Όπως όλα τα καλά, έτσι και οι πρωτεΐνες, οι «μαγικές ουσίες της νεότητας», έχουν ημερομηνία λήξης. Με το πέρασμα των χρόνων, ελαττώνεται η παραγωγή τους και εξασθενεί η άμυνά τους απέναντι στη ενδογενή και την εξωγενή γήρανση. Τα συμπτώματα αυτής της διαδικασίας γίνονται ορατά μέρα με τη μέρα. Το δέρμα χαλαρώνει, χάνει το περίγραμμά του και εμφανίζονται οι λεπτές γραμμές και οι ρυτίδες. Αν και δεν μπορούμε να ελέγξουμε αυτήν τη διαδικασία της γήρανσης, μπορούμε ωστόσο να την επιβραδύνουμε και να παρατείνουμε τη νεανικότητα της επιδερμίδας.
Οι 3 πρωτεϊνες της νεότητας
Κολλαγόνο
Το κολλαγόνο είναι μια σημαντική πρωτεΐνη που προσφέρει δύναμη και ανθεκτικότητα στους συνδετικούς ιστούς του οργανισμού. Αποτελεί το βασικότερο συστατικό του συνδετικού ιστού και παράγοντα σφριγηλότητας του δέρματος. Στο σώμα μας υπάρχουν 28 διαφορετικά είδη κολλαγόνου. Οι βασικοί τύποι που εντοπίζονται στο δέρμα είναι ο τύπος I, ο τύπος II και ο τύπος III. Τα κύτταρα που παράγουν κολλαγόνο έχουν διαφορετικές ονομασίες ανάλογα με το είδος του ιστού στο οποίο βρίσκονται: στο δέρμα, τους τένοντες και άλλους συνδετικούς ιστούς λέγονται ινοβλάστες, ενώ στα οστά οστεοβλάστες. Σύμφωνα με τον διάσημο δερματολόγο δρ. Murad, κάθε χρόνο μετά την ηλικία των 20 ετών χάνουμε 1% του κολλαγόνου μας. Όσο περισσότερο κολλαγόνο χάνουμε, τόσο πιο πολλές και βαθιές ρυτίδες αποκτάμε.
Ελαστίνη
Αν τσιμπήσουμε το δέρμα ενός νεαρού ανθρώπου, μετά από λίγο θα επανέλθει στη φυσιολογική του κατάσταση. Αντίθετα, κάτι παρόμοιο δεν θα συμβεί σε έναν μεσήλικο. Αυτό συμβαίνει λόγω της ποσότητας της ελαστίνης που έχει ο καθένας. Η ελαστίνη παίζει τον ρόλο του ιμάντα για τον συνδετικό ιστό του ανθρώπινου οργανισμού. Με άλλα λόγια, επιτρέπει στους ιστούς του σώματος να ανακτήσουν το αρχικό τους σχήμα μετά από μια διαστολή ή συστολή. Γι’ αυτό, άλλωστε, βαπτίστηκε ελαστίνη. Μαζί με το κολλαγόνο δίνουν στο δέρμα το σχήμα και τη σφριγηλότητά του. Πιο συγκεκριμένα, το κολλαγόνο είναι το συστατικό που δίνει στο δέρμα δύναμη και πυκνότητα, ενώ η ελαστίνη τού επιτρέπει να επιστρέψει στο αρχικό του σχήμα μετά από κάποιο τέντωμα ή σύσπαση μυός λόγω έκφρασης. Είναι βασικό να υπενθυμίσουμε ότι ο πιο βασικός λόγος για την εμφάνιση ραγάδων είναι η έλλειψη ελαστίνης και κολλαγόνου, που παρατηρείται και σε μικρότερες ηλικίες. Καθώς μειώνεται η ελαστίνη, διαπιστώνουμε έλλειψη ελαστικότητας και ανθεκτικότητας και τελικά γήρανση του δέρματος.
Σιρτουίνες
Θεωρούνται οι πρωτεΐνες της μακροζωίας. Είναι επτά και καθεμία από αυτές είναι σημαντική και προσφέρει στον οργανισμό κάτι διαφορετικό, όπως αποκαλύπτουν πολυάριθμες μελέτες. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, όλες επηρεάζουν μια μεγάλη γκάμα από κυτταρικές διαδικασίες, όπως είναι η αντιγήρανση, η μεταφορά μηνυμάτων, η απόπτωση, η επιδιόρθωση των φλεγμονών, η αντίσταση στο στρες. Μία από αυτές, η SIRT2, παρατείνει τη ζωή των κυττάρων. Οι σιρτουίνες μπορούν επίσης να ελέγχουν τη λειτουργία των μιτοχονδρίων (τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας των κυττάρων) και τον κιρκάδιο ρυθμό του σώματος (το βιολογικό μας ρολόι), η διατάραξη του οποίου συνδέεται με μεταβολικές και ψυχικές διαταραχές, καθώς και με την εμφάνιση νόσων. Επιπλέον, οι σιρτουίνες συντελούν στο να μη συμβαίνουν λάθη στην αντιγραφή του DNA των κυττάρων και αναπλάθουν εκείνα που εκφυλίζονται με την πάροδο του χρόνου.
