Κάποιο είδος δυσλειτουργίας του απασχολεί τουλάχιστον 1,5 εκατομμύρια Έλληνες και αν το πρόβλημα μείνει αδιάγνωστο ή αρρύθμιστο, μπορεί να μας δημιουργήσει προβλήματα που πιθανώς ούτε καν περνούν από το μυαλό μας. Ο λόγος για τον θυρεοειδή, έναν αδένα που βρίσκεται στον λαιμό, κάτω από το «μήλο του Αδάμ», και παράγει τις ορμόνες Τ3 και Τ4 (τριιωδοθυρονίνη και θυροξίνη). Όταν υπάρχει πρόβλημα, μπορεί να εμφανίζει όζους, να υπολειτουργεί ή να υπερλειτουργεί. Για να είμαστε σίγουροι ότι όλα πάνε καλά με τον θυρεοειδή μας, χρειάζεται να κάνουμε τις ειδικές εξετάσεις αίματος και το υπερηχογράφημα του αδένα, που θα μας συστήσει ο γιατρός μας, τουλάχιστον μία φορά στη ζωή μας. Επειδή όμως ο θυρεοειδής είναι ο συνήθης ύποπτος και για συμπτώματα που ούτε καν μας περνούν από το μυαλό ότι μπορεί να σχετίζονται μαζί του, είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε όσο περισσότερα γίνεται γι’ αυτόν. 1 Εφ’ όρου ζωήςΌταν ο θυρεοειδής μας εμφανίσει κάποιο πρόβλημα, χρειάζεται συνήθως να τον ελέγχουμε ή/και να παίρνουμε φάρμακα διά βίου. Για παράδειγμα, η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού είναι απλή μεν, αλ-λά ισόβια και περιλαμβάνει την καθημερινή λήψη θυροξίνης με τη μορφή χαπιού. Οι όζοι του αδένα χρήζουν, αν μη τι άλλο, τακτικής παρακολούθησης. Ο υπερθυρεοειδισμός, από την άλλη μεριά, με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, ενδέχεται σε κάποιες περιπτώσεις να υποχωρήσει. 2 Χέρι-χέρι με την εγκυμοσύνηΟ αρρύθμιστος θυρεοειδής μπορεί να επηρεάσει τόσο τη γονιμότητα όσο και την εγκυμοσύνη, κυρίως αυξάνοντας την πιθανότητα αποβολής και πρόωρου τοκετού, αλλά ακόμα και εμφάνισης προβλημάτων στο παιδί που θα γεννηθεί. Γι’ αυτό και είναι απαραίτητο όλες οι γυναίκες -από την αρχή της εγκυμοσύνης- να ελέγχουν τον θυρεοειδή τους, ώστε αν έχουν κάποιο πρόβλημα και δεν το γνωρίζουν, να το εντοπίσουν εγκαίρως. Όσο για εκείνες που γνωρίζουν από πριν ότι υπάρχει κάποια ανωμαλία στη λειτουργία του αδένα, εξυπακούεται ότι πρέπει να παρακολουθούν στενότερα τον θυρεοειδή τους στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Να σημειώσουμε επίσης ότι, όπως και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, δεν είναι απίθανο να προκύψει πρόβλημα στον θυρεοειδή μετά από μία εγκυμοσύνη. 3 Πρόβλημα γένους θηλυκούΟι διαταραχές του θυρεοειδούς ταλαιπωρούν περισσότερο τις γυναίκες από ό,τι τους άνδρες και εμφανίζονται συχνά σε νεαρή ηλικία. Τα αυτοάνοσα προβλήματα του θυρεοειδούς (στα αυτοάνοσα νοσήματα το ανοσοποιητικό σύστημα αδυνατεί να αναγνωρίσει το «δικό» του και το «ξένο» με αποτέλεσμα να επιτίθεται στον εαυτό του) συναντώνται κυρίως σε γυναίκες, σε συνθήκες στρες, αλλά υφίσταται παράλληλα και κληρονομικότητα. Η συχνότερη τέτοια αυτοάνοση πάθηση του θυρεοειδούς είναι η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο, που προκαλεί υποθυρεοειδισμό. 4 Χωρίς συμπτώματα;Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο αδένας μπορεί να πάσχει, αλλά να μην εκδηλώνονται ξεκάθαρα συμπτώματα, όπως η περίπτωση του υποκλινικού υπερθυρεοειδισμού και του υποκλινικού υποθυρεοειδισμού, όπου δεν υπάρχουν σαφή συμπτώματα αλλά άτυπα. 5 Κούραση και θλίψη δείχνουν υποθυρεοειδισμόΑν ο αδένας υπολειτουργεί, τα συμπτώματα είναι ατονία, κούραση, υπνηλία, δυσκοιλιότητα, τάση για αύξηση του βάρους (επειδή μειώνονται οι καύσεις), βραδυκαρδία, αυξημένη αίσθηση κρύου, βραχνάδα, ξηρότητα του δέρματος, λεπτά και εύθραυστα μαλλιά, τριχόπτωση, διαταραχές στην έμμηνο ρύση, αναιμία, θλίψη ή και κατάθλιψη, προβλήματα στα δόντια κ.ά. 6 Η ταχυκαρδία μπορεί να κρύβει υπερθυρεοειδισμόΈνα πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα του υπερθυρεοειδισμού είναι η ταχυκαρδία και συχνά συνοδεύεται από διάρροιες, υπερένταση, απώλεια βάρους, υπέρταση, απώλεια οστικής μάζας, εφίδρωση, αίσθημα ζέστης και διαταραχές στα μάτια.7 Εγχειρήσεις από έμπειρουςΣτις εγχειρήσεις του θυρεοειδούς μπορεί να υπάρξουν επιπλοκές (π.χ. τραυματισμός των φωνητικών χορδών ή του λαρυγγικού νεύρου ή των παραθυρεοειδικών αδένων) αν δεν γίνουν σωστοί χειρισμοί από έμπειρους χειρουργούς.8 Όζοι, ένα συχνό πρόβλημαΤα μικρά αυτά ογκίδια οφείλονται σε ανατομική διαταραχή του θυρεοειδούς και μπορεί να υπάρχουν από μόνα τους ή ταυτόχρονα με τον υποθυρεοειδισμό ή τον υπερθυρεοειδισμό (συνήθως υπάρχουν μεγάλοι όζοι). Είναι το συχνότερο πρόβλημα στον θυρεοειδή και μπορεί να αφορά ακόμα και το 20-30% του πληθυσμού, κυρίως των γυναικών. 9 Οι όζοι χρήζουν διερεύνησηςΟι όζοι γίνονται αντιληπτοί με την ψηλάφηση από τον ειδικό ή με το υπερηχογράφημα και συνήθως χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης (κυρίως όταν είναι μεγάλοι σε μέγεθος ή είναι ένας μόνος του) με σπινθηρογράφημα και παρακέντηση. Όταν ο όζος είναι ένας, υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες (10-20%) να είναι κακοήθης, ενώ όταν υπάρχουν πολλοί όζοι, οι πιθανότητες είναι πολύ λιγότερες. 10 Καλή πρόγνωσηΤα καρκινικά κύτταρα του θυρεοειδούς δεν διαφέρουν πολύ από τα φυσιολογικά και είναι συχνά δύσκολο να αναγνωριστούν ακόμα και στο υλικό της παρακέντησης. Ακριβώς γι’ αυτό όμως, ακόμα και αν πρόκειται για καρκίνο, συνήθως υπάρχει καλή πρόγνωση. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ δρ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ Η. ΤΣΙΓΚΟ, ενδοκρινολόγο-διαβητολόγο.