Γύρω στους 4 με 6 μήνες, το πρώτο δοντάκι του μωρού σας κάνει την εμφάνισή του και εσείς, μετά τα απαραίτητα επιφωνήματα ενθουσιασμού και τις (ακόμα πιο απαραίτητες) πρώτες φωτογραφίες, αρχίζετε να αναρωτιέστε για ένα σωρό πράγματα: «Ένα δόντι είναι μόνο, χρειάζεται καθάρισμα;», «Αφού θα αλλάξει δόντια, μήπως δεν χρειάζεται το βούρτσισμα;», «Να χρησιμοποιώ μόνο νερό ή βρεφική οδοντόκρεμα;». Μεγαλώνοντας, το στόμα του παιδιού σας αποκτάει όλο και περισσότερα δόντια και οι απορίες σας αυξάνονται με πολλαπλάσιο ρυθμό: «Πότε να χρησιμοποιήσω οδοντόκρεμα με φθόριο;», «Θέλει να πλένει μόνο του τα δόντια του, αλλά δεν το κάνει καλά», «Μήπως βγαίνουν στραβά τα δόντια του;». Το κείμενο που ακολουθεί θα σας λύσει κάθε απορία. Πότε ξεκινάει η περιποίηση των δοντιών; Από τη στιγμή που θα εμφανιστεί το πρώτο δοντάκι, θα πρέπει να καθαρίζεται 2 φορές την ημέρα με μια βρεγμένη γάζα. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται σε όλη τη βρεφική ηλικία. Όταν εμφανιστούν όλα τα πρώτα (νεογιλά) δόντια, μπορούμε να αρχίσουμε το καθάρισμά τους με παιδική οδοντόβουρτσα, στην οποία θα βάζουμε μόνο νερό, ή να χρησιμοποιούμε ειδική βρεφική οδοντόκρεμα που δεν περιέχει φθόριο. Κάνουμε χρήση παιδικής οδοντόκρεμας με φθόριο από τη στιγμή που το παιδί θα είναι σε θέση να ξεπλένει τα δόντια του (συνήθως γύρω στα 3,5 έτη). Δεν δίνουμε στο παιδί μας τη δική μας οδοντόκρεμα, αλλά μόνο παιδικές, οι οποίες περιέχουν τη μισή ποσότητα φθορίου. Καθώς το παιδί μεγαλώνει, το ενθαρρύνουμε να βουρτσίζει μόνο του τα δόντια του, φροντίζοντας, βέβαια, εάν χρειάζεται, να του τα βουρτσίζουμε και εμείς στη συνέχεια, για να είμαστε σίγουροι ότι έχουν καθαριστεί αποτελεσματικά. Μετά τα έξι τους χρόνια, τα παιδιά μπορούν να κάνουν αρκετά καλά τις απαραίτητες κυκλικές κινήσεις με την οδοντόβουρτσα, ενώ γύρω στα οχτώ τους μαθαίνουν πλέον τις κινήσεις των ενηλίκων. Tip Επιλέγουμε παιδικές οδοντόβουρτσες με μαλακή τρίχα και στρογγυλεμένες άκρες, για να αποφεύγουμε τραυματισμούς των ούλων. Γιατί βουρτσίζουμε τα νεογιλά δόντια; Παρ’ όλο που τα νεογιλά δόντια θα δώσουν τη θέση τους στα μόνιμα (αλλάζουν από τα 6 μέχρι τα 12 έτη), η φροντίδα τους είναι απαραίτητη. Άλλωστε, η τερηδόνα και η ουλίτιδα απειλούν και τα πρώτα δόντια. Χαλασμένα παιδικά δόντια σημαίνει πιθανότατα κακή μάσηση, κακή άρθρωση και μολυσμένο στοματικό περιβάλλον, ενώ μπορεί να επηρεάσουν και την υγεία των μόνιμων δοντιών προτού αυτά εμφανιστούν. Το εντυπωσιακό είναι ότι τα μόνιμα δόντια αρχίζουν να σχηματίζονται ήδη από την ηλικία των 0-4 ετών! Πότε επισκεπτόμαστε πρώτη φορά τον οδοντίατρο; Η πρώτη επίσκεψη του παιδιού στο οδοντιατρείο καλό είναι να γίνεται πριν κλείσει το πρώτο έτος της ηλικίας του, προκειμένου