Όλοι μας επιθυμούμε και διεκδικούμε την αποδοχή των άλλων. Θέλουμε να είμαστε αποδεκτοί από τους σημαντικούς μας άλλους: φίλους, συντρόφους, παιδιά, γονείς, συνεργάτες κ.λπ.
Η αποδοχή αντανακλά την επικύρωση των προσπαθειών μας καθώς και των προτερημάτων που μας χαρακτηρίζουν. Αλλά τι γίνεται με την αποδοχή του εαυτού μας; Αν εμείς δεν αποδεχόμαστε τον εαυτό μας τότε… νευρωτικά δίνουμε «γην και ύδωρ» για να πάρουμε ελάχιστη αποδοχή ή να αποφύγουμε μια ασήμαντη απόρριψη.
Με αυτόν τον τρόπο και η πιο ασήμαντη, «ακίνδυνη» απόρριψη φαντάζει ως η μεγαλύτερη απειλή. Απειλή για την ήδη εύθραυστη αυτοεκτίμησή μας, απειλή για την ψευδώς κατασκευασμένη εικόνα μας, απειλή για την ευθύνη που θα πρέπει να αναλάβουμε και θεωρούμε ότι είναι δυσβάσταχτη, απειλή για μια πραγματικότητα που στηρίζεται σε φαντασιώσεις που αφορούν τόσο εμάς όσο και τους άλλους.
Πότε όμως η απόρριψη έχει αξία;
Μόνο όταν δεν την παίρνουμε προσωπικά. Μόνο όταν μας βοηθά να εντοπίσουμε τις αδυναμίες μας, τα ελλείμματα και να τα βελτιώσουμε.
Ταυτόχρονα, αν εμείς έχουμε χτίσει και εδραιώσει μια υγιή αυτοεκτίμηση και έτσι δεν ζητιανεύουμε από όλους και όλα αποδοχή, μπορούμε να εντοπίσουμε την άκυρη απόρριψη που δεν αφορά εμάς αλλά είναι προϊόν της χαμηλής αυταξίας εκείνου που την αποδίδει σε εμάς ενώ στην πραγματικότητα το αντικείμενο απόρριψης είναι ο ίδιος. Πραγματικά τότε η απόρριψη είναι ωφέλιμη μιας και μπορεί να μας δείξει τον δρόμο της αλλαγής και της αυτοεξέλιξης.
Τι μας εμποδίζει όμως; Μα ο φόβος. Ο φόβος της εγκατάλειψης του γνώριμου και η ανακατασκευή ενός νέου, πιο λειτουργικού εαυτού. Το άγνωστο και πώς θα το κατακτήσω.
Η ψευτοασφάλεια του γνώριμου πλην δυσλειτουργικού εαυτού είναι αυτό που κάνει την απόρριψη να φαντάζει τόσο ανελέητα απειλητική.
Τρόποι θωράκισης
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα έρθετε αντιμέτωποι με τον προϊστάμενό σας και θα αισθανθείτε απόρριψη ρωτήστε τον: «Εξηγήστε μου σας παρακαλώ, τι χρειάζεστε;», αναρωτηθείτε «πώς θα μπορούσα να βελτιωθώ;».
Όταν εισπράττετε απόρριψη από τον σύντροφό σας συζητήστε μαζί του πώς αισθάνεστε, ζητήστε διευκρινίσεις και αναφέρετέ του/της ότι και εκείνος/η αντίστοιχα έχει στοιχεία που θα μπορούσε να «απορριφθεί» από εσάς. Συνοψίζοντας, λοιπόν, το ερώτημα που αμέσως οφείλει να απαντηθεί είναι «τι αξία έχει για εμένα η απόρριψη;».
Αν δεν έχει και δεν με αφορά απλώς την προσπερνώ, διαφορετικά μπορώ να μάθω για εμένα και για τους άλλους και να εξελιχθώ χρησιμοποιώντας την εποικοδομητικά για εμένα και για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί εξαιτίας της.
Δεν ξεχνώ ότι…
ουδέποτε η όποια απόρριψη που αφορά εμάς ως προσωπικότητες όπως σχόλια τύπου είσαι χαζή/ός είσαι άχρηστη/ος όχι μόνο δεν μας απασχολούν και δεν τις εσωτερικεύουμε αλλά αντιδρούμε δυναμικά εναντίον τους σε ψυχολογικό επίπεδο και απομακρυνόμαστε φυσικά από την πηγή που τις παράγει. Κόβουμε γέφυρες επικοινωνίας και δεσμούς, και αν αυτό είναι ανέφικτο για κάποιον λόγο δημιουργούμε μια ψυχολογικο-συναισθηματική μόνωση γύρω μας σε σχέση με αυτούς τους ανθρώπους/καταστάσεις.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη Βάσω Μακαρώνη, κλινική ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια
