Η ατμοσφαιρική ρύπανση, ιδίως με μικροσκοπικά σωματίδια (ΡΜ2,5), έχει άμεση σχέση με την κακή ποιότητα σπέρματος και μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα υπογονιμότητας στους άνδρες. Αν και η κλινική επίπτωση είναι σχετικά μικρή, με δεδομένη την εξάπλωση του προβλήματος της ρύπανσης διεθνώς, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι αποτελεί έναν από τους λόγους που σημαντικός αριθμός ζευγαριών σε όλο τον κόσμο δυσκολεύονται να κάνουν παιδί.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση «σκοτώνει» το σπέρμα;
Αναλύοντας στοιχεία για περίπου 6.500 ανδρών μεταξύ 15-49 ετών οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Σιάνγκ Κιαν Λάο της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Κινεζικού Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ, διαπίστωσαν στενή συσχέτιση ανάμεσα στην ύπαρξη σπέρματος με ανωμαλίες (στο μέγεθος και στη μορφολογία του) και στην έκθεση ενός άνδρα σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στον τόπο διαμονής του.
Πιο συγκεκριμένα για κάθε πέντε μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα (5 μg/m3) αύξησης στην περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας με σωματίδια διαμέτρου έως δυόμισι εκατομμυριοστών του μέτρου (ΡΜ2,5) σε διάστημα δύο ετών, παρατηρείται σημαντική μείωση στα φυσιολογικά σπερματοζωάρια κατά 1,3% περίπου.
Από την άλλη, διαπιστώθηκε ότι η ρύπανση σχετίζεται με αυξημένο αριθμό σπερματοζωαρίων, πιθανώς ως αντιστάθμισμα στην αρνητική επίπτωση που έχει στο μέγεθος και στο σχήμα τους. Παρόμοια ευρήματα στη μορφολογία και στον αριθμό των σπερματοζωαρίων βρέθηκαν και όταν η έκθεση ενός άνδρα στη ρύπανση δεν ξεπερνούσε τους τρεις μήνες.
Ωστόσο, ο βιολογικός μηχανισμός μέσω του οποίου η ρύπανση σχετίζεται με την ανάπτυξη των σπερματοζωαρίων, παραμένει ασαφής.
Προηγούμενες μελέτες σε πειραματόζωα έχουν πάντως δείξει ότι πολλά συστατικά των μικροσωματιδίων, όπως τα βαρέα μέταλλα και οι αρωματικοί υδρογονάνθρακες, προξενούν βλάβες στο σπέρμα.