Σύμφωνα με έρευνα που έγινε από μεγάλη εταιρεία (P&S Market Research), η παγκόσμια αγορά της αρωματοθεραπείας αναμένεται να φτάσει σε έσοδα το ιλιγγιώδες ποσό των 2,3 δισ. δολαρίων ως το 2025. Η θεαματική άνοδος οφείλεται στο ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον του κοινού σχετικά με τα φυσικά προϊόντα περιποίησης, το vegan skincare και τη θεραπευτική χρήση των αιθέριων ελαίων. Μερικές χώρες όπου η αρωματοθεραπεία είναι πολύ διαδεδομένη είναι η Ινδία, η Γαλλία, η Αγγλία αλλά και οι ΗΠΑ. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που έχουν κεραμική συσκευή ή ηλεκτρικό διαχυτή αιθέριων ελαίων για να καθαρίζουν την ατμόσφαιρα στο σπίτι τους και να βελτιώνουν τη διάθεσή τους. Επίσης δεν είναι λίγοι εκείνοι που χρησιμοποιούν καλλυντικά που βασίζονται στις αρχές της αρωματοθεραπείας και περιέχουν αιθέρια έλαια.Ωστόσο, η εφαρμογή της είναι αρκετά πολύπλοκη και πρέπει να γίνεται με σύνεση και προσοχή προκειμένου να μην έχει παρενέργειες. Να ξεκαθαρίσουμε ότι παρά το δεύτερο συνθετικό της λέξης, η αρωματοθεραπεία δεν θεραπεύει ασθένειες.
Η αρωματοθεραπεία και τα οφέλη της
l Ανακουφίζει από το στρες και το άγχοςΗ συγκεκριμένη χρήση της είναι η πιο δημοφιλής. Συγκεκριμένα αιθέρια έλαια θεωρείται ότι χαλαρώνουν το μυαλό και καταπολεμούν το αίσθημα της ανησυχίας. Μερικά από τα καλύτερα αιθέρια έλαια είναι τo λιβάνι, το φασκόμηλο, το πορτοκάλι, ο βασιλικός και το βετιβέρ. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνες, το τελευταίο φαίνεται ότι βελτιώνει τη διάθεση και μειώνει τον θυμό. 2 Μειώνει το συναίσθημα της κακής διάθεσηςΑλλη μια διαδεδομένη εφαρμογή. Η επίδραση των αιθέριων ελαίων βοηθάει στη μείωση της κακής διάθεσης. Μερικά από τα καλύτερα και πιο αποτελεσματικά αιθέρια έλαια για αυτή την περίπτωση είναι τα νέρολι, φασκόμηλο, ιλάνγκ-ιλάνγκ, χαμομήλι, πορτοκάλι, περγαμόντο και γκρέιπφρουτ και γενικότερα τα εσπεριδοειδή.3 Αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας στον οργανισμό Διεγερτικά όπως το τσιγάρο, ο καφές και τα διατροφικά συμπληρώματα είναι συνηθισμένες λύσεις για να τονωθούμε και να τηρήσουμε τις καθημερινές μας υποχρεώσεις. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν μερικά αιθέρια έλαια που αυξάνουν την κυκλοφορία του αίματος και δίνουν ενέργεια. Τέτοια είναι το δεντρολίβανο, το φασκόμηλο, το μαύρο πιπέρι, το γιασεμί και σανδαλόξυλο και μελισσόχορτο.4 Τονώνει το ανοσοποιητικό Αρκετά αιθέρια έλαια μπορούν να συμβάλουν στην άμυνα του οργανισμού και στην ταχύτερη επούλωση λόγω της αύξησης του οξυγόνου και της ροής του αίματος. Επιπλέον, οι αντιμικροβιακές ιδιότητες κάποιων ελαίων προστατεύουν τη διαδικασία της επούλωσης. Τα αιθέρια έλαια με αυτές τις ιδιότητες είναι το tea tree, το λεμόνι, το βέτιβερ και το μύρο. Σύμφωνα με τους ειδικούς, μερικά από αυτά τα έλαια ανακουφίζουν από την ψωρίαση και το