Η ομαδική ψυχοθεραπεία ξεκίνησε το 1940 και ανάλογα με τις εκάστοτε μεταβολές ή εμφανίσεις νέων προσεγγίσεων εμφανίζονταν οι αντίστοιχες παραλλαγές στις θεραπευτικές ομάδες. Υπάρχουν ομάδες για όλες τις ανάγκες: Ομάδες αυτογνωσίας και αυτοβοήθειας, ομάδες τραυμάτων, ονείρων, ψυχοδράματος, κατάθλιψης, ομάδες για διατροφικές διαταραχές, για ασθενείς διαφόρων παθήσεων, για θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, ομάδες ατόμων με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, ομάδες σεξουαλικά κακοποιημένων ατόμων, ομάδες Ανώνυμων Αλκοολικών, ομάδες για διαζευγμένους, για ανθρώπους σε πένθος, για διαταραγμένες οικογένειες, για παντρεμένα ζευγάρια, διαδικτυακές ομάδες υποστήριξης (ιδιαίτερα χρήσιμες για αυτή την περίοδο που διανύουμε) και πολλές άλλες.
Πόσα άτομα έχει μια ομάδα;
Ο αριθμός των ατόμων ποικίλλει. Ξεκινούν από 4 άτομα και μπορεί να φθάσουν τα 20. Στην περίπτωση μεγάλου αριθμού ατόμων απαιτούνται δύο συντονιστές και αποστάσεις ασφαλείας τώρα πια, λόγω του ιού. Στόχος των ομάδων είναι η αλλαγή και η ωρίμαση.
Ποια τα οφέλη;
Τα οφέλη των ομάδων είναι πολλά, το βασικότερο όμως είναι ότι μέσα από τη διάδραση με τα υπόλοιπα μέλη οι θεραπευόμενοι αναγνωρίζουν και κατανοούν τι πάει λάθος στις αλληλεπιδράσεις τους όχι μόνο στην ομάδα αλλά και στη ζωή. Ετσι, αλλάζουν αυτά τα δυσπροσαρμοστικά μοτίβα και υιοθετούν άλλα, πιο λειτουργικά.
Γιατί να επιλέξω ομαδική θεραπεία;
Καλλιεργεί την ελπίδα
Η πίστη στη δύναμη της ομάδας είναι από μόνη της αποτελεσματική, πόσο μάλλον το γεγονός ότι πριν από το ξεκίνημα μιας ομάδας ο θεραπευτής ενισχύει τις θετικές προσδοκίες και τονίζει τις θεραπευτικές δυνατότητες της ομάδας. Εκείνο όμως που ενισχύει περισσότερο την ελπίδα είναι το γεγονός ότι το κάθε μέλος έρχεται σε μεγάλη επαφή με ανθρώπους με παρόμοια προβλήματα, οι οποίοι έχουν βελτιωθεί χάρη στη θεραπεία.
Διαψεύδει τα αισθήματα μοναδικότητας
Πολλά μέλη μπαίνουν σε ομάδες πιστεύοντας ότι είναι μοναδικοί στη δυστυχία τους και στα προβλήματά τους. Αυτό συμβαίνει λόγω της κοινωνικής απόσυρσης που βιώνουν, η οποία προκύπτει από τις διαπροσωπικές τους δυσκολίες. Αυτές, καθιστούν τη δυνατότητα ουσιαστικής στενής προσωπικής σχέσης σχεδόν αδύνατη. Μέσω της ομάδας όμως, τα μέλη συνειδητοποιούν ότι δεν είναι μόνοι στη δυστυχία τους και αυτό είναι μεγάλη πηγή ανακούφισης, αφού οι θεραπευόμενοι βιώνουν την εμπειρία τού «όλοι είμαστε στην ίδια μοίρα».
