Ξεκινώντας η συναισθηματική υγεία δεν είναι συνώνυμη της ψυχικής, ακόμα και αν οι δύο όροι χρησιμοποιούνται συχνά ως εναλλακτικοί ή παρόμοιοι. Η συναισθηματική υγεία επικεντρώνεται στην βαθύτερη σύνδεση του εαυτού μας με τα συναισθήματά μας, στην αυθεντικότητα και την αποδοχή της ύπαρξης αδυναμιών. Η καλή συναισθηματική υγεία αποτελεί θεμελιώδη πτυχή για την ενίσχυση της αυθεντικότητας, της αυτογνωσίας αλλά και της αίσθησης της ικανοποίησης. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ακόμα και αν είμαστε εναρμονισμένοι με τα συναισθήματά μας, δεν σημαίνει ότι θα είμαστε πάντα ευχαριστημένοι ή απαλλαγμένοι από αρνητικά συναισθήματα. Πολύ περισσότερο σχετίζεται με τις δεξιότητες και τους πόρους που μπορεί κανείς να καλλιεργήσει για να διαχειριστεί τα εμπόδια της καθημερινότητας.

Πώς εκδηλώνεται στην πραγματικότητα;

Τα συναισθήματα και η οργάνωσή τους, μπορεί να αποτελέσει μια δύσκολη ή αρκετά σύνθετη διαδικασία, ειδικά στις αρχές. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα «σημάδια» που αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα καλής συναισθηματικής υγείας, που μπορεί να σας επιβεβαιώσουν ότι οδεύετε προς την σωστή κατεύθυνση. Αυτά περιλαμβάνουν:

  1. Παρατηρείτε τα αρνητικά συναισθήματα

Η παρατήρηση των αρνητικών συναισθημάτων όταν αυτά προκύπτουν αποτελεί ένα ιδιαίτερα θετικό σημάδι, καθώς σας δίνει την δυνατότητα να τα κατονομάσετε και να τα επεξεργαστείτε με υγιείς τρόπους. Η συναισθηματική σας αντίδραση απέναντι στα γεγονότα αποτελεί προσωπική υπόθεση, οπότε και η επιλογή κάθε φόρα είναι δική σας. Η υγιής διαχείριση των συναισθημάτων σας ισοδυναμεί με την περισσότερο ωφέλιμη για τον εαυτό σας συμπεριφορά, αφού όταν επεξεργάζεστε τα συναισθήματά σας σωστά, μπορείτε να αντιδράτε όχι μόνο ανάλογα με την περίσταση αλλά και με άξονα την λογική και το δικό σας συμφέρον.

  1. Καταλαβαίνετε πότε γίνεστε ο πιο σκληρός κριτής

Έχουμε την τάση να γινόμαστε σκληροί με τον εαυτό μας και πολλές φορές ίσως και επικριτικοί. Αυτό όμως, που έχει σημασία είναι να το αναγνωρίσουμε, καθώς τότε μπορούμε και να μετατρέψουμε την εσωτερική μας φωνή από σκληρό κριτή στον καλύτερο μας φίλο, που με τις χρήσιμες συμβουλές του και την αποδοχή του μας βοηθά να ξεπεράσουμε κάθε δυσκολία. Αυτή η νοητή μεταβολή είναι ιδιαίτερα σημαντική, αφού έτσι μπορούμε να απεμπλακούμε από τον φαύλο κύκλο της αρνητικής αφήγησης και αντιμετώπισης του εαυτού.

  1. Είστε… «περίεργοι»

Η συναισθηματική υγεία ακμάζει όταν είμαστε περίεργοι αναφορικά με τις σκέψεις, τις συμπεριφορές και τα συναισθήματά μας αλλά και για τον λόγο που προκύπτουν σε συγκεκριμένες στιγμές. Είναι σημαντικό να είστε σε θέση να αναρωτηθείτε τα παραπάνω, καθώς έτσι θα μπορέσετε να καταλάβετε αν πρόκειται για αντίδραση που σχετίζεται με παλαιότερο συμβάν ή πρότερη εμπειρία ή ακόμα και με κάποιο συναίσθημα που τείνετε να αποφεύγετε ασυναίσθητα.

