Μπορεί να μας φαίνεται περίεργο, καθώς έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε ότι οι γυναίκες είναι άτρωτες απέναντι στα καρδιαγγειακά προβλήματα, αλλά τα καρδιαγγειακά είναι η νούμερο ένα αιτία θανάτου στις γυναίκες από 20 ετών και πάνω. Μάλιστα, τα καρδιαγγειακά σκοτώνουν περισσότερες γυναίκες από ό,τι όλοι οι τύποι καρκίνου μαζί.

Γιατί νοσούν τόσο πολλές γυναίκες; Επειδή το 90% των γυναικών έχει βρεθεί ότι έχουν τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση κάποιου καρδιαγγειακού προβλήματος. Το ευχάριστο είναι ότι το 80% των καρδιαγγειακών επεισοδίων στις γυναίκες μπορούν να προληφθούν, αρκεί να ακολουθήσουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής, που περιλαμβάνει δίαιτα, άσκηση και αποχή από το κάπνισμα. Πώς θα γίνει αυτό; Αν οι γυναίκες ενημερωθούν σωστά και επαρκώς.

Ένας ύπουλος εχθρός

Τόσο οι γυναίκες ασθενείς όσο και οι γιατροί που καλούνται να τις εξετάσουν και να εκτιμήσουν την κατάστασή τους δυσκολεύονται συχνά να υποψιαστούν ότι μπορεί να κινδυνεύουν από κάποιο καρδιαγγειακό πρόβλημα. Γιατί; Τόσο επειδή οι γυναίκες θεωρούνται προστατευμένες απέναντι στα καρδιαγγειακά λόγω των ορμονών τους (πράγμα που ισχύει ως έναν βαθμό) όσο και επειδή πολλές φορές τα συμπτώματα που παρουσιάζουν διαφέρουν πολύ από τα κλασικά και τα γνωστά σε όλους καρδιαγγειακά συμπτώματα. Εντυπωσιακό είναι ίσως το γεγονός ότι τα 2/3 των γυναικών που πεθαίνουν από κάποια καρδιαγγειακή αιτία δεν εμφανίζουν το κλασικό σύμπτωμα που είναι ο πόνος στο στήθος. Αντίθετα, οι γυναίκες πολλές φορές νιώθουν: πόνο στο σαγόνι, πόνο στην πλάτη, εφίδρωση, μούδιασμα στο χέρι, στο πόδι ή στα δάχτυλα των άκρων, δύσπνοια, έντονη ζαλάδα, τάση για λιποθυμία και ναυτία.

6 αριθμοί ζητούν την προσοχή μας

Αν θέλουμε να προστατεύσουμε την καρδιά μας θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία στο να κρατάμε τους αριθμούς που σχετίζονται με την υγεία της και την καλή λειτουργία της μέσα στα φυσιολογικά όρια που συστήνουν οι ειδικοί. Έτσι θα πρέπει:

* Οι τιμές των λιπιδίων μας, που περιλαμβάνουν τα τριγλυκερίδια, τη χοληστερίνη, τόσο την ολική όσο και την LDL («κακή» χοληστερίνη) αλλά και την HDL («καλή» χοληστερίνη), να βρίσκονται μέσα στα φυσιολογικά όρια τα οποία καθορίζονται ανάλογα με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο που έχει ο καθένας μας. Ιδανικά η ολική χοληστερίνη μας θα πρέπει να είναι κάτω από 200 mg/dL, η LDL κάτω από 100 mg/dL και τα τριγλυκερίδια κάτω από 150 mg/dL. Οσον αφορά την HDL, αυτή χρειάζεται (αντίθετα από τις τιμές των άλλων λιπιδίων) να είναι όσο πιο υψηλή γίνεται. Ετσι η ιδανική τιμή για την «καλή» χοληστερίνη (HDL) είναι να βρίσκεται πάνω από 60 mg/dL, τιμή που έχει σχετιστεί ακόμη και με την προστασία από τη στεφανιαία νόσο. Αλλά και όταν η «καλή» χοληστερίνη (HDL) βρίσκεται στα ιδανικά όρια, που είναι πάνω από 40 mg/dL για τους άνδρες και πάνω από 50 mg/dL για τις γυναίκες, μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι.

* Η αρτηριακή πίεση να βρίσκεται μέσα στα φυσιολογικά όρια, που είναι τα 130 mmHG για τη συστολική ή μεγάλη πίεση και τα 80 mmHG για τη διαστολική ή μικρή πίεση.

* Ο δείκτης μάζας σώματός μας – που υπολογίζεται αν διαιρέσουμε το βάρος μας σε κιλά με το τετράγωνο του ύψους μας σε εκατοστά – να είναι μεταξύ 19,5 και 24,9 για τους άνδρες και μεταξύ 18,5 και 23,5 για τις γυναίκες. Αν το νούμερο που εκφράζει τον δείκτη μάζας σώματός μας είναι χαμηλότερο από το κατώτερο όριο είμαστε λιποβαρείς και αν είναι πάνω από 25 για τους άνδρες και από 23,5 για τις γυναίκες είμαστε παχύσαρκοι. Οσο πιο υψηλός είναι ο δείκτης μάζας σώματός μας τόσο σοβαρότερη είναι η παχυσαρκία και κατ’ επέκταση τόσο μεγαλύτερος ο καρδιαγγειακός κίνδυνος που συνδέεται με εκείνη.

* Η περιφέρεια της μέσης μας – που φαίνεται να είναι ο πιο σημαντικός προδιαθεσικός παράγοντας για καρδιαγγειακά λόγω του ότι εκφράζει το πόσο κοιλιακό λίπος έχουμε – να είναι κάτω από 86 εκατοστά για τις γυναίκες και κάτω από 100 εκατοστά για τους άνδρες.

* Ο καρδιακός μας ρυθμός να είναι όσο πιο χαμηλός γίνεται (όπως συμβαίνει με τους αθλητές και τους πολύ γυμνασμένους ανθρώπους) καθώς έτσι φαίνεται ότι βρισκόμαστε σε καλή φυσική κατάσταση και κατ’ επέκταση έχουμε πιο υγιή καρδιά.

* Το σάκχαρό μας να είναι κάτω από 100 mg/dL και η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη μας να είναι μέχρι 5,7%.

Τι άλλο θα μας βοηθήσει

Τα τακτικά τσεκ απ, η προσπάθεια διαχείρισης των παραγόντων κινδύνου, η συμβουλή του γιατρού μας όταν έχουμε λόγους να φοβόμαστε ότι μπορεί τα καρδιαγγειακά να μας έχουν χτυπήσει την πόρτα, η διακοπή του καπνίσματος, η απώλεια βάρους και η διατήρηση μιας υγιεινής μεσογειακής διατροφής, η ξεκούραση, ο καλός ύπνος, η διαχείριση του στρες, η σωματική άσκηση και η αποφυγή της καθιστικής ζωής, θα μας βοηθήσουν να κρατήσουμε τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε χαμηλά επίπεδα και να ζήσουμε μία υγιή ζωή.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Μανώλη Καλλιέρη, καρδιολόγο, διευθυντή Καρδιολογικής Κλινικής Metropolitan, μέλος του Κολεγίου των καρδιολόγων των ΗΠΑ.