Σας έχει τύχει να βγαίνετε από το σούπερ μάρκετ, φορτωμένοι με τα ψώνια του σπιτιού όταν ξαφνικά συνειδητοποιείτε ότι δεν θυμάστε που παρκάρατε; Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο York εξέτασαν πώς και γιατί αυτές οι ενοχλητικές «στιγμές αμνησίας» συμβαίνουν ενώ προσπάθησαν να διαπιστώσουν τι πραγματικά συμβαίνει όταν ξεχνάμε. Η διαδικτυακή μελέτη, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 400 συμμετέχοντες, ηλικίας 18-35 ετών, αποκαλύπτει ότι είτε ξεχνάμε εντελώς τις αναμνήσεις που συνδέονται με μια τοποθεσία είτε, εάν τις θυμηθούμε, γίνεται με τόση ακρίβεια όσο και κατά την πρώτη φορά που αντικρίσαμε την τοποθεσία. «Μέσω της έρευνάς μας, διαπιστώσαμε ότι όταν ξεχνάμε, αυτό ισοδυναμεί με απώλειες στην προσβασιμότητα στην μνήμη και με καμία άλλη αλλαγή στην ακρίβεια της μνήμης» δηλώνει οΔρ. Aidan Horner, συν-συγγραφέας της μελέτης από τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του York.
Τι ακριβώς σημαίνει ξεχνάμε;
«Το ζήτημα του πώς ακριβώς ξεχνάμε είναι σημαντικό. Αν και αντιμετωπίζεται συχνά ως κάτι ιδιαίτερα αρνητικό, το να ξεχνάμε μπορεί πραγματικά να είναι επωφελές για την διαδικασία λήψης αποφάσεων» τονίζουν οι ερευνητές. Οι συμμετέχοντες στην μελέτη έπρεπε να μάθουν τις θέσεις των λέξεων σε έναν κύκλο. Οι ερευνητές διαπίστωσαν κατά την διάρκεια της μελέτης ότι ενώ οι συμμετέχοντες, που είχαν δοκιμαστεί, αργότερα ξέχασαν ένα σημαντικό ποσοστό συσχετίσεων λέξεων και τοποθεσίας, αυτοί που θυμήθηκαν, μπορούσαν να το κάνουν με την ίδια ακρίβεια με τις ομάδες που δοκιμάστηκαν νωρίτερα. Στην περίπτωση, που υπήρχε ένα μοτίβο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες θυμήθηκαν περισσότερες συσχετίσεις λέξεων και τοποθεσίας αλλά η ακρίβεια της ανάμνησης μειώθηκε.
Τα μοτίβα ενισχύουν την μνήμη;
Ο Δρ. Aidan Horner εξηγεί: «Στην περίπτωση που οι συμμετέχοντες μάθαιναν τις τοποθεσίες των λέξεων μέσω ενός μοτίβου, υπήρξε μια ανταλλαγή μεταξύ προσβασιμότητας και της ακρίβειας. Οι συμμετέχοντες μπορούν αφενός να τις θυμηθούν ευκολότερα αλλά όχι με μεγάλη ακρίβεια. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της καθημερινότητας, αφορά το παρκάρισμα του αυτοκινήτου. Αν παρκάρετε το αυτοκίνητο σας περίπου στο ίδιο σημείο κάθε μέρα είναι πιο πιθανό να θυμηθείτε που το αφήσατε. Συγκεκριμένα θα θυμηθείτε περίπου την τοποθεσία, δίχως η ανάμνηση να έχει μεγάλη ακρίβεια» καταλήγει.