Η «χημεία», η ερωτική έλξη, το πάθος και φυσικά το ίδιο το σεξ μεταξύ δύο ανθρώπων είναι αυτό που καθορίζει την ύπαρξη μιας ερωτικής και όχι φιλικής σχέσης. Τι συμβαίνει όμως όταν σε μια μακροχρόνια σχέση, για παράδειγμα σε έναν γάμο, ένας από τους δύο συντρόφους σταματάει να έχει διάθεση να κάνει σεξ τόσο συχνά όσο στο παρελθόν ή ακόμα και καθόλου για ένα μεγάλο διάστημα; Υπάρχει πρόβλημα;Το πότε ακριβώς δημιουργείται πρόβλημα είναι κάτι που δεν μπορούν να πουν με ασφάλεια ούτε οι ειδικοί, οι οποίοι θέτουν, με επιφύλαξη, το όριο της κατώτατης φυσιολογικής συχνότητας επαφών στη μία φορά την εβδομάδα, αλλά αυτή είναι μια εκτίμηση που δεν ισχύει σε κάθε περίπτωση. Το πρόβλημα, πάντως, ξεκινάει όχι μόνο όταν αραιώνουν οι ερωτικές επαφές του ζευγαριού, αλλά και από τη στιγμή που η ερωτική επιθυμία του ενός συντρόφου δεν είναι «αντίστοιχη» με αυτήν του άλλου. Τι πρέπει να κάνουμε από εδώ και πέρα; Σε κάθε περίπτωση όλα εξαρτώνται από το είδος της σχέσης και της δέσμευσης που έχουμε. Αν τα σεξουαλικά μας προβλήματα αρχίσουν, για παράδειγμα, στους τρεις μήνες της σχέσης, τότε ίσως αυτό να σημαίνει πως η σχέση η ίδια έχει πρόβλημα, αν όμως μας απασχολήσουν αργότερα, για παράδειγμα σε έναν γάμο 15 χρόνων, τότε σίγουρα αξίζει να προσπαθήσουμε για την επίλυσή τους. Μαρτυρία: «Εγώ τον προκαλούσα κι εκείνος με απέρριπτε»Η περίπτωση της Έλενας είναι χαρακτηριστική και θα μπορούσε να βοηθήσει πολλά ζευγάρια να «ξυπνήσουν» την ερωτική τους ζωή αντί να την αφήσουν να βυθιστεί σε απραξία. «Ήμασταν ένα ζευγάρι που εξαρχής ταίριαζε πολύ στο σεξ. Άρεσε πολύ και στους δυο μας και οι σεξουαλικές μας επαφές ήταν πολύ συχνές και ικανοποιητικές. Σύντομα μετά την αρχή της σχέσης μας αποφασίσαμε ότι θέλαμε να μείνουμε μαζί, ήμασταν και κοντά στα 35, και ξεκινήσαμε να έχουμε ελεύθερες επαφές ώστε να μείνω έγκυος. »Δυστυχώς, αυτό δεν συνέβη. Στην αρχή δεν δώσαμε σημασία. Μετά αγχωθήκαμε και το ψάξαμε. Οι εξετάσεις δεν έδειξαν κάποιο συγκεκριμένο ιατρικό πρόβλημα. Όλοι οι γιατροί έλεγαν: “Προσπαθήστε και θα συμβεί”. Έτσι, ξεκινήσαμε να κάνουμε σεξ πιο προγραμματισμένα με στόχο την εγκυμοσύνη, η οποία δεν συνέβαινε. Αφού περάσαμε από πολλά στάδια άγχους, εξετάσεων και προσπαθειών, καταφέραμε να αποκτήσουμε έναν γιο με εξωσωματική. Ήμασταν πολύ ευτυχισμένοι». Η άφιξη του πελαργού«Αφού γεννήθηκε το μωρό, η κούραση, τα ξενύχτια, ο θηλασμός, το γεγονός ότι το μωρό κοιμόταν μαζί μας, σε συνδυασμό με μία προαγωγή που πήρε ο άνδρας μου και έτσι χρειαζόταν να δουλεύει περισσότερο, δεν μας άφηναν χρόνο για εμάς τους δύο ως ζευγάρι. Έτσι, το σεξ μειώθηκε. Οι συνευρέσεις μας περιορίστηκαν στις δύο φορές τον μήνα και κατά περιόδους αυτός ο αριθμός μειωνόταν και γινόταν μία φορά τον μήνα ή και μία φορά στους δύο