Πού; Πώς; Πότε; Όχι, δεν πρόκειται για τα βασικά δημοσιογραφικά ερωτήματα που πρέπει να θέσει όποιος θέλει να γράψει με ακρίβεια μια είδηση ή για εκείνα που ρωτάει όποιος αναζητά τον ωροσκόπο του! Πρόκειται για τα βασικά ερωτήματα που ο καθένας από εμάς πρέπει να θέσει προκειμένου να εκτιμήσει την κατάσταση της υγείας του και τις πιθανότητες που έχει να εκδηλώσει διάφορες νόσους. Ίσως σας φαίνεται παράλογο το γεγονός ότι η υγεία σας μπορεί να επηρεάζεται από το αν η μητέρα σας σάς έφερε στον κόσμο μέσα στο κατακαλόκαιρο ή στην καρδιά του χειμώνα ή να εξαρτάται από το εάν είστε παιδί της πόλης ή της εξοχής. Και όμως, τα συμπεράσματα των ερευνών αποκαλύπτουν ότι αυτοί οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να παίξουν έναν σημαντικό ρόλο στο προφίλ της υγείας μας. Μπορεί να μην παίζουν τον πλέον καθοριστικό ρόλο, μια και δεν πρέπει να παραβλέπουμε τον ρόλο της κληρονομικότητας καθώς και πλήθος άλλων παραμέτρων που συνθέτουν το παζλ της υγείας μας, ωστόσο ο ρόλος τους δεν είναι διόλου αμελητέος.

Happy birthday!
Η εποχή και ο μήνας που γεννηθήκαμε φαίνεται ότι επηρεάζουν όχι μόνο την υγεία μας, αλλά ακόμη και το ύψος και το βάρος μας.
Φθινοπωρινά και ανοιξιάτικα μωρά: Σε πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Σάουθαμπτον, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα φθινοπωρινά μωρά έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από έκζεμα σε σύγκριση με εκείνα που γεννήθηκαν την άνοιξη. Επίσης, διαπίστωσαν ότι τα μωρά του χειμώνα και εκείνα του φθινοπώρου έχουν και τον υψηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης αναπνευστικών αλλεργιών και εκζέματος, ίσως επειδή περνούν το μεγαλύτερο μέρος των πρώτων μηνών της ζωής τους σε κλειστούς χώρους. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην ιατρική επιθεώρηση «Allergy», δεν είναι η πρώτη που αποκαλύπτει έναν συσχετισμό ανάμεσα στην εποχή της γέννησης και την υγεία.
Τυχερά τα παιδιά του Μάη: Σε μία από τις μεγαλύτερες έρευνες
για το θέμα αυτό, εκείνη του Πανεπιστημίου Κολούμπια, οι ερευνητές μελέτησαν τους ιατρικούς φακέλους 1,7 εκατομμυρίων ασθενών και διαπίστωσαν ότι εκείνοι που είχαν γεννηθεί τον Οκτώβριο είχαν και τις περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν νόσους σχετικές με την εποχή της γέννησής τους (π.χ. αλλεργίες), ενώ αυτός ο κίνδυνος ήταν χαμηλότερος στα μωρά του Μαΐου. Επίσης, παρατήρησαν ότι η συχνότητα της μυοκαρδιοπάθειας και της υπέρτασης ήταν μεγαλύτερη σε εκείνους που γεννήθηκαν τον Ιανουάριο και λιγότερο συχνή σε εκείνους που γεννήθηκαν τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο.
Κερδίζουν πόντους τα παιδιά του φθινοπώρου: Ακόμη και στο ύψος και το βάρος φαίνεται ότι μπορεί να παίξει ρόλο η εποχή γέννησης. Σε ιαπωνική έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό «Journal of Medical Investigation», διαφάνηκε μια τάση γέννησης πιο ψηλών και παχουλών παιδιών σε εκείνα που γεννήθηκαν μεταξύ του Μαρτίου και του Μαΐου. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι τα μωρά που γεννιούνται το καλοκαίρι έως και τον Οκτώβριο είναι ελαφρώς πιο ψηλά σε σύγκριση με τα μωρά του χειμώνα (να σημειώσουμε όμως ότι η σχέση ανάμεσα στην εποχή της γέννησης και το προφίλ της υγείας μπορεί να αλλάξει ανάλογα με το κλίμα της κάθε χώρας και την εποχή της μεγαλύτερης ηλιοφάνειας).