να γνωρίσει και να συνηθίσει τον χώρο και να είναι συνεργάσιμο τις επόμενες φορές. Από την ηλικία των 3 ετών (όταν έχει συμπληρωθεί η νεογιλή οδοντοφυΐα) τα παιδιά μπαίνουν σε πρόγραμμα παρακολούθησης, προκειμένου να διασφαλιστεί η υγεία τόσο των πρώτων όσο και των μόνιμων δοντιών. Οι επισκέψεις στον οδοντίατρο γίνονται κάθε 6 μήνες, προκειμένου να πραγματοποιείται καθαρισμός και φθορίωση (τοπική εφαρμογή διαλύματος φθορίου στα δόντια), και συνήθως συνεχίζονται μέχρι την ηλικία των 12 ετών. Μετά τα 12, και εφόσον ο οδοντίατρος κρίνει ότι η στοματική υγεία του παιδιού είναι καλή, οι επισκέψεις μπορούν να γίνουν ετήσιες. Πότε διενεργείται ο πρώτος ορθοδοντικός έλεγχος; Η ιδανική ηλικία για εξέταση είναι γύρω στα 6-7 έτη. Ο ορθοδοντικός βλέπει κατά πόσον τα δόντια αναπτύσσονται ομαλά, ελέγχει τον χώρο που υπάρχει για να βγουν τα μόνιμα δόντια και τις γνάθους και διαπιστώνει αν το παιδί διατηρεί κάποια επιζήμια στοματική συνήθεια (π.χ. δάχτυλο στο στόμα). Αν δεν εντοπιστεί κάποιο πρόβλημα, η ορθοδοντική εξέταση επαναλαμβάνεται στην ηλικία των 10-11 ετών. Μπορεί να στραβώσουν τα δόντια από το δάχτυλο στο στόμα; Tο πιπίλισμα του δαχτύλου είναι μια βλαβερή συνήθεια (κόβεται πιο δύσκολα από την πιπίλα), η οποία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη σχέση των δοντιών και των οστών της γνάθου. Ουσιαστικά, το δάχτυλο πιέζει τα δόντια και τις γνάθους, με αποτέλεσμα να χαλάει η αρμονική τους σχέση και να επηρεάζεται η μορφή του ουρανίσκου. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής Οδοντιατρικής, δεν δημιουργείται κανένα μόνιμο πρόβλημα ούτε στα δόντια ούτε στο στόμα αν διακοπεί η συνήθεια πριν από τα 5 έτη. Φυσικά, όσο πιο νωρίς καταφέρει ένα παιδί να αποχωριστεί το δάχτυλο, τόσο το καλύτερο, αφού η δύναμη και η συχνότητα της συνήθειας είναι μεγάλη. Smart tip! Αν το παιδί μας επιμένει να πλένει μόνο του τα δόντια του, αλλά δεν είναι ακόμα σε θέση να το κάνει αποτελεσματικά, μπορούμε να στραφούμε στην εξής λύση: Του επιτρέπουμε να τα βουρτσίζει μόνο του το πρωί, αλλά το βράδυ, μετά τη δική του προσπάθεια, συμφωνούμε ότι θα του τα πλένουμε και εμείς, για να σιγουρευόμαστε ότι δεν θα κοιμάται με βρόμικα δόντια.Fun tip! Για να κάνετε πιο διασκεδαστικό, αλλά και αποτελεσματικό, το βούρτσισμα των δοντιών για το παιδί σας, μπορείτε να βουρτσίζετε και εσείς την ίδια ώρα τα δόντια σας τοποθετώντας μπροστά σας μια κλεψύδρα. Στόχος είναι το παιδί να μη σταματάει το βούρτσισμα πριν η άμμος της κλεψύδρας εξαντληθεί. Με αυτόν τον τρόπο, μια διαδικασία ρουτίνας γίνεται παιχνίδι, ενώ το παιδί μαθαίνει να πλένει τα δόντια για τουλάχιστον 2΄.Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κ. Αθηνά Ταχμιντζόγλου, χειρουργό οδοντίατρο.