Γιατί είναι τόσο σημαντική η συναισθηματική υγεία;

Η φροντίδα του εαυτού βασίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες: την ψυχική υγεία, την σωματική ευεξία και φυσικά την συναισθηματική ευημερία. Ειδικά στην περίπτωση της συναισθηματικής υγείας, τα οφέλη που απολαμβάνουμε είναι πολλά:

  • Ανθεκτικότητα απέναντι στο άγχος: Η συναισθηματική δυσφορία μπορεί να μας κάνει πιο ευάλωτους σε σωματικές ασθένειες, επηρεάζοντας το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Όταν εναρμονιζόμαστε με τα συναισθήματά μας, είμαστε σε θέση να τα επεξεργαστούμε σωστά, δίνοντας τέλος στην αρνητική σκέψη.
  • Βαθύτερες σχέσεις: Όταν διαθέτετε τις δεξιότητες για να διαχειριστείτε τα συναισθήματά σας, είναι πιο εύκολο να συνδεθείτε και με άλλους ανθρώπους, δείχνοντας ενσυναίσθηση ή συμπόνια. Μπορείτε επιπλέον, να υποστηρίξετε καλύτερα τα επιχειρήματά σας αλλά και να εκφράσετε όλα όσα νιώθετε με τρόπο εποικοδομητικό, τόσο για εσάς όσο και για την σχέση.
  • Υψηλότερη αυτοεκτίμηση: Οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι εμπειρίες επηρεάζουν τον τρόπο που αισθανόμαστε για τον εαυτό μας. Η καλή συναισθηματική υγεία μας βοηθά να γνωρίσουμε τον εαυτό μας σε βάθος και να δούμε πίσω από το σύννεφο αυτών των προκλήσεων.
  • Περισσότερη ενέργεια: Η θετική προσέγγιση της καθημερινότητας, μπορεί να σας γεμίσει με περισσότερη ενέργεια και να σας βοηθήσει να εστιάσετε στα πράγματα που έχουν αξία. Όταν δεν αναγνωρίζετε τα συναισθήματά σας, είναι πιθανό να εξαντλείτε τους ψυχικούς σας πόρους, με την συναισθηματική εξάντληση να είναι προ των πυλών.

Πώς μπορούμε να την βελτιώσουμε;

Η συναισθηματική υγεία αποτελεί μια συνεχή διαδικασία, την οποία όσο εξελίσσετε άλλο τόσο εξελίσσεστε μαζί της. Στόχος της δεν είναι το παρατεταμένο αίσθημα ευτυχίας ή ικανοποίησης αλλά ο εξοπλισμός του εαυτού με τα απαραίτητα εφόδια για να αντιμετωπίσετε τα καλά, τα κακά και κάθε ενδιάμεσο.

  1. Οργανωθείτε… συναισθηματικά

Τα συναισθήματα ακόμα και αν τείνουμε να τα διαχειριζόμαστε σωστά, μπορεί να «κλέψουν» την ψυχραιμία ή την υπομονή μας. Για αυτό το λόγο θα ήταν καλό να υιοθετήσετε ορισμένες στρατηγικές για να διευκολύνετε την διαδικασία. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν τον διαλογισμό, την καταγραφή των συναισθημάτων σας ή ακόμα και το να ακούσετε λίγη μουσική. Η καταλληλότερη πρακτική διαφέρει από άτομο σε άτομο, οπότε δοκιμάστε να πειραματιστείτε.

  1. Να είστε παρόντες

Όλο και περισσότερες έρευνες συνδέουν την ενσυνειδητότητα με την μειωμένη συναισθηματική αντιδραστικότητα και το έντονο αίσθημα ικανοποίησης. Η ενσυνειδητότητα περιλαμβάνει την απλή συγκέντρωση σε ένα πράγμα κάθε φορά, απαιτεί όμως συνέπεια για να λειτουργήσει.

  1. Ποιοτικός ύπνος

Η έλλειψη ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε επαναλαμβανόμενες αρνητικές σκέψεις ενώ η υπερβολική κούραση μπορεί να μας κάνει πιο αντιδραστικούς συναισθηματικά. Η συναισθηματική αντιδραστικότητα, με την σειρά της, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα, την απόδοση ή ακόμα και τις σχέσεις μας. Για αυτό θα ήταν καλό να ακολουθείτε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ύπνου, αποφεύγοντας τις ξαφνικές αλλαγές, ώστε να απολαμβάνετε ένα ποιοτικό ύπνο.

  1. Ενδυναμώστε τις σχέσεις σας

Το προστατευτικό μας «μαξιλάρι» ή διαφορετικά το σύστημα υποστήριξης αποτελείται από τα αγαπημένα μας πρόσωπα και την οικογένειά μας. Για αυτό είναι σημαντικό να παραμένετε σε επαφή, περνώντας χρόνο μαζί, ακόμα και αν πρόκειται για μερικά λεπτά μέσα στην ημέρα.