Πού γεννηθήκαμε;
Είμαστε παιδιά της πόλης ή της εξοχής; Ανάλογα με την απάντησή μας, ενδέχεται να επηρεαστεί και το προφίλ της υγείας μας.
Το φαινόμενο της φάρμας: Οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι η πιθανότητα εκδήλωσης κάποιας μορφής αλλεργίας είναι μεγαλύτερη για τα παιδιά που μεγαλώνουν στην πόλη. Πρόκειται για το λεγόμενο «φαινόμενο της φάρμας». Σύμφωνα μάλιστα με ευρωπαϊκή έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Journal of Allergy and Clinical Immunology», τα παιδιά που μεγαλώνουν μέσα σε φάρμες και σε επαφή με τα εκτρεφόμενα ζώα είναι λιγότερο πιθανό να εκδηλώσουν δερματικές και αναπνευστικές αλλεργίες καθώς και άσθμα σε σύγκριση με τα παιδιά που ζουν σε αποστάσεις -μικρότερες ή μεγαλύτερες- από φάρμες. To «φαινόμενο της φάρμας» έχει ήδη παρατηρηθεί και σε άλλες μελέτες.
Αρκεί και το κατοικίδιο! Ένας ακόμη παράγοντας που φαίνεται να προφυλάσσει και να ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, θωρακίζοντάς μας από τις αλλεργίες, είναι το κατά πόσον έχουμε μεγαλώσει παρέα με ένα κατοικίδιο. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης διαπίστωσαν ότι τα κατοικίδια δεν χρειάζεται να αποκλείονται από το σπίτι με το σκεπτικό ότι μπορεί να βλάψουν την υγεία των παιδιών. Αντιθέτως, φαίνεται ότι προφυλάσσουν τα παιδιά από τις αλλεργίες, όπως η αλλεργική ρινίτιδα, το έκζεμα και το άσθμα. Μάλιστα, σε προηγούμενες έρευνες έχει φανεί ότι η συμβίωση με ζώα σχετίζεται με μείωση του συνολικού κινδύνου αλλεργιών έως και κατά 50%.

Πώς ήρθαμε στον κόσμο
Τα μωρά έρχονται σε αυτόν τον κόσμο με φυσιολογικό τοκετό ή με καισαρική. Ανεξάρτητα από τη μέθοδο που επιλέγεται, ο απώτερος στόχος είναι το μωρό και η επίτοκος να είναι ασφαλείς και υγιείς. Η καισαρική τομή συνήθως επιλέγεται σύμφωνα με συγκεκριμένες ιατρικές ενδείξεις. Επίσης, προτιμάται στις γυναίκες που κάνουν εξωσωματική γονιμοποίηση, επειδή οι κυήσεις θεωρούνται πολύτιμες, ενώ οι μητέρες συχνά είναι μεγαλύτερης ηλικίας και έχουν προβλήματα υγείας (π.χ. πίεση, σάκχαρο). Σήμερα υπάρχουν πλέον πολλά ερευνητικά και επιδημιολογικά στοιχεία αναφορικά με τη σχέση που μπορεί να έχει ο τρόπος τοκετού με την υγεία του παιδιού.
Μια δόση βακτηρίων: Τα παιδιά που γεννιούνται με κολπικό τοκετό φαίνεται ότι λαμβάνουν μια καλή «δόση» ωφέλιμων βακτηρίων από τον γεννητικό σωλήνα της μητέρας, γεγονός που θεωρείται ότι ενισχύει το ανοσοποιητικό τους σύστημα και τον αποικισμό του εντέρου με καλά μικρόβια.

H προστατευτική δράση του θηλασμού
Οι επιστήμονες εξηγούν ότι έχει αποδειχθεί ότι ένα μωρό που θηλάζει (ανεξαρτήτως του αν γεννήθηκε με φυσιολογικό τοκετό ή καισαρική) γίνεται πιο ανθεκτικό σε μια σειρά λοιμώξεων, επειδή θωρακίζεται με αντισώματα που περνούν από τη μητέρα στο μωρό. Φαίνεται, λοιπόν, ότι προστατεύεται από ωτίτιδες, λοιμώξεις του πεπτικού συστήματος, γαστρεντερίτιδες, αναπνευστικές λοιμώξεις, ενώ τα μωρά που θηλάζουν έχουν και μειωμένη συχνότητα αλλεργικών νοσημάτων. Ιδανικά ο θηλασμός πρέπει να διαρκεί
6 μήνες, αλλά τα οφέλη για τα οποία μιλούν οι επιστήμονες εκτιμάται ότι μπορεί να τα αποκομίσει ένα μωρό που θηλάζει για 3 μήνες.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΘΩΜΑΗ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΟΓΛΟΥ-ΛΑΜΠΟΥΔΗ, παιδογαστρεντερολόγο, καθηγήτρια Κλινικής Διατροφής στη Σχολή Τεχνολογίας Τροφίμων-Διατροφής του Α.Τ.Ε.Ι.Θ., και τον κ. Στυλιανό Δερμιτζάκη, ειδικό παθολόγο.