Η χοληδόχος κύστη βρίσκεται πίσω από το συκώτι και µοιάζει µε µικρό σάκο. Στη χοληδόχο κύστη αποθηκεύεται η χολή που εκκρίνει το συκώτι για να βοηθήσει τη διαδικασία της πέψης. Κατά τη διάρκεια των γευµάτων γίνεται σύσπαση της χοληδόχου κύστης και εκκρίνεται η χολή στον πεπτικό σωλήνα για να γίνει η πέψη πιο εύκολα.
Η χολή ήταν πολύ σηµαντική και απαραίτητη για τη διάσπαση των τροφών που κατανάλωνε ο άνθρωπος κυρίως στο παρελθόν (που ο άνθρωπος έτρωγε ακόµα και ωµό κρέας), αλλά αυτό δεν σηµαίνει ότι και σήµερα είναι σκόπιµο να βιαζόµαστε να αφαιρούµε τη χοληδόχο κύστη µας χωρίς να υπάρχει σαφής ένδειξη. Αλλωστε, αν και γενικά πρόκειται για µία σχετικά ασφαλή και εύκολη επέµβαση χωρίς πολλές παρενέργειες, σε ένα ποσοστό 15% των ανθρώπων που αφαιρούν τη χοληδόχο κύστη τους µπορεί να υπάρξουν προβλήµατα, όπως είναι για παράδειγµα το σύνδροµο µετά από χολοκυστεκτοµή.
Η ταυτότητά τους
Οι πέτρες στη χοληδόχο κύστη δεν έχουν καμία σχέση με εκείνες των νεφρών και του ουροποιητικού. Στη χοληδόχο κύστη μπορεί να δημιουργηθεί μία μεγάλη ή περισσότερες μικρές πέτρες (οι οποίες είναι και πιο πιθανό να προκαλέσουν πρόβλημα). Οι πέτρες στη χοληδόχο κύστη είναι κατά κανόνα φτιαγμένες από χοληστερόλη και πολύ συχνά βρίσκονται τυχαία σε κάποια εξέταση (συνήθως υπερηχογράφημα), χωρίς πριν να έχουν δημιουργήσει συμπτώματα. Αυτό που εξηγούν οι ειδικοί είναι ότι είναι πολύ συχνό να έχει κάποιος πέτρες στη χοληδόχο κύστη χωρίς να τον έχουν ενοχλήσει ποτέ. Τονίζουν μάλιστα ότι περίπου ο 1 στους 10 ενηλίκους έχει πέτρες αλλά μόνο ο 1 στους 5 από όσους διαγιγνώσκονται με πέτρες στη χοληδόχο κύστη εκδηλώνει συμπτώματα.
Ποιους αφορούν συχνότερα
Συνήθως τα προβλήματα χολής απασχολούν ανθρώπους μέσης ηλικίας, κυρίως όσους έχουν σχετική κληρονομικότητα. Το πιο συνηθισμένο είναι να υποφέρουν από τη χολή τους γυναίκες, ειδικά όταν έχουν περάσει πολλές εγκυμοσύνες, είναι παχύσαρκες ή είχαν αυξομειώσεις βάρους ή παίρνουν ορμονική υποκατάσταση.
Ποια είναι τα συμπτώματα που προκαλούν
Οι πέτρες στη χοληδόχο κύστη γίνονται συνήθως αντιληπτές εξαιτίας έντονων πόνων κάτω από το στέρνο ή δεξιά στην κοιλιά, στο σημείο δηλαδή στο οποίο βρίσκεται η χοληδόχος κύστη. Οι πόνοι προκύπτουν συνήθως είτε άμεσα είτε δύο ώρες περίπου μετά το φαγητό, κυρίως όταν το γεύμα είναι βαρύ και λιπαρό. Συνήθως οι πόνοι διαρκούν από μία έως πέντε ώρες. Oι εμετοί είναι και αυτοί με τη σειρά τους ένα σύμπτωμα που κάποιες φορές συνοδεύει τους πόνους, και για τους οποίους παραπονιούνται οι άνθρωποι που υποφέρουν από χολολιθίαση.
Μπορεί να γίνουν επικίνδυνες;
Οι πέτρες στη χοληδόχο κύστη (χολολιθίαση) μπορεί να δημιουργούν πόνους κατά καιρούς, οι οποίοι όμως κατά κανόνα περνάνε μετά από κάποιες ώρες. Επιπλέον όμως μπορεί να δημιουργηθεί φλεγμονή στη χοληδόχο κύστη ή και να μετακινηθεί κάποια μικρή πέτρα και να φράξει τον χοληδόχο πόρο. Σε αυτή την περίπτωση ο πόνος δεν υποχωρεί και μπορεί να συνυπάρχει πυρετός, ίκτερος, ταχυκαρδία, έλλειψη όρεξης κ.ά. Επίσης, οι πέτρες στη χοληδόχο κύστη μπορεί να επηρεάσουν το πάγκρεας και να προκαλέσουν και εκεί φλεγμονή και άρα να δημιουργήσουν παγκρεατίτιδα, που είναι πολύ πιο σοβαρή και επικίνδυνη κατάσταση.
Πώς αντιμετωπίζονται;
H εγχείρηση (αφαιρείται ολόκληρη η χοληδόχος κύστη) είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι πέτρες στη χοληδόχο κύστη όταν προκαλούν προβλήματα (π.χ. συχνά επεισόδια πόνου ή ακόμα χειρότερα μία επείγουσα κατάσταση, όπως για παράδειγμα η απόφραξη του χοληδόχου πόρου ή η παγκρεατίτιδα). Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά, με γενική αναισθησία, εκτός αν συντρέχουν άλλοι λόγοι για να γίνει ανοιχτό χειρουργείο. Τέτοιοι θα μπορούσαν να είναι το να υπάρχουν πολλές φλεγμονές στη χοληδόχο κύστη ή συμφύσεις στην περιοχή από παλαιότερα χειρουργεία κ.ά.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Βασίλη Σαζανίδη, γαστρεντερολόγο-ηπατολόγο.
