Αξιοσημείωτη υποχώρηση εμφανίζει η ατμοσφαιρική ρύπανση στην Αθήνα, μετά τα περιοριστικά μέτρα στις μετακινήσεις και δραστηριότητες λόγω της πανδημίας, σύμφωνα με μετρήσεις της Ομάδας Ατμοσφαιρικής Φυσικής και Χημείας του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, οι οποίες γίνονται στις κεντρικές εγκαταστάσεις του Αστεροσκοπείου, στο Θησείο.
Ως ορόσημο για τη σύγκριση των επιπέδων ρύπανσης ορίστηκε η 23η Μαρτίου, όταν ξεκίνησε η απαγόρευση της κυκλοφορίας. Οι μετρήσεις αφορούν μέχρι την 12η Απριλίου, ενώ το χρονικό διάστημα από την 1η ως και την 22η Μαρτίου χρησιμοποιήθηκε ως περίοδος αναφοράς των συγκεντρώσεων ρύπων πριν την εφαρμογή των μέτρων.
Συμπερασματικά, η περίοδος 23 Μαρτίου-12 Απριλίου 2020, οπότε και εφαρμόστηκαν τα μέτρα περιορισμού κυκλοφορίας στο πλαίσιο της πρόληψης της εξάπλωσης της πανδημίας Covid-19, εμφάνισε μείωση στις συγκεντρώσεις των ρύπων που σχετίζονται με την κυκλοφορία οχημάτων της τάξης του 30-40% σε σύγκριση με την περίοδο 1-22 Μαρτίου 2020 και τουλάχιστον 10-25% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
Τα άλλα κύρια συμπεράσματα συνοψίζονται ως εξής:
– Παρουσιάστηκε μείωση στις συγκεντρώσεις των αέριων ρύπων που σχετίζονται με διεργασίες καύσης. Συγκεκριμένα, τα οξείδια του αζώτου (NOx), που προέρχονται κυρίως από τις εκπομπές των αυτοκινήτων, μειώθηκαν κατά 45%. Ειδικότερα, τα επίπεδα του διοξειδίου του αζώτου (ΝΟ2), που αποτελεί θεσμοθετημένο ρύπο, μειώθηκαν κατά 35%. Το μονοξείδιο του άνθρακα (CO), που παράγεται από ατελείς καύσεις ορυκτών καυσίμων και βιομάζας, επίσης παρουσιάζει μείωση της τάξης του 30%.
– Tα επίπεδα του θερμοκηπικού αερίου διοξειδίου του άνθρακα (CO2) μειώθηκαν κατά 2%. Ωστόσο, όσον αφορά ειδικά την αστική συνεισφορά (της Αθήνας), λαμβάνοντας υπόψη το περιοχικό υπόβαθρο, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της τάξης του 35%.
– Οι συγκεντρώσεις των λεπτών σωματιδίων PM2.5 (με διάμετρο έως 2,5 εκατομμυριοστά του μέτρου) παρουσίασαν μείωση της τάξης του 20%. Ειδικότερα, τα σωματίδια που εκπέμπονται τοπικά κυρίως από την κυκλοφορία, όπως ο μαύρος άνθρακας (BC) και χαρακτηριστικά ιχνοστοιχεία, παρουσίασαν μείωση 25-45%. Αντίθετα, οι συγκεντρώσεις του θείου (S) που αντιπροσωπεύουν τον τομέα παραγωγής ενέργειας καθώς και τη διασυνοριακή ρύπανση δεν παρουσίασαν αξιόλογη μεταβολή.
– Κατά την αντίστοιχη περίοδο 1-22 Μαρτίου φέτος δεν υπήρχε σημαντική διαφοροποίηση, τόσο στα επίπεδα των ρύπων όσο και στις επικρατούσες μετεωρολογικές συνθήκες (ταχύτητα ανέμου, βροχόπτωση και θερμοκρασία) σε σχέση με το 2019. Αντίθετα, κατά την περίοδο 23 Μαρτίου-12 Απριλίου 2020 οι συγκεντρώσεις των ρύπων παρουσίασαν μείωση κατά 10%-25% σε σύγκριση με το 2019. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ένταση του ανέμου κατά την περίοδο του 2019 ήταν αυξημένη κατά 30% σε σχέση με το 2020, συντελώντας έτσι στον φυσικό καθαρισμό της ατμόσφαιρας, εκτιμάται ότι η πραγματική μείωση φέτος είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Υπεύθυνοι για τις μετρήσεις είναι ο επικεφαλής της Ομάδας Ατμοσφαιρικής Φυσικής και Χημείας, δρ. Ευάγγελος Γερασόπουλος και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, καθηγητής Νίκος Μιχαλόπουλος.
