Oι πολυπόθητες διακοπές για να «καθαρίσει» το μυαλό ίσως να μην ήταν αρκετές. Αλλωστε αρκούν μία, δύο, τρεις ή τέσσερις εβδομάδες ξεγνοιασιάς για να ξεκουραστεί ο εγκέφαλος έπειτα από έναν επίπονο χειμώνα; Παρακάμπτοντας την ιατρική κοινότητα και ακολουθώντας την εμπειρική μέθοδο, οι περισσότεροι θα έδιναν αρνητική απάντηση. Τα καλά νέα είναι ότι οι επιστήμονες προτείνουν άλλες – ευκολότερες, καθημερινές και λιγότερο δαπανηρές – λύσεις, που στοχεύουν στην ενδυνάμωση του μυαλού μας χειμώνα – καλοκαίρι.

Ντο, Ρε, Μι… γυμναστική
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Johns Hopkins ξάπλωσαν στον μαγνητικό τομογράφο μία ντουζίνα μουσικών και τραγουδιστών με κλίση στην τζαζ και στη ραπ μουσική. Την ώρα που εκείνοι αυτοσχεδίαζαν με τις νότες, οι επιστήμονες κατέγραφαν τις περιοχές του εγκεφάλου τους που παρουσίαζαν έντονη δραστηριότητα. «Η μουσική έχει αρχιτεκτονική και μαθηματική δομή. Βασίζεται στη σχέση της μιας νότας με την επόμενη που ακολουθεί. Αρκετοί δεν το γνωρίζουν αλλά ο εγκέφαλος πρέπει να κάνει πολλούς και πολύπλοκους υπολογισμούς για να την κατανοήσει» διαπιστώνουν οι ειδικοί. Και ενώ η μουσική φαίνεται να δημιουργεί νέες… νοητικές διαδρομές, οι επιστήμονες συνιστούν στο κοινό να ανοίξει τους ορίζοντές του. «Ακούστε τη μουσική που προτιμούν τα παιδιά σας ή τα εγγόνια σας. Τα νέα ακούσματα προκαλούν και νέα εγκεφαλικά ερεθίσματα».

Μάθετε την αλφάβητο σε άλλη γλώσσα 
Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας… ακονίζει το μυαλό, επηρεάζοντας θετικά και σε βάθος τη λειτουργία του εγκεφάλου. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Northwestern κατέγραψαν τις αντιδράσεις του εγκεφάλου 48 υγιών φοιτητών (οι 23 ήταν δίγλωσσοι), σε διάφορους ήχους.
Για τη διεξαγωγή της μελέτης, οι επιστήμονες τοποθέτησαν στο κεφάλι των εθελοντών ηλεκτρόδια που κατέγραφαν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου τους. Οταν στο εργαστήριο επικρατούσε φασαρία, ο εγκέφαλος των δίγλωσσων φοιτητών αντιδρούσε πολύ ανώτερα στην επεξεργασία των ήχων, κατορθώνοντας να εστιαστεί στις σημαντικές πληροφορίες. «Ο κόσμος λύνει σταυρόλεξα και παζλ για να διατηρεί το μυαλό του “κοφτερό”, αλλά διαπιστώσαμε ότι η εκμάθηση μιας δεύτερης γλώσσας παρέχει αυτομάτως τα ίδια οφέλη» επισημαίνει η ερευνήτρια dr. Viorica Marian.

Σπάστε τη ρουτίνα 
Ο,τι συνηθίζετε να κάνετε καθημερινά κάντε το αλλιώς, ώστε να ενεργοποιήσετε και την άλλη πλευρά του εγκεφάλου σας και να αποκτήσετε πρόσβαση και στα δύο ημισφαίρια. Ετσι για παράδειγμα εάν είστε αριστερόχειρας γράψτε με το δεξί ή αν είστε δεξιόχειρας βουρτσίστε τα δόντια σας με το αριστερό. Αλλάξτε πλευρά στο ποντίκι, παίξτε βελάκια κλείνοντας το αντίθετο μάτι από αυτό που συνηθίζετε για να στοχεύσετε, επιδοθείτε στο μπάσκετ χρησιμοποιώντας και τα δυο σας χέρια αντί για το «καλό». Τα παραδείγματα δεν σταματούν εδώ: αλλάξτε διαδρομή προς τη δουλειά, δοκιμάστε μια νέα συνταγή για κουλουράκια, δημιουργήστε νέες φιλίες. Το διαφορετικό ανανεώνει τον εγκέφαλο, θέτοντάς τον σε λειτουργία.

Γυμνάστε το σώμα σας για «καθαρό» μυαλό
Η σωματική άσκηση γυμνάζει (και) τον εγκέφαλο με ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο. Νέα έρευνα έρχεται να προστεθεί σε μία αλυσίδα επιστημονικών ευρημάτων, που αποδεικνύουν ότι όταν το σώμα κινείται το μυαλό «ξυπνάει». Ειδικότερα, η μελέτη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι στη Φλόριδα έδειξε ότι όταν οι ηλικιωμένοι ασκούνται για τουλάχιστον μία ώρα την ημέρα, εμφανίζουν σημαντική βελτίωση των διανοητικών τους ικανοτήτων. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες στην έρευνα σε διάστημα μόλις έξι μηνών εμφάνισαν αυξημένη ταχύτητα σε υπολογισμούς και μεγάλες διαφορές στην ολοκλήρωση δραστηριοτήτων. Επίσης, βελτιώθηκε η  ικανότητά τους να συγκεντρώνονται.