Ο κρόκος είναι από τα πιο γνωστά καλλιεργούμενα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά της Ελλάδας, τα οποία έχουν και σημαντικές εξαγωγές. Η ελληνική ετήσια παραγωγή κρόκου κατατάσσει την Ελλάδα στην πρώτη τριάδα των παραγωγών χωρών παγκοσμίως. Φυτεύεται κάθε καλοκαίρι και το φθινόπωρο αφαιρούνται με το χέρι τα πολύτιμα στίγματα του λουλουδιού και αποξηραίνονται προσεκτικά για να γίνουν τα βαθυκόκκινα λεπτά νήματα. Χρειάζονται 50.000 περίπου στίγματα για να προκύψουν 100 γρ. κόκκινου κρόκου! Γι’ αυτό και είναι από τα ακριβότερα μπαχαρικά στον κόσμο αλλά και το καλύτερο ποιοτικά.
Ολη η διαδικασία συλλογής των κόκκινων στιγμάτων του (άκρα των στύλων του που αποτελούν το γνωστό άρτυμα κρόκος ή ζαφορά ή saffron) απεικονίζεται σε κυκλαδικές και μινωικές τοιχογραφίες της Χάλκινης Εποχής (περίπου 3000-1100 π.Χ.). Στην ιστορία της φαρμακευτικής, ο Κρόκος κατέχει ιδιαίτερη θέση καθώς θεωρείται ότι συμβάλλει στη θεραπεία πολλών ασθενειών.
Κρόκος, ένα μπαχαρικό με μεγάλη αξία
Τη μεγάλη θεραπευτική του αξία τη χρωστάει στο χρώμα του. Τα κύρια θεραπευτικά συστατικά του είναι η πικροκροκίνη και η κροκίνη. Τα συστατικά αυτά ανήκουν στα καροτενοειδή και στα παράγωγά τους, που έχουν ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Η δράση τους αυτή θεωρείται εξαιρετικά πολύτιμη, διότι ενισχύει την άμυνα του οργανισμού απέναντι στις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν συσχετιστεί με τη γήρανση του δέρματος, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, την αρθρίτιδα, τον σακχαρώδη διαβήτη και με πολλά άλλα προβλήματα. Περιέχει επίσης βιταμίνη Β12, λυκοπίνη, ζεαξανθίνη, α-β καροτένιο, βιταμίνη C, σίδηρο, κάλιο και μαγνήσιο.
Πώς μας ωφελεί
* Ανακουφίζει από τον στομαχόπονο.
*Καταπραΰνει τους πόνους των νεφρών, σε μικρές δόσεις, διεγείρει την όρεξη και κυρίως διευκολύνει την πέψη.
* Βελτιώνει το δέρμα από την ακμή με εξωτερική χρήση του.
* Εχει αντικαταθλιπτικές, αντιοξειδωτικές, αντιγηραντικές και αντικαρκινικές ιδιότητες.
* Ενισχύει την εγκεφαλική λειτουργία και τη μνήμη.
* Συμβάλλει στη μείωση της χοληστερίνης και της αρτηριακής πίεσης και εμφανίζει αντιθρομβωτική δράση.
* Θεωρείται ότι έχει ευεργετική δράση σε άτομα που πάσχουν από άνοια ή Αλτσχάιμερ.
* Βοηθά στο προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, στη ναυτία, στις πεπτικές διαταραχές.
* Εχει αφροδισιακές ιδιότητες. Είναι γνωστό από την αρχαιότητα ότι συνδέεται με τον έρωτα και τη γονιμότητα.
Στην αγορά
Στο εμπόριο ως καρύκευμα κυκλοφορεί σε 2 μορφές, σε νηματίδια ή σε σκόνη, η οποία προκύπτει από το άλεσμα των στιγμάτων. Επίσης, κυκλοφορεί και σε διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα, π.χ. συμπληρώματα διατροφής.
Στην κουζίνα
* Μπορούμε είτε να το πιούμε είτε να το χρησιμοποιήσουμε ως μπαχαρικό. Το χρώμα του πρέπει να είναι διακριτικό, βαθύ σκούρο κόκκινο, με μυρωδιά αρκετά χαρακτηριστική έως έντονη.
* Στο φαγητό δίνει μια πικάντικη γεύση με ωραίο άρωμα και κίτρινο χρώμα.
* Πρέπει να χρησιμοποιείται σε μικρή ποσότητα ώστε να μην πικρίζει το φαγητό.
* Ο Κρόκος σε σκόνη προστίθεται στο φαγητό διαλυμένος σε νερό.
* Τα στίγματα πρέπει να μουλιάσουν σε ένα φλιτζάνι νερό 1 ώρα πριν από το μαγείρεμα και το προσθέτετε στο φαγητό, είτε μαζί με το νερό είτε μόνο το νερό αφού σουρωθεί.
* Μπορείτε να το καταναλώσετε και ως ρόφημα, όπου υπολογίζετε 10-12 στίγματα για κάθε φλιτζάνι του τσαγιού.
Ιδέες για γκουρμέ πιάτα
Λαβράκι με κρόκο
Yλικά για 2 άτομα
– 2 λαβράκια n 1 λεμόνι – 4 κουταλιές ελαιόλαδο – 1 ποτηράκι λευκό κρασί – 1 πρέζα σαφράν σε σκόνη – Mαϊντανό n Aλάτι – Φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Eκτέλεση
Προθερμαίνετε τον φούρνο στους 180°C. Βάζετε σε ένα πυρίμαχο σκεύος τα λαβράκια. Χτυπάτε το ελαιόλαδο με το κρασί, το λεμόνι, το σαφράν, αλάτι και πιπέρι και περιχύνετε τα ψάρια. Τα ψήνετε στον φούρνο. Οταν είναι έτοιμα πασπαλίζετε με μαϊντανό ψιλοκομμένο και σερβίρετε.
Σπαγγέτι με κολοκυθάκια και σαφράν
Υλικά για 4 άτομα
– 500 γρ. σπαγγέτι n 4 κουταλιές ελαιόλαδο – 1 κρεμμύδι (περασμένο στο μπλέντερ) – 1 σκελίδα σκόρδο (ψιλοκομμένο) – 500 γρ. κολοκυθάκια (κομμένα σε στικς) – 0,5 γρ. σαφράν – 6 κουταλιές τριμμένη παρμεζάνα – Aλάτι, πιπέρι
Εκτέλεση
Bγάζετε την ψίχα από τα κολοκυθάκια και τα κόβετε σε λεπτές λωρίδες. Bάζετε το λάδι σε ένα μεγάλο τηγάνι, σοτάρετε το κρεμμύδι και το σκόρδο, ρίχνετε τα κολοκυθάκια και το σαφράν και ανακατεύετε. Bράζετε το σπαγγέτι σύμφωνα με τις οδηγίες του πακέτου, τα σουρώνετε, τα ανακατεύετε με τη σάλτσα με τα κολοκυθάκια και τα σερβίρετε ζεστά πασπαλίζοντας με τυρί.