Λαμβάνοντας τα μέτρα μας
Είναι σημαντικό να αυξήσουμε τα επίπεδα των πρωτεϊνών που διατηρούν το δέρμα νεανικό και σφριγηλό. Αυτό θα το πετύχουμε με μια ολιστική προσέγγιση, που αφορά την καλλυντική περιποίηση, τη διατροφή και τον τρόπο ζωής.
Κοιμόμαστε τότε…
Η σύνθεση του νέου κολλαγόνου από τους ινοβλάστες του δέρματος συνήθως γίνεται κατά τη διάρκεια του βραδινού ύπνου, από τη 1 π.μ. περίπου μέχρι τις 4 π.μ. Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο να κοιμόμαστε εκείνες τις ώρες.
Χρησιμοποιούμε προϊόντα περιποίησης με SPF
H UV ακτινοβολία εξασθενεί την άμυνα του δέρματος και καταστρέφει το κολλαγόνο και την ελαστίνη, με αποτέλεσμα να επιταχύνει τη γήρανσή του. Άρα, εφαρμόζουμε όλο τον χρόνο σε πρόσωπο και λαιμό μια αντιηλιακή κρέμα ή μια ενυδατική με SPF.
Τρώμε…
1. Για να ενισχύσουμε το κολλαγόνο και την ελαστίνη: Λέμε «ναι» στις πλούσιες σε πρωτεΐνες τροφές, που παρέχουν τα δομικά συστατικά (αμινοξέα) για τη σύνθεση των πρωτεϊνών στον οργανισμό μας. Τέτοιες είναι το άπαχο κρέας, το ψάρι, το κοτόπουλο, το ασπράδι του αυγού, τα όσπρια και το τυρί με χαμηλά λιπαρά. Λέμε «όχι» στα γλυκά, τα οποία, όταν υπερκαταναλώνονται, ευνοούν τον σχηματισμό ενώσεων που προκαλούν φλεγμονές και βλάβες στους ιστούς. Αυτό το φαινόμενο, που ονομάζεται γλυκοζυλίωση, προκαλείται από τη χημική αντίδραση της γλυκόζης (σάκχαρο) και των ινών του δέρματος (δηλαδή του κολλαγόνου και της ελαστίνης) και οδηγεί στον εκφυλισμό τους, επιταχύνοντας τα σημάδια της γήρανσης.2. Για να αυξήσουμε τις σιρτουίνες: Οι επιστήμονες απέδειξαν πως η ρεσβερατρόλη, που βρίσκεται κυρίως στο κόκκινο κρασί, είναι η ουσία που διεγείρει σημαντικά την παραγωγή ινοβλαστών σιρτουίνης. Έχει ισχυρή αντιγηραντική δράση, ενώ παράλληλα προστατεύει τη δομή του DNA. Επομένως, λέμε «ναι» στο κόκκινο κρασί, τα σταφύλια, τα φιστίκια, τη μαύρη σοκολάτα (όχι φυσικά σε μεγάλες ποσότητες και ενταγμένα πάντα σε μια ισορροπημένη διατροφή).
Εφαρμόζουμε τοπικά…
Συνθέσεις που αυξάνουν τις πρωτεϊνες της νεότητας και «χτίζουν» το κολλαγόνο και την ελαστίνη. Τέτοιες συνθέσεις περιέχουν ουσίες όπως η ρετινόλη, που διευκολύνει την αναπαραγωγή των κυττάρων, η ρεσβερατρόλη, που διεγείρει τους ινοβλάστες των σιρτουινών, τα αμινοξέα και τα λιπαρά οξέα ω-3 και ω-6. Τέλος, μελέτες δείχνουν πως αμπούλες, μάσκες, αλλά και κρέμες καθημερινής χρήσης που περιέχουν ελαστίνη και κολλαγόνο, έχουν αποτελέσματα πολύ θετικά για τις ρυτίδες και το κουρασμένο δέρμα.
Πηγαίνοντας στον δερματολόγο
– Τα fractional laser διεισδύουν κάτω από την επιφάνεια της επιδερμίδας και ενεργοποιoύν τις διεργασίες επούλωσης του δέρματος κινητοποιώντας τους ινοβλάστες. – Μεσοθεραπεία με micro-needling: Βασίζεται στον ερεθισμό του χορίου του δέρματος, στο οποίο βρίσκονται οι ινοβλάστες, ενώ ταυτόχρονα εισάγονται σε αυτό ειδικά κοκτέιλ θρεπτικών και δυναμωτικών συστατικών (υαλουρονικό οξύ, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία). ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗ δρ. ΒΑΛΙΑ ΜΟΥΣΑΤΟΥ, δερματολόγο, διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