έκζεμα.5 Μειώνει τους πονοκεφάλουςΠοιος δεν έχει υποφέρει από πονοκεφάλους; Η αρωματοθεραεία μπορεί να βοηθήσει. Μερικά από τα πιο αποτελεσματικά αιθέρια έλαια που ανακουφίζουν από πονοκέφαλους και ημικρανίες είναι η λεβάντα, η μέντα και ο βασιλικός. Μπορούμε επίσης να τα αναμείξουμε με κάποιο έλαιο βάσης και να κάνουμε ήπιο μασάζ στους κροτάφους, στο τριχωτό, στον αυχένα και στον λαιμό. Μερικά από τα καλύτερα έλαια βάσης είναι το αμυγδαλέλαιο, το έλαιο αβοκάντο, η καρύδα, ο πυρήνας βερίκοκου και το σησαμέλαιο.Προσοχή: Η υπερβολική ποσότητα αιθέριων ελαίων μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.6 Βελτιώνει τα πεπτικά προβλήματαΓια την ακρίβεια, συμβάλλει στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας, του πρηξίματος, ενώ βοηθάει στην ενεργοποίηση του μεταβολισμού. Τα αιθέρια έλαια του κίτρου, του πορτοκαλιού είναι από τα πιο γνωστά για την αντιμετώπιση των πεπτικών διαταραχών. Ωστόσο, το τζίντζερ, το γεράνι, το φασκόμηλο, ο κέδρος, το λιβάνι, το μύρο και η μαστίχα είναι εξίσου αποτελεσματικά.TipΜπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα αιθέριο έλαιο μέχρι 3 μήνες. Στη συνέχεια, το σταματάμε και διαλέγουμε ένα άλλο με παρόμοιες ιδιότητες, διαφορετικά μπορεί να προκύψουν διάφορες παρενέργειες, όπως πονοκέφαλοι.
Ο πυρήνας της μεθόδου
Η αρωματοθεραπεία στηρίζεται στα αιθέρια έλαια. Η χρήση τους ξεκίνησε από την αρχαιότητα και παραμένουν ιδιαίτερα δημοφιλή μέχρι σήμερα, αφού τα συναντάμε σε καλλυντικά και στην αρωματοποιία. Οι ευεργετικές ιδιότητές τους είναι πολλές και διάφορες για την ψυχή και το σώμα, ωστόσο κρύβουν και μερικές παγίδες.
Τι είναι τα αιθέρια έλαια;
Είναι πτητικές ουσίες που μπορούμε να τις βρούμε στα λουλούδια, σε φύλλα, σε ρίζες, σε χόρτα, σε ξύλα, σε φρούτα, σε σπόρους, σε ξηρούς καρπούς και σε φλοιό και ρητίνες. Προκύπτουν με δυο τρόπους διεργασίας, την απόσταξη με υδρατμούς και την έκθλιψη ή «ψυχρή έκθλιψη», όπου το έλαιο παράγεται με μηχανική πίεση.
Πώς χρησιμοποιούνται;
Οι τρόποι ποικίλλουν. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συσκευή διάχυσης στον αέρα, να προστεθούν στο νερό του μπάνιου ή στο ποδόλουτρο ή να αναμειχθούν μέσα σε έλαια βάσης και κρέμες σώματος, προσώπου και μαλλιών. Επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πλυντήριο για αρωματισμό των ρούχων, στην επιφάνεια της κουζίνας για απολύμανση, στο μαξιλάρι για βελτίωση της ποιότητας του ύπνου.
Πώς ακριβώς λειτουργούν;
Τα αιθέρια έλαια μέσω της διάχυσης στον αέρα και της τοπικής εφαρμογής προάγουν την ευεξία μας. Οσον αφορά το μυαλό, κλινικές έρευνες έχουν δείξει ότι τα αιθέρια έλαια επιδρούν στο τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη, τα συναισθήματα και τον έλεγχο των ορμονών και ανακουφίζουν από το στρες, αντιμετωπίζουν την αδυναμία συγκέντρωσης, τα καταθλιπτικά συμπτώματα ακόμα και τη δυσμηνόρροια.
