Τα παραπάνω κιλά στο σώμα μας στην πραγματικότητα είναι σε μεγάλο βαθμό το λίπος που περισσεύει, το οποίο δεν επηρεάζει μόνο την εξωτερική μας εμφάνιση αλλά και την πορεία της υγείας μας. Πόσο λίπος όμως πρέπει να έχουμε ώστε να είμαστε υγιείς και εμφανίσιμοι; Πώς θα το μετρήσουμε; Τι επηρεάζει την αυξομείωσή του; Υπάρχουν τρόφιμα και ασκήσεις γυμναστικής που καίνε το τοπικό λίπος; Ποια είναι η πιο κατάλληλη δίαιτα για να το καταπολεμήσουμε; Όλες οι απαντήσεις στα όσα ακολουθούν. Ποιο είναι το φυσιολογικό ποσοστό λίπους;Το ποσοστό του λίπους που έχουμε στο σώμα μας εξαρτάται από το φύλο μας, την ηλικία, τον σωματότυπό μας, τη σωματική μας δραστηριότητα, αλλά και από κληρονομικούς παράγοντες. Οι γυναίκες λόγω ορμονικών διαφορών και επειδή από τη φύση τους προορίζονται για τεκνοποίηση έχουν περισσότερο λίπος από αυτό των ανδρών. Το αποδεκτό ποσοστό λίπους με στοιχειώδη σωματική δραστηριότητα είναι: ΗΛΙΚΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΝΔΡΕΣ 20-35 21-33% 8-20% 35-55 23-34% 11-22% 55+ 24-36% 13-25% Σε ποια σημεία είναι επικίνδυνο;Ανάλογα με το πού συγκεντρώνεται το περισσότερο λίπος στο σώμα μας καθορίζεται και ο σωματότυπός μας. Και είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τι τύπο σώματος έχουμε, γιατί το επιπλέον λίπος επηρεάζει την υγεία μας. Όταν το λίπος……συγκεντρώνεται στους μηρούς και στους γλουτούςΠρόκειται για τον γυναικείου τύπου σωματότυπο, γιατί συναντάται σχεδόν αποκλειστικά στις γυναίκες. Το σώμα εδώ μοιάζει με αχλάδι, αφού το λίπος συσσωρεύεται κυρίως στο κάτω μέρος του σώματος, δηλαδή στους μηρούς και στους γλουτούς. Ωστόσο, αν έχετε αυτόν τον σωματότυπο, δεν κινδυνεύετε τόσο από τις επιπλοκές της παχυσαρκίας. Το πρόβλημα σε αυτήν την περίπτωση είναι κυρίως αισθητικό.…συσσωρεύεται στην κοιλιάΌταν το λίπος συσσωρεύεται στο πάνω μέρος του σώματος, δηλαδή στον θώρακα και στην κοιλιά, μιλάμε για την ανδρικού τύπου παχυσαρκία. Είναι συχνότερη στους άνδρες, γι’ αυτό άλλωστε και ονομάζεται έτσι. Σε αυτήν την περίπτωση το σώμα σας έχει τη μορφή μήλου. Αυτός ο τύπος παχυσαρκίας θεωρείται και ο πιο επικίνδυνος για την υγεία. Ακόμα και αν είστε αρκετά αδύνατοι, αλλά έχετε περισσότερο λίπος στην κοιλιά από το κανονικό, κινδυνεύετε περισσότερο από έναν υπέρβαρο που είναι παχύς παντού. …μοιράζεται παντούΣε αυτήν την περίπτωση η εναπόθεση λίπους στο σώμα είναι ομοιόμορφη. Εάν για παράδειγμα το βάρος σας είναι αυξημένο κατά 10% πάνω από το φυσιολογικό, αυτό σημαίνει ότι τα άκρα σας και ο κορμός σας έχουν αυξημένο λίπος κατά περίπου 10%. Αν ανήκετε σε αυτήν την κατηγορία, απειλείστε λιγότερο από τις επιπλοκές της παχυσαρκίας σε σχέση με αυτούς που έχουν ενδοκοιλιακό λίπος και περισσότερο συγκριτικά με αυτούς που έχουν φυσιολογικό βάρος.