Είτε πρόκειται για κράτηση εισιτηρίων είτε για αγορά αυτοκινήτου ή για εύρεση νέου διαμερίσματος, σχεδόν πάντα αντιμετωπίζουμε το ίδιο ερώτημα: Να αποφασίσουμε άμεσα με τα δεδομένα που έχουμε εκείνη την στιγμή ή να περιμένουμε ώστε να συλλέξουμε ακόμα περισσότερες πληροφορίες που θα μας διαφωτίσουν; Οι άνθρωποι έχουν την τάση να δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις όταν οι επιλογές που τους παρουσιάζονται δεν είναι ταυτόχρονες αλλά διαδοχικές. Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνει ακόμα πιο δύσκολη όταν ο χρόνος που έχουμε στην διάθεσή μας είναι περιορισμένος ή όταν μια προσφορά που απορρίπτουμε ενδεχομένως να μην είναι διαθέσιμη αργότερα. «Πρέπει να παίρνουμε αποφάσεις δεκάδες φορές καθημερινά είτε πρόκειται για μικρές, όπως το που θα παρκάρουμε είτε για πιο σύνθετες» δηλώνει η Christiane Baumann, υποψήφια Διδάκτορας στο τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης. «Ωστόσο, μέχρι τώρα, ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε σε τέτοιες καταστάσεις δεν έχει ποτέ εξεταστεί διεξοδικά» αναφέρει.
Οι προσδοκίες μειώνονται
Είναι εύκολο, χρησιμοποιώντας έναν υπολογιστή, να βρεθεί η καλύτερη δυνατή διαδικασία για την λήψη αποφάσεων. Ωστόσο, ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν μπορεί να πραγματοποιήσει τους ίδιους περίπλοκους υπολογισμούς που απαιτούνται, με τους ανθρώπους να καταφεύγουν σε μια μάλλον πιο απλοποιημένη στρατηγική, εξηγεί η Christiane Baumann. Η αξιολόγηση των πειραμάτων της μελέτης επιβεβαίωσε ότι οι συμμετέχοντες δεν χρησιμοποίησαν τη βέλτιστη και ταυτοχρόνως πολύπλοκη στρατηγική που χρησιμοποιήθηκε από τον υπολογιστή. Αντ’αυτού, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι χρησιμοποιήθηκε ένα «γραμμικό κατώτατο όριο», ότι οι προσδοκίες δηλαδή έτειναν να μειώνονται με την πάροδο του χρόνου. «Στην αρχή ίσως οι προσδοκίες μας να είναι υψηλές, ωστόσο με την πάροδο του χρόνου τείνουν να μειώνονται» επισημαίνει η Christiane Baumann.
Μοντέλο για την τόνωση της ανθρώπινης στρατηγικής
Η Christiane Baumann ανέλυσε τα πειραματικά δεδομένα και ανέπτυξε ένα μαθηματικό μοντέλο που να περιγράφει την ανθρώπινη συμπεριφορά σε διάφορα σενάρια. «Αυτό μας βοηθά να κατανοήσουμε εις βάθος την ανθρώπινη συμπεριφορά» επισημαίνει. Το μοντέλο μας επιτρέπει επίσης να προβλέψουμε τις συνθήκες υπό τις οποίες τείνουμε να αγοράζουμε ένα προϊόν πολύ νωρίς ή όταν καθυστερούμε πολύ και έπειτα τείνουμε να παίρνουμε οτιδήποτε έχει απομείνει. «Στον ψηφιακό κόσμο, η ποσότητα των διαθέσιμων πληροφοριών για τη λήψη αποφάσεων μπορεί να είναι συντριπτική. Η δουλειά μας παρέχει ένα σημείο εκκίνησης για την καλύτερη κατανόηση του πότε οι άνθρωποι πετυχαίνουν ή αποτυγχάνουν σε τέτοια καθήκοντα» καταλήγει.