μήνες. Ωστόσο, εγώ όταν το παιδί έγινε 6 μηνών περίπου ξαναβρήκα την ερωτική μου διάθεση, που είχε κάπως μειωθεί στη διάρκεια της λοχείας, ενώ ο σύζυγός μου δεν ήθελε ή και κάποιες φορές δεν μπορούσε να ολοκληρώσει τις ερωτικές μας συνευρέσεις. Κατηγόρησα τον εαυτό μου, τα κιλά της εγκυμοσύνης, το ότι είχαμε λιγότερο χρόνο μαζί… Σκέφτηκα μήπως είχε κάποια παράλληλη σχέση. Το συζήτησα μαζί του και με διαβεβαίωσε ότι δεν υπήρχε κάποια άλλη στη ζωή του, ότι ήταν πολύ κουρασμένος εξαιτίας της δουλειάς και του μωρού. Παράλληλα, μου είπε ότι όλη αυτή η προσπάθεια να μείνω έγκυος τον είχε κουράσει ψυχολογικά και τον είχε κάνει να βλέπει το σεξ σαν μια υποχρέωση που την προγραμματίζεις. Επίσης, μου τόνισε ότι το να το συζητάμε τον άγχωνε και τον προβλημάτιζε ακόμα περισσότερο». Στον ειδικό«Εγώ καταλάβαινα ότι δούλευε πολλές ώρες, ακόμα και τα Σαββατοκύριακα, και ότι είχε πιεστεί ψυχολογικά, αλλά είχα άγχος μήπως χαθεί το σεξ από τη σχέση, γιατί πιστεύω ότι δεν υπάρχει ερωτική σχέση χωρίς σεξ και ότι σε μια τέτοια περίπτωση το ζευγάρι είτε θα χωρίσει είτε θα απιστήσει. Έτσι, επιδίωκα να ερχόμαστε συχνότερα σε επαφή, αλλά συχνά ο άνδρας μου με απέρριπτε. Κάποια στιγμή του είπα ότι δεν αντέχω άλλο και ότι θέλω να χωρίσουμε. Αυτό νομίζω ότι τον σόκαρε. Με διαβεβαίωσε ότι με αγαπάει και ότι δεν υπάρχει άλλη. Εμένα, όμως, δεν μου έφταναν αυτά και του ζήτησα να μιλήσουμε με κάποιον ειδικό. Εκείνος στην αρχή δεν ήθελε, ντρεπόταν. Έτσι, αποφάσισα να πάω κατ’ αρχάς μόνη μου. Όπως είπα και στη σύμβουλο με την οποία μίλησα, ο άνδρας μου είναι ένας πολύ καλός σύντροφος και πατέρας και το μόνο μας πρόβλημα ήταν το θέμα του σεξ. Η σύμβουλος μου έδωσε κάποιες πρακτικές συμβουλές, όπως το να αφιερώσω χρόνο στον εαυτό μου και την περιποίησή μου, στη σχέση την ίδια και βέβαια στον σύντροφό μου». Σεμινάριο σεξ«Έπειτα αποφάσισα να παρακολουθήσουμε ένα σεμινάριο σχέσεων και σεξ, αλλά δεν του το είπα, παρά μία εβδομάδα πριν από την έναρξη. Ήρθε γιατί του άρεσε η ιδέα ότι θα ήταν και άλλος κόσμος και το γεγονός ότι είδε ότι δεν έχουμε μόνο εμείς προβλήματα αλλά και άλλοι τον ανακούφισε, τον βοήθησε και τον έκανε να προσπαθήσει. Η αλήθεια είναι ότι από όταν πήγαμε στο σεμινάριο και εφαρμόσαμε όλες τις πρακτικές συμβουλές που μας έδωσαν η σεξουαλική μας ζωή είναι καλύτερη και θέλω να ελπίζω ότι έτσι θα παραμείνει».Τι μπορεί να συμβαίνειΣυχνά η μείωση της επιθυμίας σχετίζεται με το γεγονός ότι έχει φύγει το πάθος, έχει εγκατασταθεί η συνήθεια, οπότε και οι συνευρέσεις μας με τον σύντροφό μας μειώνονται. Το πάθος δεν κρατάει για πάντα ή τουλάχιστον δεν υπάρχει πάντα στον ίδιο βαθμό. Σε μια μακροχρόνια σχέση, η συνήθεια αποτελεί ένα πρόβλημα, όπως και το γεγονός ότι θεωρούμε τον άλλο δεδομένο, αφού το σεξ είναι κάτι που μπορεί (θεωρητικά τουλάχιστον) να υπάρξει κάθε φορά που το θέλουμε. Από την άλλη πλευρά, μπορεί η μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας ενός από τους δύο συντρόφους να συνδέεται με κάποιο αντικειμενικό γεγονός. Όταν περνάμε μια δύσκολη φάση της ζωής μας, όπως για παράδειγμα ένα πένθος, προβλήματα στην εργασία, κάποια ασθένεια κ.