Μύτη που τρέχει, μάτια που κλαίνε, μπούκωμα… Κάποιοι συνάνθρωποί μας υποφέρουν από τα συμπτώματα αυτά κάθε άνοιξη. Το αλλεργικό συνάχι είναι μια από τις πιο συχνές εκδηλώσεις αλλεργιών και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής όσων υποφέρουν από αυτό, αφού η διαρκής καταρροή, το μπούκωμα, η φαγούρα, η δακρύρροια και τα φτερνίσματα δυσκολεύουν την εργασία, την επαφή με τον κόσμο, ακόμη και τον ύπνο. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνες, η επιβάρυνση της ποιότητας ζωής του αλλεργικού θεωρείται μεγαλύτερη συγκρινόμενη με εκείνη του ασθενούς που επιβιώνει μετά από ένα έμφραγμα!
Τα ενοχλητικά συμπτώματα
Τα κύρια συμπτώματα είναι φαγούρα στη μύτη και στον ουρανίσκο, καταρροή, φτέρνισμα και μπούκωμα, τα οποία συνοδεύονται από κόπωση και σε κάποιες περιπτώσεις -όχι πάντα- και από επιπεφυκίτιδα, δηλαδή από φαγούρα και ερυθρότητα στα μάτια, καθώς και από επίμονη δακρύρροια.
Ας τα ξεχωρίσουμε
Αν και η αλλεργική ρινίτιδα μοιάζει πολύ με το κλασικό συνάχι του κρυολογήματος, η βασικότερη διαφορά ανάμεσά τους είναι η διάρκειά τους. Τα συμπτώματα στο αλλεργικό συνάχι επιμένουν για εβδομάδες (εξαρτάται από τη διάρκεια του αλλεργιογόνου στην ατμόσφαιρα) και είναι επαναλαμβανόμενα κάθε χρονιά, ενώ αντίθετα στην περίπτωση του κρυολογήματος τα συμπτώματα διαρκούν λίγες ημέρες (περίπου 1 εβδομάδα). Επιπλέον, αν πρόκειται για γρίπη, το μπούκωμα ή/και η καταρροή συνοδεύονται από υψηλό πυρετό και μυαλγίες.
Οι επικίνδυνοι μήνες
Το αλλεργικό συνάχι κάνει την εμφάνισή του όταν αρχίζει να ζεσταίνει ο καιρός. Κάποιες χρονιές ο κύκλος του ξεκινά γύρω στα μέσα Φεβρουαρίου και σταματά τον Ιούνιο και άλλες χρονιές ξεκινά από τα μέσα Μαρτίου και ολοκληρώνεται τον Σεπτέμβριο. Σε κάθε περίπτωση, το πιο επιβαρημένο διάστημα θεωρείται το τετράμηνο από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο.
Η ένοχη γύρη
Η γύρη των φυτών που ανθίζουν είναι η κατεξοχήν ουσία που πυροδοτεί το αλλεργικό συνάχι. Από τον Ιανουάριο και καθ’ όλη τη διάρκεια της άνοιξης είναι η γύρη των κυπαρισσοειδών, καθώς επίσης και η γύρη της παριετάριας (Parietaria officinalis), γνωστή και ως περδικάκι ή κολιτσιδόχορτο, που ανθίζει από τον Μάρτιο έως και τον Ιούνιο και συχνά και το φθινόπωρο. Από το τέλος Μαρτίου μέχρι και τον Ιούλιο είναι η γύρη από τα αγρωστώδη (π.χ. σιτηρά, δημητριακά, κτηνοτροφικά, ποώδη, γρασίδι) και τους μήνες Απρίλιο – Μάιο είναι η γύρη της ελιάς.
Πουθενά «ησυχία»
Στα ύποπτα αλλεργιογόνα ανήκουν και τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, που παρουσιάζουν έξαρση τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο, καθώς επίσης και οι μύκητες, που προτιμούν τους ζεστούς και υγρούς μήνες (Απρίλιο – Ιούνιο, φθινόπωρο).
Ποιοι είναι ευάλωτοι
Από το αλλεργικό συνάχι υποφέρουν συχνότερα οι ενήλικοι και λιγότερο τα παιδιά. Μάλιστα, είναι δυνατόν κάποιος να το εμφανίσει για πρώτη φορά στα τριάντα του και μετά να το παρουσιάζει κάθε χρόνο. Επίσης, ενδέχεται να σταματήσει η εμφάνισή του και να αρχίσει ξανά κάποια χρόνια αργότερα και μάλιστα με άλλη μορφή – στα άτομα με αλλεργική προδιάθεση μπορεί αρχικά να εμφανιστεί με τη μορφή ατοπικής δερματίτιδας, να εξελιχθεί σε αλλεργικό συνάχι και μετά σε αλλεργικό άσθμα. Ωστόσο, υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων που με την πάροδο του χρόνου βλέπουν τα συμπτώματα να υποχωρούν και την κατάστασή τους να βελτιώνεται.
Εντοπίζοντας το ύποπτο αλλεργιογόνο
Το αλλεργιογόνο το οποίο προκαλεί το αλλεργικό συνάχι εντοπίζεται με τα δερματικά τεστ, τα οποία είναι γνωστά ως δερμοαντιδράσεις διά νυγμού (skin prick tests). Ο αλλεργιολόγος με ένα τσίμπημα εισάγει στην επιδερμίδα το αλλεργιογόνο, ώστε να προκαλέσει την αντίδραση του αντιγόνου αντισώματος που υπάρχει στον οργανισμό. Το ένοχο αλλεργιογόνο προκαλεί τοπικά κοκκινίλα ή μικρές φουσκάλες και ο αλλεργιολόγος από την ύπαρξη και την έκταση αυτού του δερματικού ερεθισμού αξιολογεί το μέγεθος της αλλεργικής αντίδρασης. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο ότι, αν τα τεστ βγουν θετικά, το άτομο θα εκδηλώσει οπωσδήποτε αλλεργία. Μπορεί να υπάρχει ευαισθητοποίηση στον οργανισμό, αλλά να μην υπάρξει κλινική εκδήλωση. Επίσης, εκτός από τις δερμοαντιδράσεις, υπάρχει και η δυνατότητα ανίχνευσης αλλεργικών αντισωμάτων (IgE) με ειδική αιματολογική εξέταση (RAST).
Η αντιμετώπιση
Για να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας, ο αλλεργιολόγος θα μας συστήσει τη λήψη αντιισταμινικών και τοπικών στεροειδών με σκοπό την ανακούφιση από τη διαρκή καταρροή και τη δακρύρροια ούτως ώστε να μπορούμε να αντεπεξέλθουμε στις απαιτήσεις της καθημερινής μας ζωής.
Η αοσοθεραπεία
Στις περιπτώσεις που ο οργανισμός δεν ανταποκρίνεται στην αγωγή με αντιισταμινικά και στεροειδή ή όταν τα συμπτώματα επιδεινώνονται και υποτροπιάζουν με αποτέλεσμα κάθε άνοιξη να είναι χειρότερη από την προηγούμενη, τότε ο αλλεργιολόγος μπορεί να μας συστήσει την ανοσοθεραπεία. Πρόκειται για θεραπεία που ολοκληρώνεται σε διάστημα 3-5 ετών και η οποία μειώνει την αλλεργική φλεγμονή. Χορηγείται στον οργανισμό το ένοχο αλλεργιογόνο, σε δόσεις που αυξάνονται διαδοχικά, ώσπου ο οργανισμός να αποκτήσει ανοχή σε αυτό. Οι τρόποι χορήγησης είναι δύο: είτε με σταγόνες από το στόμα είτε με υποδόριες ενέσεις, που συνήθως γίνονται στο άνω και έξω τμήμα του βραχίονα. Οι ενέσεις γίνονται μία φορά τον μήνα (τους δύο πρώτους μήνες κάθε εβδομάδα) από τον αλλεργιολόγο, ενώ η θεραπεία με τις υπογλώσσιες σταγόνες είναι συνήθως καθημερινή και μπορεί να γίνει από τον ασθενή. Επειδή η ανοσοθεραπεία -κυρίως η ενέσιμη- μπορεί να προκαλέσει αντίδραση (έντονο τοπικό ερεθισμό, σπανιότερα μέχρι και αναφυλαξία), είναι απαραίτητη η στενή παρακολούθηση από τον αλλεργιολόγο. lv
Λάβετε μέτρα
Η πρόληψη μπορεί να αποτρέψει σε μεγάλο βαθμό την εκδήλωση αλλεργιών, σύμφωνα με τους ειδικούς. Γι’ αυτό:
*Μειώνουμε την επαφή με το αλλεργιογόνο που μας επηρεάζει. Για παράδειγμα, αν είμαστε αλλεργικοί στη γύρη, αποφεύγουμε τις βόλτες στην εξοχή τους ανοιξιάτικους μήνες, καθώς επίσης και τις κηπουρικές εργασίες (π.χ. να κόβουμε το γρασίδι).
*Αερίζουμε το σπίτι και απλώνουμε στο μπαλκόνι τα κλινοσκεπάσματα και τα ρούχα μας νωρίς το πρωί (πριν από τις 8:30), που οι συγκεντρώσεις της γύρης στην ατμόσφαιρα είναι σε χαμηλά επίπεδα. Θα πρέπει να το αποφεύγουμε τις ηλιόλουστες ημέρες με αέρα και υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση.
*Ξεστρώνουμε τις μοκέτες και τα χαλιά την άνοιξη.
*Δεν έχουμε βιβλιοθήκες μέσα στο υπνοδωμάτιο.
*Πλένουμε τα κλινοσκεπάσματα στους 60° C για να σκοτώνονται τα ακάρεα.
*Οδηγούμε με κλειστά παράθυρα. Αν ταξιδεύουμε με μηχανή, φοράμε κράνος που να καλύπτει τη μύτη και τα μάτια. Επιπλέον, όταν είμαστε εκτός σπιτιού, φοράμε πάντα γυαλιά ηλίου.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Π. ΔΗΜΑΚΑ, αλλεργιολόγο, διευθύντρια Ε.Σ.Υ. – Αλλεργιολογικής Μονάδας του Γ.Ν.Α. «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ – ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ».
