϊού που χρειάστηκαν νοσηλεία σε ΜΕΘ βίωσαν ντελίριο με διαφορετικούς τρόπους. Ορισμένοι είχαν «υπερδραστήριο ντελίριο», δηλαδή παρανοϊκές παραισθήσεις και ταραχή. Άλλοι είχαν «υποδραστήριο ντελίριο», δηλαδή εσωτερικευμένα οράματα και σύγχυση που τους οδηγούσε στο να κλείνονται στον εαυτό τους και να μην επικοινωνούν με τους γύρω τους. Κάποιοι βίωσαν και τα δύο.

Οι εμπειρίες τους δεν ήταν μόνο τρομακτικές και αποπροσανατολιστικές. Το ντελίριο μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για πολύ καιρό μετά το τέλος του, παρατείνοντας τη νοσηλεία, καθυστερώντας την ανάρρωση και αυξάνοντας τον κίνδυνο οι ασθενείς να εμφανίσουν κατάθλιψη ή μετατραυματικό στρες. Ηλικιωμένοι ασθενείς που ήταν υγιείς πριν το ντελίριο μπορούν να αναπτύξουν άνοια νωρίτερα από ό,τι θα συνέβαινε φυσιολογικά, αλλά και να πεθάνουν πρόωρα, όπως έχουν διαπιστώσει οι επιστήμονες.

Καταστροφικές συνέπειες για την υγεία των ασθενών

«Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος παροδικών ή και μόνιμων νοητικών προβλημάτων», εξηγεί ο Δρ. Λόρενς Κάπλαν, διευθυντής συμβουλευτικής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και το Ιατρικό Κέντρο του Σαν Φρανσίσκο. «Είναι πιο καταστροφικό από ό,τι συνειδητοποιούν οι άνθρωποι».

Οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ντελίριο είναι πανταχού παρόντες κατά την πανδημία. Συμπεριλαμβάνουν την πολυήμερη υποστήριξη με αναπνευστήρα, τα βαριά ηρεμιστικά και την κακή ποιότητα ύπνου. Επιπλέον, οι ασθενείς παραμένουν κατά βάση ακίνητοι – ενίοτε και δεμένοι ώστε να μην αφαιρούν κατά λάθος τους αναπνευστήρες – ενώ έχουν ελάχιστη κοινωνική αλληλεπίδραση, αφού δεν επιτρέπεται να δέχονται επισκέψεις και το νοσηλευτικό προσωπικό φορά προστατευτικό εξοπλισμό που κρύβει τα χαρακτηριστικά του, για το περιορισμένο διάστημα που περνούν στους θαλάμους των ασθενών.

«Είναι ιδανικές συνθήκες για να παρουσιαστεί ντελίριο, πραγματικά ιδανικές», σημειώνει η Δρ. Σάρον Ινούι, κορυφαία ειδικός στο ζήτημα του ντελίριο, που ίδρυσε το Πρόγραμμα Μακροχρόνια Νοσηλευόμενων Ηλικιωμένων, συντάσσοντας οδηγίες που συνέβαλλαν στη σημαντική μείωση της εμφάνισης του φαινομένου μεταξύ ηλικιωμένων ασθενών. Τόσο το πρόγραμμά της όσο και εκείνο του Δρ. Έλις έχουν επικαιροποιηθεί προκειμένου να συμπεριλάβουν συστάσεις για τη μείωση του ντελίριο κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Νευρολογικά προβλήματα προκαλεί ο ιός

Ο ίδιος ο ιός, αλλά και η αντίδραση του ανθρώπινου οργανισμού σε αυτόν, μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε νευρολογικά προβλήματα, «σπρώχνοντας τους ανθρώπους σε μια κατάσταση ντελίριο», δηλώνει ο Δρ. Σατζάν Πατέλ, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

Η μείωση των επιπέδων οξυγόνου και η φλεγμονή που παρουσιάζεται σε πολλούς ασθενείς κοροναϊου σε κρίσιμη κατάσταση, μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο και άλλα όργανα εκτός των πνευμόνων. Η νεφρική και η ηπατική ανεπάρκεια μπορούν να οδηγήσουν στην χορήγηση μεγάλης ποσότητας φαρμάκων που προκαλούν ντελίριο. Ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν μικρούς θρόμβους που δεν προκαλούν εγκεφαλικά επεισόδια, αλλά μικρές διαταραχές στην κυκλοφορία του αίματος, που επίσης ενοχοποιούνται για νοητικά προβλήματα και ντελίριο, σημειώνει η Δρ. Ινούι.

«Είδα τον διάβολο»

Ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν ντελίριο ακόμη και μετά από σύντομη νοσηλεία.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο Ανατόλιο Χοσέ Ρίος, 57 ετών, ο οποίος ήταν διασωληνωμένος μόλις για τέσσερις μέρες στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και δεν του χορηγήθηκαν ισχυρά ηρεμιστικά. Ακόμη και έτσι, όταν ξύπνησε από τη νάρκωση, άκουσε εκρήξεις, είδε αστραπές και ανθρώπους να προσεύχονται για εκείνον.

«Θεέ μου, ήταν πολύ τρομακτικό», θυμάται ο ίδιος. «Και όταν άνοιξα τα μάτια μου είδα τους ίδιους γιατρούς, τις ίδιες νοσοκόμες που προσεύχονταν για μένα στον ύπνο μου».

Αφού αφαιρέθηκε οαναπνευστήρας, ο Ρίος μπορούσε να απαντήσει μόνο με μονολεκτικές απαντήσεις, σημειώνει η Δρ. Πέγκι Λάι, που είχε αναλάβει τη θεραπεία του.

«Έβλεπα ανθρώπους ξαπλωμένους στο πάτωμα της ΜΕΘ, σαν να ήταν νεκροί», λέει ο Ρίος. Μια γυναίκα που έμοιαζε με βαμπίρ βρισκόταν στο δωμάτιό του, ενώ ήταν πεπεισμένος ότι οι άνθρωποι που στέκονταν στο διάδρομο ήταν οπλισμένοι και τον απειλούσαν.

«Γιατρέ, δεν τους βλέπεις;», θυμάται να λέει. «Προσπαθούν να με σκοτώσουν».

Ρώτησε αν η πόρτα ήταν αλεξίσφαιρη, και για να τον ηρεμήσουν τον διαβεβαίωσαν ότι ήταν.

Όπως συνέβη και σε άλλους ασθενείς, το ντελίριο μετέτρεπε τις φυσιολογικές διαδικασίες του νοσοκομείου σε παρανοϊκά οράματα. Κοιτώντας έναν νοσηλευτή να κρεμά ένα κομμάτι χαρτί, έβλεπε κρεμάλες και φοβόταν ότι θα τον απαγχονίσουν.

Μετά από 10 μέρες νοσηλείας, χρειάστηκε δύο μήνες σε κέντρο αποκατάστασης για να αντιμετωπίσει τη φλεγμονή στο πόδι του και μόλις πρόσφατα επέστρεψε στο διαμέρισμά του.

Όπως δηλώνει στους Times, σε μια από τις χειρότερες παραισθήσεις του «είδα τον διάβολο και τον ρώτησα: «Θα μου δώσεις άλλη μια ευκαιρία;» κι εκείνος είπε «Ναι, αλλά ξέρεις το τίμημα». Τώρα πιστεύω ότι το τίμημα ήταν η ζωή του πατέρα μου».

Πηγή: www.nytimes.com