ά., τότε είναι αναμενόμενο να μην έχουμε ερωτική διάθεση. Ας μην ξεχνάμε και το ενδεχόμενο να μην είναι ιδανικές οι αντικειμενικές συνθήκες, π.χ. λόγω των παιδιών, των ωραρίων εργασίας, της κούρασης κ.λπ. Η λύσηΑυτό που πρέπει σε κάθε περίπτωση να θυμόμαστε, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι πως η «χημεία» είναι συνήθως αυτή που μας τραβάει σε έναν άλλον άνθρωπο, αλλά δεν είναι σχεδόν ποτέ αυτή που μας κάνει να μένουμε μαζί του. Αν η σχέση έχει αποκτήσει στέρεες βάσεις, ακόμα και αν η σεξουαλική μας ζωή περνάει κρίση, αξίζει τον κόπο να προσπαθήσουμε να τη βελτιώσουμε. Αν πάλι το πρόβλημα οφείλεται σε αντικειμενικές συνθήκες, θα μπορέσει να εξαλειφθεί μόλις αυτές διορθωθούν. Αν αντίθετα το πρόβλημα δημιουργείται εξαιτίας της συνήθειας και της επανάληψης, είναι στο χέρι μας να προσπαθήσουμε για την ανανέωση σε όλους τους τομείς της σχέσης. Πρακτικές συμβουλές* Περιποιηθείτε τον εαυτό σας και ζητήστε από τον σύντροφό σας να κάνει το ίδιο.* Επιδιώξτε να βγείτε ραντεβού όπως στις αρχές που βγαίνατε μαζί, χωρίς κινητά, τρίτους και συζητήσεις για τα πεθερικά ή την εφορία.* Φλερτάρετε με τον σύντροφό σας.* Στείλτε ερωτικά μηνύματα στη διάρκεια της ημέρας.* Μιλήστε γλυκά και ερωτικά στον σύντροφό σας και αποφύγετε τον εριστικό τόνο και τους καβγάδες.* Αναζητήστε τη σωματική επαφή. Για παράδειγμα, κάντε μασάζ ο ένας στον άλλον ή δείτε ταινία αγκαλιά στον καναπέ.* Εκμεταλλευτείτε τις αισθήσεις. * Χρησιμοποιήστε βοηθήματα, παρακολουθήστε ερωτικές ταινίες, παίξτε ρόλους, βρεθείτε μαζί σε ένα ξενοδοχείο ή στο αυτοκίνητο.* Πηγαίνετε εκδρομή, ταξίδι ή διακοπές οι δυο σας. * Δείξτε κατανόηση στον σύντροφό σας, ακούστε τι θέλει, τι του αρέσει και τι τον προβληματίζει.* Κάντε οπωσδήποτε σεξ! Ακόμα και το κακό σεξ είναι καλύτερο από το καθόλου. * Ζητήστε βοήθεια από κάποιον ειδικό. Ένας εξειδικευμένος επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να σας βοηθήσει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των αντικειμενικών προβλημάτων που ίσως επηρεάζουν το σεξ (π.χ. πένθος, κατάθλιψη κ.ά.), αλλά και να σας καθοδηγήσει με κατάλληλες τεχνικές.ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗ δρ. ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗ, MSc, ψυχολόγο υγείας, με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική, διευθύντρια στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής.