Η φέτα έχει πρωταρχική θέση στις διατροφικές μας επιλογές όχι μόνο για την ιδιαίτερη γεύση της αλλά και για την υψηλή διατροφική της αξία. Είναι ένα είδος τυριού σε άλμη, τις ρίζες του οποίου βρίσκουμε πολλά χρόνια πριν στην αρχαία Ελλάδα. Παρασκευάζεται αποκλειστικά από γάλα προβάτου ή από αιγοπρόβειο γάλα, δηλαδή μείγμα πρόβειου και έως 30% κατσικίσιου γάλακτος. Η φέτα έχει αλμυρή γεύση και διατηρείται σε υγρή άλμη ή σε ξινόγαλο για περίπου 3 μήνες. Υπολογίζεται πως η μέση ετήσια κατανάλωσή της στην Ελλάδα είναι περίπου 12 κιλά ανά άτομο. Η ποικιλία αλλάζει ανάλογα και με τη σκληρότητα του τυριού. Έτσι, λοιπόν, μπορούμε να τη βρούμε σε σκληρή έως και πολύ μαλακή μορφή. Αναλόγως διαφέρει και η γεύση.
Με ονομασία προέλευσης
Μετά από πολλές έρευνες και προσφυγές κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επίσημα πλέον η φέτα καταχωρίστηκε στο Κοινοτικό Μητρώο ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) που παράγεται αποκλειστικά στη Μακεδονία, στη Λέσβο, στη Θράκη, στην Ήπειρο, στη Θεσσαλία, στη Στερεά Ελλάδα και στην Πελοπόννησο. Η καταχώριση της φέτας στον κατάλογο των προϊόντων Π.Ο.Π. προκάλεσε πολλές αντιδράσεις από χώρες που παρήγαν έως τότε μεγάλες ποσότητες φέτας, όπως η Δανία, η Γαλλία και η Γερμανία. Παρόμοια τυριά παράγονται σε όλη τη Βαλκανική. Μέχρι την κατοχύρωση της ονομασίας παρασκευαζόταν με αυτήν την ονομασία φέτα και σε άλλες χώρες, ενώ ευρέως διαδεδομένη ήταν και η φέτα από αγελαδινό γάλα. Από την κατοχύρωσή της όμως ως προϊόν Π.Ο.Π. και στο εξής δεν επιτρέπεται τυρί που περιέχει αγελαδινό γάλα και δεν έχει παρασκευαστεί στην Ελλάδα να ονομάζεται φέτα.
Η διατροφική της αξία
Στον παρακάτω πίνακα έχουμε ξεχωρίσει τα βασικότερα διατροφικά χαρακτηριστικά της φέτας.
Διατροφική αξία (ανά 100 γρ.)
Θερμίδες: 264
Λιπαρά: 22-25%
Χοληστερίνη: 89 mg
Πρωτεΐνη: 14%
Ασβέστιο: 493 mg
Νάτριο: 917 mg
Τα υπέρ
Η φέτα, όπως και όλα τα τυριά, μας δίνει ικανοποιητικές ποσότητες πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας, η οποία είναι απαραίτητη για την ομαλή ανάπτυξη και την υγεία του μυοσκελετικού συστήματος και όχι μόνο. Ακόμη, ως τυρί έχει αρκετό ασβέστιο. Έτσι, ένα μέτριο κομμάτι 50 γρ. θα μας δώσει περίπου το 1/4 της ποσότητας ασβεστίου που χρειάζεται ημερησίως ένας υγιής ενήλικος. (Θα πρέπει να σημειωθεί, βέβαια, ότι δεν είναι από τα πιο πλούσια σε ασβέστιο τυριά, καθώς τα κίτρινα τυριά έχουν συνήθως περισσότερο.) Ακόμη, έχει ικανοποιητικές ποσότητες φωσφόρου, ενός επίσης πολύ σημαντικού για τον οργανισμό μας συστατικού.
Τα κατά
Όπως φαίνεται στον διπλανό πίνακα, η φέτα έχει αρκετά λιπαρά, τα οποία στην πλειονότητά τους είναι κορεσμένα και ως εκ τούτου θα πρέπει να προσλαμβάνονται σε μικρές ποσότητες στην καθημερινή μας διατροφή. Ωστόσο, περιέχει λιγότερα από κίτρινα τυριά όπως η γραβιέρα, το κασέρι, η παρμεζάνα, το ένταμ και το γκούντα. Γενικά, η περιεκτικότητα της φέτας σε λιπαρά κυμαίνεται, ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής και την πυκνότητά της, από 22% έως 25%, ενώ τα κίτρινα σκληρά τυριά ξεπερνούν και το 30%. Επίσης, περιέχει αρκετή χοληστερίνη, καθώς και αλάτι, το οποίο αποτελεί βασικό συστατικό για την παρασκευή αλλά και τη συντήρησή της.
Μέτρον άριστον
Η φέτα αποτελεί ένα πολύ θρεπτικό τρόφιμο. Ωστόσο, λόγω των λιπαρών της και του αλατιού που περιέχει, είναι σημαντικό να καταναλώνεται με μέτρο, ιδιαιτέρως από όσους έχουν υψηλές τιμές λιπιδίων ή χοληστερίνης ή/και υψηλή αρτηριακή πίεση. Το ξέπλυμά της όμως με λίγο νερό πριν από την κατανάλωσή της μπορεί να μειώσει σημαντικά την ποσότητα του επιφανειακού αλατιού που περιέχει.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΧΑΡΗ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ, κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο, MSc, επιστημονικό διευθυντή της διατροφικής ομάδας του neadiatrofis.gr.
