Τα βασικά επιστημονικά δεδομένα που γνωρίζουμε αναφορικά με τον νέο κοροναϊό, σχετίζονται αφενός με τον τρόπο μετάδοσής του – από άτομο σε άτομο μέσω των σταγονιδίων του βήχα, του φτερνίσματος, ενδεχομένως και της ομιλίας – και αφετέρου με τον τρόπους που μπορούμε να υιοθετήσουμε προκειμένου να προστατευθούμε και να μειώσουμε σημαντικά την εξάπλωσή του, όπως είναι η καλή προσωπική υγιεινή, η χρήση μάσκας και φυσικά η φυσική αποστασιοποίηση. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα, η επιστημονική κοινότητα παγκοσμίως καταβάλλει συνεχή προσπάθεια για την ανακάλυψη νέων δεδομένων, που θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην εύρεση ενός εμβολίου ή φαρμάκου. Προσφάτως, κατά την διάρκεια συνέντευξης τύπου, η Maria Van Kerkhove από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) μίλησε για την ασυμπτωματική φάση του ιού, δηλώνοντας πως η ασυμπτωματική εξάπλωση «φαίνεται να είναι σπάνια».
Ασυμπτωματική φάση ή ήπια ασθένεια;
Θύελλα αντιδράσεων ακολούθησε κατόπιν της δήλωσης αυτής, καθώς πληθώρα επιστημόνων τόνισαν τις πιθανότητες εξάπλωσης του ιού, ακόμα και από ασυμπτωματικούς ασθενείς. Αποσαφηνίζοντας την δήλωση της, η Maria Van Kerkhove εξήγησε ότι οι ειδικοί υγείας εξετάζουν περιπτώσεις που αρχικά αναφέρονται ως «ασυμπτωματικές αλλά στην πραγματικότητα ανακαλύπτουμε ότι πολλοί έχουν μια ήπια ασθένεια». Συνέχισε, αποκαλύπτοντας ότι υπάρχουν ορισμένοι ασθενείς που είναι «πραγματικά ασυμπτωματικοί» αλλά σε χώρες, όπου πραγματοποιείται ενδελεχής εντοπισμός επαφών, δεν παρατηρείται «δευτερεύουσα μετάδοση» στις επαφές αυτές. «Είναι πολύ σπάνιο» πρόσθεσε. Σε νέα δήλωση, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέφερε ότι οι πραγματικοί ρυθμοί ασυμπτωματικής μετάδοσης δεν είναι ακόμη γνωστοί.
Οι διαφορές ασυμπτωματικής και προσυμπτωματικής φάσης
Η σύγχυση των δύο διαφορετικών φάσεων ενδεχομένως να οφείλεται στην εκτενή χρήση του όρου «ασυμπτωματικός» τόσο από ειδικούς υγείας όσο και από το κοινό, για να περιγραφούν δύο εντελώς διαφορετικές ομάδες ασθενών, που έχουν διαγνωσθεί με COVDID-19, ασθενείς πράγματι ασυμπτωματικούς και ασθενείς που έχουν μολυνθεί αλλά βρίσκονται σε αυτόν που ονομάζουν οι ειδικοί «προ-συμπτωματική» φάση. Ο όρος ασυμπτωματικός «περιγράφει ένα άτομο, που δεν έχει συμπτώματα αλλά έχει μολυνθεί από τον ιό», εξηγεί η Jennifer Lighter, επιδημιολόγος στο NYU Langone Health. «Κατά την προσυμπτωματική φάση, ένας ασθενής έχει μολυνθεί και μεταδίδει τον ιό, χωρίς ακόμα να έχει εμφανίσει συμπτώματα» τονίζει. Αυτή η διάκριση είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν στους ασθενείς με COVID-19 ακόμα και 14 ημέρες μετά την έκθεσή τους. Κατά συνέπεια, ο όρος «ασυμπτωματικός» δεν σχετίζεται με τον χρόνο, εν αντιθέσει με τον «προσυμπτωματικό».
Πώς μπορούμε να διακρίνουμε τις φάσεις;
Τα νέα, σε αυτήν την περίπτωση, είναι μάλλον δυσάρεστα, αφού δεν είναι δυνατόν να διαπιστώσουμε εξαρχής αν πρόκειται για ασυμπτωματικό ασθενή ή για ασθενή, που ακόμα δεν έχει εμφανίσει συμπτώματα. Και οι δύο τύποι φορέων του ιού μπορεί να αισθάνονται φυσιολογικά μέχρι – στην περίπτωση των προσυμπτωματικών φορέων – να εμφανιστούν συμπτώματα. Για αυτό εξάλλου οι ειδικοί συνιστούν την προληπτική καραντίνα, προκειμένου να διαπιστωθεί αν πράγματι ένα άτομο έχει εκτεθεί και μολυνθεί από τον ιό.
Σε ποια φάση μεταδίδεται περισσότερο ο κοροναϊός;
Οι ασθενείς που βρίσκονται στην προσυμπτωματική φάση, θεωρούνται ιδιαίτερα μεταδοτικά, αναφέρει η Δρ. Supriya Narasimhan, επικεφαλής του τμήματος Μολυσματικών Ασθενειών στο Ιατρικό Κέντρο Santa Clara Valley. «Η κορύφωση της ιογενούς λοίμωξης εμφανίζεται αμέσως πριν τα πρώτα συμπτώματα αλλά και αμέσως μετά όταν ακόμα είναι ήπια. Τότε παρατηρείται η υπέρ-μετάδοση» εξηγεί. «Γενικότερα, οι ασθενείς τείνουν να είναι εντονότερα μεταδοτικοί όταν βρίσκονται στο προσυμπτωματικό στάδιο, λίγο πριν δηλαδή εμφανίσουν συμπτώματα. Ωστόσο, για να απαντηθούν ερωτήματα αναφορικά με την ποσότητα του ιικού φορτίου ή το πόσο μεταδοτικοί είναι, χρειάζεται περαιτέρω επιστημονική ανάλυση» καταλήγει.
