Λες και ήταν εξαρτημένος
από τη γραφή, κι η μυρωδιά από το μελάνι του ήταν το ίδιο ή και περισσότερο
αναγκαία ακόμα και από την τροφή του. Ο Νίκος Καζαντζάκης υπήρξε
ένας από τους πολυγραφότερους συγγραφείς παγκοσμίως.
Μυθιστορήματα, ποίηση, φιλοσοφικά δοκίμια,
παιδική λογοτεχνία, ταξιδιωτικά, μεταφράσεις αρχαίων συγγραφέων και νεότερων,
θεατρικά έργα, ακόμα και κινηματογραφικά σενάρια, δεν αρκούσαν για να
σταματήσουν τον χείμαρρο των ιδεών που πήγαζε από το φωτισμένο του μυαλό και
μετουσιωνόταν σε κείμενα, τα οποία κατέχουν εξέχουσα θέση στις προθήκες των
βιβλιοθηκών της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Οι ανέκδοτες επιστολές
Ο χαρισματικός Καζαντζάκης δεν αρκέστηκε μόνο σ’ αυτές τις
συγγραφικές δημιουργίες, αλλά έδωσε ιδιαίτερη πνοή και
νόημα ακόμα και στο γραμματολογικό είδος της επιστολής. Γιατί, γι’ αυτόν, η
επιστολή δεν σήμαινε μόνο τη δυνατότητα επικοινωνίας – κάτι που στα πολλά
χρόνια της απουσίας του από την Ελλάδα του ήταν ανάγκη· συνιστούσε, επιπλέον,
το μέσον για να εκφράσει ιδέες που από μόνες τους αποτελούν φιλοσοφικές απόψεις
και πηγές προβληματισμού.
Από τις χιλιάδες επιστολές του που έχουν σωθεί,
πολλές φιλοξενούνται στις αξιόλογες εκδόσεις «Τετρακόσια γράμματα του
Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη» και «Νίκος Καζαντζάκης. Ο ασυμβίβαστος», αλλά και
στον πρόσφατο τόμο που εξέδωσε το Princeton University Press, σε μετάφραση και
επιμέλεια του καθηγητή Peter Bien.
Η παρούσα έκδοση
Αποτελεί έναν θησαυρό που έγινε
κτήμα του Μουσείου χάρη στη δωρεά της σπουδαίας ποιήτριας Κατερίνας
Αγγελάκη-Ρουκ. Πρόκειται για τις επιστολές που, επί δεκαετίες, έστελνε στην
οικογένειά της ο καλός φίλος του πατέρα της και νονός της Νίκος Καζαντζάκης. Το
ενδιαφέρον στις επιστολές αυτές δεν εστιάζεται μόνο στο ότι φωτίζουν τον
ψυχισμό του συγγραφέα, τις αγωνίες, την πίκρα, τη νοσταλγία και τη μοναξιά του:
εστιάζεται και στις σοφές κουβέντες του που θα μπορούσαν να ιδωθούν ως
φιλοσοφικές παρακαταθήκες.
Το σύνολο
του υλικού, που έχει εκδοθεί από το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη, με την ευγενική
συγκατάθεση των εκδόσεων Καζαντζάκη, και ανατυπώνεται σήμερα από «ΤΟ ΒΗΜΑ», αποτελείται
από 74 τεκμήρια (επιστολές και επιστολικά δελτάρια) και καλύπτει ένα διάστημα
σαράντα ετών, από το 1917 ως το 1957, φέρνοντας στην επιφάνεια πολλές
ανθρώπινες στιγμές του δημιουργού του Ζορμπά: τις περιπλανήσεις του στην
Ευρώπη, την οικονομική ανασφάλεια, τις διενέξεις του με εκδότες όπως ο
Δημητράκος και ο Ελευθερουδάκης, την πολιτική του δράση, τις σχέσεις με τις δύο
συζύγους του, τη Γαλάτεια και την Ελένη, την επιθυμία του να αναζητήσει
αραξοβόλι στην Αίγινα, την οριστική εγκατάστασή του στη Γαλλία μετά τον Δεύτερο
Παγκόσμιο Πόλεμο, τη σχέση του με τη βαφτισιμιά του και κατοπινή σπουδαία
ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ.
Επιμέλεια – Εισαγωγή – Σχόλια: Θανάσης
Αγάθος
Προλογίζει η Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ
Κυκλοφορεί την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου με ΤΟ ΒΗΜΑ