Ενισχύει τη μιμητική διαδικασία
Η μιμητική συμπεριφορά είναι διάχυτη μέσα στις ομάδες. Οι θεραπευόμενοι μιμούνται τον θεραπευτή, που λειτουργεί ως πρότυπο συγκεκριμένων συμπεριφορών. Μιμούνται τον τρόπο έκφρασής του, ακόμα και τον τρόπο σκέψης του. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι θεραπευόμενοι μιμούνται κάποια χαρακτηριστικά των άλλων μελών της ομάδας και ακόμη μαθαίνουν και επωφελούνται μέσω της παρατήρησης. Μέσα από τον ρόλο του παρατηρητή λοιπόν μαθαίνουν πώς χειρίζονται τα προβλήματά τους τα άλλα μέλη, αλλά και δρέπουν τα οφέλη της θετικής έκβασης της θεραπείας κάποιου άλλου θεραπευόμενου με παρόμοια προβλήματα.
Αναπτύσσει κοινωνικές δεξιότητες
Οι τεχνικές κοινωνικοποίησης ποικίλλουν στις ομάδες. Υπάρχουν ομάδες όπου η κοινωνική μάθηση επιβάλλεται να είναι άμεση. Τέτοιες είναι οι ομάδες εφήβων, όπου μπορεί να ζητηθεί στα μέλη να υποδυθούν ρόλους, για το πώς για παράδειγμα μπορεί να ζητήσει ένα αγόρι ραντεβού από μια κοπέλα. Σε άλλου τύπου ομάδες, η κοινωνική μάθηση είναι πιο έμμεση αλλά και πάλι υπαρκτή, αφού τα μέλη των δυναμικών ομάδων αποζητούν την ανατροφοδότηση, πληροφορίες δηλαδή αναφορικά με τη δυσπροσαρμοστική τους συμπεριφορά. Η ανατροφοδότηση αυτή δίνει μια πολύ καλή εξήγηση για την απομόνωση ή τη μοναξιά των μελών. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να αποφεύγει τη βλεμματική επαφή και αυτό να απομακρύνει τους άλλους από κοντά του.
Επιταχύνει την αλληλεπίδραση
Αυτό πραγματοποιείται μέσω δομημένων ασκήσεων, οι οποίες βοηθούν τα μέλη να έρθουν σε επαφή με καταπιεσμένα συναισθήματα, με άγνωστα κομμάτια του εαυτού τους αλλά και να έχουν καλύτερη επίγνωση της σωματικής τους κατάστασης. Τέτοιες ασκήσεις έχουν να κάνουν με διαλογισμό και τεχνικές χαλάρωσης. Αλλες ασκήσεις, αφορούν την ομάδα συνολικά, ή ένα μέλος απέναντι στη ομάδα (δυστυχώς, τέτοιου τύπου ασκήσεις που προωθούν τη σωματική επαφή θα πρέπει να περιμένουν λόγω της τρέχουσας κατάστασης.) Μια τέτοια άσκηση είναι το «trust fall» (πτώση με εμπιστοσύνη), όπου ένα μέλος στέκεται στο κέντρο του κύκλου με τα μάτια κλειστά και αφήνεται να πέσει στα χέρια της ομάδας που το αγκαλιάζει και του φέρεται στοργικά. Μια άλλη άσκηση, ονομάζεται «blind walk» (τυφλός περίπατος) και τα μέλη χωρίζονται σε δυάδες. Σε κάθε ζευγάρι, ο ένας έχει τα μάτια του κλειστά και ο άλλος έχει τον ρόλο του καθοδηγητή. Μια τέτοια άσκηση μπορεί να αποκαλύψει πολλά για συγκρουόμενους εσωτερικούς ρόλους και απωθημένα συναισθήματα.
ΜΟΤΟ
Το group therapy είναι μια διαφορετική μορφή ψυχοθεραπείας στην οποία δεν δίνουμε συνήθως ιδιαίτερη σημασία, μπορεί όμως να μας προσφέρει πολλά
ΜΟΤΟ
Στην ομαδική ψυχοθεραπεία παίρνουμε δύναμη από τους άλλους και δίνουμε δύναμη στους άλλους καθώς μοιραζόμαστε εμπειρίες, δυσκολίες και συναισθήματα
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κυρία Ειρήνη Ορφανού, συμβουλευτική ψυχολόγο, MSc.
