Τα δημόσια πρόσωπα βλέπουν συχνά τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής τους να μετατρέπονται σε αντικείμενο εικασιών και να γίνονται αφορμή για κακόβουλα σχόλια. Η κατάσταση αυτή μπορεί να γίνει ακόμη πιο σκληρή όταν το γεγονός που απασχολεί την επικαιρότητα είναι ένα πρόβλημα υγείας. Παράλληλα, όμως, η προσωπική ιστορία των σταρ μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο για την ενημέρωση του κοινού για μία ασθένεια – ενδεχομένως και για τη σωτηρία χιλιάδων ανθρώπων. Ένα τέτοιο παράδειγμα, είναι και η περίπτωση του Τζάστιν Μπίμπερ.

Τα τελευταία χρόνια η όψη του διάσημου σταρ είχε αλλάξει, προκαλώντας δημοσιεύματα και σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που τον παρουσίαζαν ως χρήστη ναρκωτικών ουσιών. Ο ίδιος, ωστόσο, την προηγούμενη εβδομάδα ανακοίνωσε στα 124 εκατομμύρια των ακολούθων του στο instagram ότι στην πραγματικότητα πάσχει από χρόνια μονοπυρήνωση, αλλά και από τη Νόσο του Λάιμ (στα ελληνικά Βορρελίωση). Ποια είναι, λοιπόν, αυτή η τόσο σοβαρή νόσος; Πώς μεταδίδεται, τι προκαλεί και πόσο μπορεί να βλάψει τον ανθρώπινο οργανισμό;

Πώς μεταδίδεται η Νόσος του Λάιμ;

Πρόκειται για μια ασθένεια που προκαλείται από το βακτήριο Borrelia burgdoferi, το οποίο μεταδίδεται μέσω του τσιμπήματος από ένα είδος τσιμπουριού που συνήθως συναντάται στα ελάφια. Άντλησε το όνομά της από την πόλη Ολντ Λάιμ του Κονέκτικατ, όπου ταυτοποιήθηκε για πρώτη φορά. Προκειμένου να μεταδοθεί στον άνθρωπο, θα πρέπει το μολυσμένο τσιμπούρι να παραμείνει αγκιστρωμένο στο δέρμα για περισσότερες από 36 ώρες. Αυτό ακούγεται δύσκολο να συμβεί, όμως εκτός από τα ενήλικα τσιμπούρια, έχουν τη δυνατότητα να μεταδώσουν την ασθένεια και οι μικροσκοπικές νύμφες. Οι τελευταίες, προκαλούν μεν φαγούρα, αλλά είναι δύσκολο να εντοπιστούν με γυμνό μάτι και ως εκ τούτου να αφαιρεθούν.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η νόσος μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο, ούτε μέσω του αέρα, ούτε μέσω των σωματικών υγρών, ούτε μέσα από μετάγγιση αίματος. Είναι πιο συνηθισμένη μεταξύ των ατόμων που ζουν σε δασικές περιοχές ή έχουν κατοικίδια, τα οποία βγάζουν βόλτα σε δασικές περιοχές. Ούτε τα κατοικίδια είναι σε θέση να μεταδώσουν την ασθένεια στον άνθρωπο, ωστόσο υπάρχει η πιθανότητα ένα μολυσμένο τσιμπούρι ή οι απόγονοί του να “μεταναστεύσουν” από τον ένα οργανισμό στον άλλο.

Συμπτώματα

Σε γενικές γραμμές, η Νόσος του Λάιμ εξελίσσεται σε τρία στάδια, καθένα εκ των οποίων παρουσιάζει διαφορετικά συμπτώματα. Ωστόσο, από τη μία πλευρά η ταχύτητα της εξέλιξης της νόσου διαφέρει από οργανισμό σε οργανισμό και από την άλλη είναι αρκετά συχνό φαινόμενο τα συμπτώματα διαφορετικών σταδίων να εμφανίζονται ταυτόχρονα. Σε γενικές γραμμές, πάντως, παρουσιάζονται ως εξής:

Συμπτώματα πρώτου σταδίου

Συνήθως εμφανίζονται περίπου 3 με 30 ημέρες μετά το τσίμπημα.

  • Επίπεδο, κυκλικό εξάνθημα με κόκκινο κέντρο, το οποίο σταδιακά γίνεται όλο και πιο ανοιχτόχρωμο, ενώ συχνά ορίζεται από ένα κόκκινο «στεφάνι» θυμίζοντας μάτι. Το εξάνθημα παρουσιάζεται σε περισσότερο από το 80% των ατόμων που προσβάλλονται από την ασθένεια, συνήθως με επίκεντρο το σημείο του τσιμπήματος, αλλά ενίοτε και σε άλλα σημεία του σώματος. Μπορεί να καλύπτει επιφάνεια έως και 30 εκατοστών. Στους πιο μελαχρινούς, δεν αποκλείεται το χρώμα του να μην είναι ερυθρό αλλά μελανό. Ίσως είναι πιο θερμό στην αφή σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα, όμως συνήθως δεν προκαλεί φαγούρα. Έτσι, ενδέχεται να περάσει απαρατήρητο.
  • Εξάντληση
  • Πόνος και οίδημα στις αρθρώσεις
  • Μυϊκοί πόνοι
  • Πονοκέφαλος
  • Πυρετός
  • Πρησμένοι λεμφαδένες
  • Διαταραχές ύπνου
  • Δυσκολία συγκέντρωσης

Συμπτώματα δεύτερου σταδίου

Αν η νόσος δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, το βακτήριο ενδέχεται να περάσει στην κυκλοφορία του αίματος, εξαπλώνοντας την ασθένεια σε ολόκληρο το σώμα, συμπεριλαμβανομένων διάφορων οργάνων. Τα παρακάτω συμπτώματα παρουσιάζονται από εβδομάδες έως και μήνες μετά το τσίμπημα:

  • Εμφάνιση εξανθήματος σε πολλαπλά μέρη του σώματος
  • Διαταραχές στους καρδιακούς παλμούς, είτε με τη μορφή καρδιακής μαρμαρυγής είτε με τη μορφή αρρυθμιών.
  • Νευρολογικά προβλήματα, όπως μουδιάσματα, μυρμήγκιασμα, παράλυση της μιας πλευράς του προσώπου και μηνιγγίτιδα.

Συμπτώματα τρίτου σταδίου

Αν δεν θεραπευτεί για μήνες ή και χρόνια από τη στιγμή της μετάδοσης, η νόσος μπορεί να προκαλέσει πολύ σοβαρά προβλήματα στο σώμα μας. Μεταξύ αυτών, απαντώνται συχνά τα παρακάτω:

  • Αρθρίτιδα σε μία ή περισσότερες μεγάλες αρθρώσεις
  • Εγκεφαλική δυσλειτουργία, για παράδειγμα με τη μορφή εγκεφαλοπάθειας, η οποία μπορεί να προκαλέσει απώλεια της βραχυπρόθεσμης μνήμης, δυσκολία συγκέντρωσης, δυσκολία να παρακολουθήσουμε μια συζήτηση και διαταραχές ύπνου
  • Μούδιασμα στα χέρια και τα πόδια.

Διάγνωση

Δυστυχώς, η διάγνωση της νόσου δεν είναι εύκολη υπόθεση. Από τη μία πλευρά, δεν παρουσιάζουν όλοι οι ασθενείς το χαρακτηριστικό εξάνθημα, ενώ ο γιατρός δεν είναι απαραίτητο πως θα έχει τη Νόσο του Λάιμ ως πιθανότητα στο μυαλό του. Ταυτόχρονα, πρέπει να περάσουν αρκετές εβδομάδες ώστε οι αιματολογικές εξετάσεις να μπορούν να εντοπίσουν αντισώματα στο σώμα του ασθενούς. Σε γενικές γραμμές, η διάγνωση γίνεται με σωματική εξέταση στα αρχικά στάδια και στη συνέχεια μέσα από μια σειρά από εξειδικευμένα τεστ.

Συμπτώματα που επιμένουν

Για αδιευκρίνιστους λόγους, αρκετοί ασθενείς παρουσιάζουν εκ νέου συμπτώματα της ασθένειας ακόμη και μετά την καταπολέμηση του βακτηρίου. Συνήθως, πρόκειται για εκείνα που εμφανίζονται στα αρχικά στάδια της νόσου, όπως η εξάντληση, οι αϋπνίες, ο πόνος στους μυς ή τις αρθρώσεις, η δυσκολία συγκέντρωσης και οι διαταραχές στην ομιλία.

Αντιμετώπιση

Όταν την προλαβαίνουμε στην αρχή της, η νόσος αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα με τη χορήγηση αντιβιωτικών, κατά κανόνα για διάστημα 10 έως 14 ημερών. Σε περίπτωση που ο ασθενής βρίσκεται ήδη σε κάποιο από τα επόμενα στάδια της νόσου, ενδέχεται να χρειαστεί ενδοφλέβια θεραπεία πριν τη στοματική χορήγηση αντιβιωτικών. Ενδέχεται να περάσουν εβδομάδες ή ακόμη και μήνες από τη χορήγηση της αγωγής μέχρι την υποχώρηση των συμπτωμάτων.

Η ανάρρωση επιταχύνεται αν ο ασθενής τρέφεται σωστά, μειώνοντας στο ελάχιστο την κατανάλωση ζάχαρης, ξεκουράζεται όσο το δυνατόν περισσότερο και αποφεύγει τις καταστάσεις που του προκαλούν στρες. Τα αντιφλεγμονώδη μπορούν να μειώσουν τον πόνο και τη δυσφορία μέχρι την ανάρρωση.

Πρόληψη

Ο καλύτερος τρόπος να αποφύγουμε τη νόσο είναι αποφεύγοντας… τα τσιμπούρια! Για αυτό το σκοπό, θα πρέπει:

  • Όταν βρισκόμαστε σε δασικές περιοχές, να έχουμε καλυμμένο όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του σώματός μας.
  • Να καθαρίζουμε την αυλή μας από τα περιττά ξύλα ή να τα τοποθετούμε σε σημεία όπου εκτίθενται άμεσα στον ήλιο
  • Αν έχουμε κατοικίδια, να εφαρμόζουμε στο τρίχωμά τους απωθητική αμπούλα και να τοποθετούμε στον λαιμό τους ειδικό κολάρο για τα τσιμπούρια
  • Όταν επιστρέφουμε από περιοχές όπου γνωρίζουμε ότι ενδέχεται να κατοικούν τσιμπούρια, να ελέγχουμε προσεκτικά τον εαυτό μας, τα παιδιά και τα κατοικίδιά μας
  • Σε περίπτωση που εντοπίσουμε επάνω μας ένα τσιμπούρι, να το αφαιρούμε άμεσα αλλά προσεκτικά με ένα τσιμπιδάκι φρυδιών. Είναι σημαντικό να το πιάσουμε όσο γίνεται πιο κοντά στο κεφάλι και να το τραβήξουμε με μια σταθερή αλλά απαλή κίνηση, ώστε να το αφαιρέσουμε ολόκληρο.
  • Αν μας τσιμπήσει τσιμπούρι, να το αναφέρουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται στον γιατρό μας