Πόσο κινδυνεύω;Έχει βρεθεί ότι άτομα με αυξημένο λίπος είτε στην περίμετρο της μέσης είτε στους γοφούς παρουσιάζουν συχνότερα υπερλιπιδαιμία, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιοπάθειες και οστεοαρθρίτιδα. Γι’ αυτό, καλό είναι να υπολογίσετε το λίπος σας και αν χρειάζεται να συμβουλευτείτε τον γιατρό και τον διαιτολόγο σας. Αν έχετε τάση να παίρνετε τα επιπλέον κιλά στην κοιλιά (σώμα σε σχήμα μήλου), τότε δώστε προσοχή στα παρακάτω:* Αν είστε άνδρας και η περίμετρος της μέσης σας (στο ύψος του ομφαλού) είναι μικρότερη από 94 εκ., δεν κινδυνεύετε. Αν όμως είναι μεγαλύτερη, πρέπει να αρχίσετε να προσέχετε. Αν τώρα ξεπερνά τα 102 εκ., τότε οι κίνδυνοι υγείας είναι αυξημένοι. * Αν είστε γυναίκα και η περίμετρος της μέσης σας είναι μικρότερη από 80 εκ., δεν κινδυνεύετε. Τα προβλήματα μπορεί να ξεκινήσουν από τα 80 εκ. και πάνω. Αν μάλιστα ξεπεράσετε τα 87 εκ., τότε οι κίνδυνοι υγείας είναι μεγάλοι. Αν ανήκετε σε αυτούς που το λίπος συγκεντρώνεται στους γοφούς, τότε το πόσο κινδυνεύετε εξαρτάται από την αναλογία μέσης προς γοφούς. Για να εκτιμήσετε τους σχετικούς κινδύνους υγείας, ένας πρακτικός τρόπος είναι να μετρήσετε την περιφέρεια της μέσης και των γοφών σας και στη συνέχεια να διαιρέσετε το πρώτο νούμερο με το δεύτερο. Παράδειγμα: Αν υποθέσουμε ότι η περιφέρεια της μέσης σας βρήκατε ότι είναι 70 εκ. και των γοφών σας 92 εκ., τότε η αναλογία της μέσης προς τους γοφούς είναι: 70/92 = 0,76 εκ. Αυτό θα πει ότι:* Αν είστε άνδρας και η αναλογία της μέσης σας προς τους γοφούς είναι μικρότερη από 0,90 εκ., δεν έχετε πρόβλημα. Αν είναι λίγο μεγαλύτερη, μπορεί να αντιμετωπίσετε πρόβλημα. Αν όμως είναι μεγαλύτερη από 1 εκ., τότε ο κίνδυνος είναι αυξημένος και πρέπει να προσέξετε.* Αν είστε γυναίκα και η αναλογία της μέσης σας προς τους γοφούς είναι μικρότερη από 0,80 εκ., δεν έχετε λόγο να ανησυχείτε. Αν όμως είναι λίγο μεγαλύτερη, πρέπει να προλάβετε να τη μειώσετε και να τη φέρετε στα φυσιολογικά όρια. Αν τώρα ξεπερνάει τα 0,85 εκ., οι κίνδυνοι υγείας είναι αυξημένοι και δεν πρέπει να τους αγνοήσετε. Οι ειδικοί απαντούνΤι φταίει και έχω περισσότερο λίπος από το κανονικό;Μπορεί να φταίει η μαμά σας, ο μπαμπάς σας, ο τρόπος ζωής σας, η διατροφή σας ή και όλα αυτά μαζί. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο στο αν θα έχετε τάση για ανάπτυξη τοπικού λίπους, αλλά η διατροφή σας και ο τρόπος που ζείτε ακόμα μεγαλύτερο.Πειράζει αν έχω λιγότερο από το φυσιολογικό;Άτομα με χαμηλότερα επίπεδα λίπους σώματος από το φυσιολογικό παρουσιάζουν συχνά προβλήματα υποθερμίας και γενικής ατονίας, ενώ γυναίκες με χαμηλά επίπεδα σωματικού λίπους είναι πιο επιρρεπείς στην οστεοπόρωση και στις διαταραχές του κύκλου εμμήνου ρύσεως. Η ηλικία παίζει ρόλο στην αυξομείωση του λίπους; Τις περισσότερες φορές με το πέρασμα των χρόνων τα ποσοστά λίπους στο σώμα αυξάνονται. Ιδιαίτερα στις γυναίκες, μετά την εμμηνόπαυση παύει η επίδραση των γυναικείων ορμονών με αποτέλεσμα η συσσώρευση του λίπους να στρέφεται στον κορμό (στην κοιλιά, στο στήθος και στην πλάτη).