Σε πολλούς θα έχει τύχει κάποια στιγµή να νιώσουν αυτό το χαρακτηριστικό «κάψιµο» στο στήθος που ανεβαίνει µέχρι τον λαιµό, ύστερα από την κατανάλωση κάποιων συγκεκριµένων τροφών ή ποτών ή κάποιου µεγάλου γεύµατος, ιδιαίτερα σε προχωρηµένες ώρες της ηµέρας. Φυσιολογικά, την κατανάλωση ενός γεύµατος ακολουθεί η παραγωγή υδροχλωρικού οξέος στο στοµάχι, το οποίο υπό κανονικές συνθήκες δεν παλινδροµεί πίσω στον οισοφάγο.

Σε παθολογικές συνθήκες όµως, λόγω δυσλειτουργίας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα ο οποίος δεν κλείνει προκειµένου το υδροχλωρικό οξύ να παραµείνει στο στοµάχι, υφίσταται παλινδρόµηση. Τα υγρά του στοµάχου είναι ιδιαίτερα καυστικά µε αποτέλεσµα να προκαλούν οπισθοκεντρικό καύσο, καθώς και όξινες αναγωγές.

Όξινα υγρά ή κάψιµο στο στήθος µπορεί να εµφανίζουµε όλοι µας µερικές φορές, όταν όµως η συχνότητα εµφάνισης των συµπτωµάτων αυτών φτάνει ή υπερβαίνει τις 3 φορές την εβδοµάδα, τότε η διάγνωση για γαστροοισοφαγική παλινδροµική νόσο (ΓΟΠΝ) είναι πολύ πιθανή και καλό θα είναι να συµβουλευτούµε τον γιατρό µας.

Τι φταίει

Η υποκείμενη αιτιολογία των δυσλειτουργιών του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα είναι μερικώς ακόμα άγνωστη, όμως υπάρχουν περιβαλλοντικοί παράγοντες που την επηρεάζουν και αυτοί είναι το αυξημένο βάρος, οι λανθασμένες ποιοτικά διαιτητικές συνήθειες/επιλογές, η απουσία σωματικής δραστηριότητας και το κάπνισμα. Σε πολλές περιπτώσεις ανθρώπων με υπερβάλλον σωματικό βάρος η εμφάνιση αυτών των συμπτωμάτων ίσως να οφείλεται στην αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, όμως ο σημαντικότερος μηχανισμός είναι η χάλαση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα που οφείλεται στη γαστρική διάταση.

Τι να κάνουμε

Παρά τα όποια επαρκή ή ανεπαρκή δεδομένα, σε ό,τι αφορά τον ρόλο που παίζει η διατροφή και συγκεκριμένα ορισμένα τρόφιμα και ποτά στις κλινικές εκδηλώσεις της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, ορισμένες διαιτητικές/διατροφικές τροποποιήσεις συνεχίζουν να συστήνονται ως πρώτης γραμμής θεραπεία.

  • Σύμφωνα λοιπόν με τις κατευθυντήριες οδηγίες, ως πρωταρχικός στόχος για όσους πάσχουν από ΓΟΠΝ και είναι υπέρβαροι συστήνεται η μείωση του σωματικού βάρους.
  • Θα πρέπει να αποφεύγονται τα μεγάλα γεύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και ιδιαίτερα οι παρασκευές που απαιτούν τηγάνισμα ή περιλαμβάνουν «βαριές» σάλτσες.
  • Τα γεύματα θα πρέπει να είναι μικρά, συχνά και να καταναλώνονται αργά.
  • Επίσης σε όσους πάσχουν από νυχτερινή ΓΟΠΝ ευεργετική θα ήταν η αποφυγή γεύματος 2-3 ώρες πριν την κατάκλιση καθώς και ανύψωση της κεφαλής του κρεβατιού κατά 15-20 εκατοστά. Μετά την κατανάλωση γεύματος η μάσηση τσίχλας ίσως φανεί βοηθητική.
  • Συστήνεται η αποφυγή των αλκοολούχων ροφημάτων, καθώς και των ποτών που περιέχουν καφεΐνη.
  • Σε περίπτωση φλεγμονής η κατανάλωση ιδιαίτερα όξινων τροφών/ροφημάτων καθώς και καρυκευμένων τροφίμων καλό θα ήταν να αποφεύγεται (χυμοί εσπεριδοειδών, ανθρακούχα ροφήματα, καυτερά μπαχαρικά).
  • Περιορισμός γλυκών και απλών σακχάρων.

Παρακολούθηση και σωστές κινήσεις

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια χρόνια υποτροπιάζουσα νόσος που απαιτεί παρακολούθηση αλλά και σωστή διαχείριση από τον πάσχοντα, με στόχο να μην την πυροδοτεί και να μην την ερεθίζει. Η συμβολή της διατροφής σε αυτή τη σωστή διαχείριση διεκδικεί τον μικρό ή τον μεγάλο ρόλο που τελικά της αναλογεί, μέσα από τη σωστή ρύθμιση του βάρους και το λίπους που συμμετέχει σε αυτό, τη μείωση των εστιών φλεγμονής, καθώς και την προστασία του γαστροοισοφαγικού βλεννογόνου από παράγοντες ερεθισμού.

Ευχαριστούµε για τη συνεργασία τον κ. Μιχάλη Μακρυλλό, κλινικό διαιτολόγο – αθλητικό διατροφολόγο MSc, πτυχιούχο Χαροκοπείου Πανεπιστηµίου Αθηνών, πρόεδρο Oµάδας Eιδικών Αθλητικής Διατροφής του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων – Διατροφολόγων.