Είναι ασφαλή στη χρήση ή όχι;
Δυστυχώς πολλοί πιστεύουν ότι τα αιθέρια έλαια είναι απόλυτα ασφαλή επειδή είναι φυσικά συστατικά. Ομως πρόκειται για εξαιρετικά δραστικές ουσίες που ενδέχεται να ερεθίσουν το δέρμα. Γι’ αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται με φειδώ και προσοχή. Η πολύ υψηλή συγκέντρωση αιθέριων ελαίων σε ένα μείγμα μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες, όπως π.χ. πονοκέφαλο. Επιπλέον, όσον αφορά την περιποίηση, υπάρχουν αρκετά αιθέρια έλαια που ευνοούν την επούλωση, την τόνωση και τη λεύκανση της επιδερμίδας, ωστόσο μπορούν ταυτόχρονα να πυροδοτήσουν δερματικές αντιδράσεις, αλλεργίες και φωτο-τοξικότητα. Πρόκειται για μια αντίδραση στο ηλιακό φως που προκαλεί καύσο, φουσκάλες και αποχρωματισμό σε σημεία της επιδερμίδας. Τα φωτο-τοξικά αιθέρια έλαια είναι το περγαμόντο και τα κιτροειδή, όπως λάιμ, λεμόνι, νεράντζι, και γκρέιπφρουτ, τα οποία δεν πρέπει να εφαρμόζονται απευθείας στο δέρμα και να εκτίθενται στο φως του ήλιου. Να σημειώσουμε ότι η φωτο-τοξικότητα ενός αιθέριου ελαίου εξαρτάται και από τον τρόπο παραγωγής του. Για παράδειγμα, το περγαμόντο όταν προκύπτει από ψυχρή έκθλιψη είναι φωτο-τοξικό, ενώ όταν δημιουργείται από απόσταξη δεν είναι. Προσοχή: Οι φωτο-τοξικές αντιδράσεις μπορούν να συμβούν σε κάθε τύπο δέρματος και όχι μόνο στο ευαίσθητο.
Τι να προσέξετε
Είτε είστε έμπειρος χρήστης αιθέριων ελαίων είτε πρόκειται να ξεκινήσετε άμεσα τη χρήση τους, καλό είναι να συμβουλεύεστε πρώτα έναν αρωματοθεραπευτή. Επιπλέον, να θυμάστε ότι πρέπει σχεδόν πάντα να τα χρησιμοποιείτε με διαλύτες (έλαια βάσης, κρέμες ή οινόπνευμα). Εξαίρεση αποτελεί το έλαιο της λεβάντας, το tea tree, το μύρο και το γεράνι, αλλά και πάλι πρέπει να είναι πιστοποιημένη η ποιότητά τους: α) η συσκευασία τους να γράφει καθαρό αιθέριο έλαιο, χωρίς προσμείξεις, να είναι σκουρόχρωμο το μπουκαλάκι για να μην εξατμίζεται, να υπάρχει η ένδειξη του ακριβούς βοτανικού ονόματος του φυτού, π.χ. Lavandula angustifolia, και κυρίως η τιμή. Τα γνήσια αιθέρια έλαια είναι ακριβά. Για να αναλογιστούμε το κόστος, αρκεί να αναφέρουμε ότι χρειάζονται 4 τόνοι ανθών τριαντάφυλλου για την παραγωγή ενός μόνο κιλού αιθέριου ελαίου!Μερικά από τα πιο δημοφιλή αιθέρια έλαια και οι χρήσεις τουςΓια το άγχος: Κέδρος, λεμόνι, περγαμόντο, πορτοκάλιΓια την περιποίηση: Λεβάντα, τριαντάφυλλο, λιβάνι, γεράνι, tea trea, ιλάνγκ-ιλάνγκ και πατσουλίΓια τον καθαρισμό του προσώπου: Κυπαρίσσι, tea tree, γεράνι, λεβάνταΓια μεμονωμένο σπυράκι: Tea treeΓια τόνωση του ανοσοποιητικού: Λεμόνι, tea tree, βέτιβερ και μύρο
Τα «όχι» της αρωματοθεραπείας
* Καλό είναι να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό αρωματοθεραπευτή και όχι να κάνουμε χρήση αιθέριων ελαίων από μόνοι μας.* Υπάρχουν εκατοντάδες συνδυασμοί αιθέριων ελαίων, ωστόσο δεν αναμειγνύονται όλα μεταξύ τους.* Κάποια είναι δραστικά και μπορεί να γίνουν επικίνδυνα αν τα χρησιμοποιήσουμε λάθος. * Δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται κοντά στα μάτια ή στο στόμα για αποφυγή ερεθισμών του δέρματος και των μεμβρανών.* Τα παιδιά κάτω των πέντε ετών μπορεί να είναι πολύ ευαίσθητα στα έλαια, γι’ αυτό πρέπει να ακολουθήσουν μια θεραπεία αποκλειστικά σχεδιασμένη από ειδικούς.* Αν υποφέρετε από χρόνιες νόσους ή παθήσεις, συμβουλευτείτε πρώτα τον γιατρό σας.Ευχαριστούμε πολύ για τη συνεργασία την κυρία Σοφία Τριάντου, aromatherapy-phytotherapy training manager της APIVITA SA.