Υπάρχουν δίαιτες για τοπικό πάχος;Δίαιτες για τοπικό αδυνάτισμα δεν υπάρχουν. Ακολουθώντας όμως μια ισορροπημένη δίαιτα, χάνετε συνολικά λίπος, με αποτέλεσμα να μειώνεται και το λίπος στις προβληματικές περιοχές. Ωστόσο, πρέπει να ξέρετε ότι όσο και να μειωθεί το επιπλέον λίπος στην κοιλιά ή στην περιφέρεια, πάντα θα υπάρχει μια διαφορά, άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο αισθητή, μεταξύ αυτών των επίμαχων σημείων και του υπόλοιπου σώματος. Για παράδειγμα, αν έχετε 5 κιλά επιπλέον λίπος στους γλουτούς και στους μηρούς και 2 κιλά στην κοιλιά και χάσετε 10% λίπος από όλο το σώμα, θα παραμείνει αυτή η αναλογία. Το πάνω μέρος του σώματος δεν εναρμονίζεται με το κάτω. Ίσως πρέπει λοιπόν να συμφιλιωθείτε με την ιδέα ότι η περιφέρειά σας θα είναι πάντα λίγο μεγαλύτερη.Υπάρχουν τροφές που καίνε τα λίπη;Καμία τροφή δεν δρα μαγικά στον λιπώδη ιστό του σώματός μας καίγοντας λίπος και φυσικά καμία τροφή από μόνη της δεν συνεισφέρει στο αδυνάτισμα. Η διαδικασία απώλειας λιπώδους ιστού συμπεριλαμβάνει την αλλαγή των διατροφικών μας συνηθειών, την υιοθέτηση ενός ισορροπημένου διαιτολογίου σύμφωνα με τις ανάγκες μας και φυσικά την αύξηση της σωματικής μας δραστηριότητας. Ποια άσκηση καίει το λίπος της κοιλιάς και των γοφών;Η μέγιστη αισθητική αλλαγή κατά τη διάρκεια του αδυνατίσματος μπορεί να επιτευχθεί όταν η δίαιτα συνοδεύεται από αεροβική σωματική δραστηριότητα. Η μείωση του λίπους δεν επιτυγχάνεται μόνο στο σημείο που γυμνάζουμε, αλλά ισομερώς σε όλο το σώμα, εφόσον το πρόγραμμα είναι αεροβικό. Η αεροβική άσκηση περιλαμβάνει κάθε μορφή φυσικής δραστηριότητας που αυξάνει τους καρδιακούς παλμούς (π.χ. τρέξιμο, γρήγορο βάδισμα, ποδήλατο, κολύμβηση, χορό κ.λπ.) και θα πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 20΄. Για να χάσετε, λοιπόν, λίπος τοπικά, δεν αρκεί να επιδοθείτε αποκλειστικά σε ασκήσεις κοιλιακών ή σε ασκήσεις που επικεντρώνονται στην περιοχή των μηρών και των γλουτών. Πώς να μετρήσω το λίπος μου;Για να μετρήσετε με ακρίβεια το λίπος σας προκειμένου να δείτε αν κινδυνεύει η υγεία σας από αυτό, αλλά και για να μάθετε αν η δίαιτα ή το πρόγραμμα γυμναστικής που ακολουθείτε αποδίδει, μπορείτε να κάνετε λιπομέτρηση. Αυτή γίνεται σε κατάλληλα εξοπλισμένα ενδοκρινολογικά ιατρεία και διαιτολογικά γραφεία.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟ ΣΠΑΝΤΙΔΕΑ, παθολόγο, κλινικό φαρμακολόγο, διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής {LF}του Πανεπιστημίου Αθηνών, και τον κ. ΧΑΡΗ ΓΕΩΡΓΑΚΑΚΗ, κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο, MSc, επιστημονικό διευθυντή της διατροφικής ομάδας του neadiatrofis.gr.
