Όταν κάτι δεν πάει καλά, το σώμα μας στέλνει διάφορα προειδοποιητικά σημάδια, προκειμένου να τραβήξει την προσοχή μας. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση που η διατροφή μας δεν είναι και τόσο προσεκτική, οδηγώντας τελικά σε διατροφικές ελλείψεις.Δυστυχώς, όμως, μέσα στο χάος της καθημερινότητας δύσκολα αντιλαμβανόμαστε τα μικρά αυτά σημάδια ή τα προσπερνάμε πολύ γρήγορα και δεν τους δίνουμε τη δέουσα σημασία. Επιπλέον, το γεγονός ότι αυτού του είδους τα προβλήματα δεν εμφανίζονται μέσα σε μια νύχτα, αλλά εξελίσσονται με το πέρασμα του χρόνου, καθιστά ακόμα πιο δύσκολη την αναγνώρισή τους.Πώς μπορούμε, όμως, να καταλάβουμε αν κάτι δεν πάει καλά με τη διατροφή μας; Ποια είναι τα συμπτώματα που θα μας πείσουν να οργανώσουμε ξανά το ψυγείο και τα ράφια της κουζίνας μας;1Αδύναμα μαλλιά Μια πλήρης και ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για την υγιή λειτουργία του σώματός μας, άρα και για την υγεία του θύλακα της τρίχας. Έτσι, οι στερητικές δίαιτες, που οδηγούν σε σοβαρή έλλειψη πρωτεϊνών, μπορούν να κάνουν τα μαλλιά μας εύθραυστα και σε ακραίες περιπτώσεις να οδηγήσουν ακόμα και στην απώλειά τους. Επίσης, οι δίαιτες που είναι χαμηλές σε πρωτεΐνες, απαραίτητα λιπαρά οξέα και θρεπτικά συστατικά όπως οι βιταμίνες Α, του συμπλέγματος Β, C και Ε, ο ψευδάργυρος, ο χαλκός συνδέονται με απώλεια ή αραίωση των μαλλιών και μείωση των χρωστικών τους. Η λεπτή και αδύναμη όψη των μαλλιών μπορεί ακόμα να οφείλεται σε έλλειψη σιδήρου, που παρατηρείται συνήθως μετά από εξαντλητικά προγράμματα διατροφής. Τέλος, η καλή ενυδάτωση του οργανισμού παίζει σημαντικό ρόλο στη σωστή ανάπτυξη της τρίχας, καθώς τα μαλλιά μας περιέχουν κατά 25% νερό.2 Πρόωρη γήρανση Αν και το πέρασμα του χρόνου αφήνει σημάδια που δεν μπορούμε να αποφύγουμε, εντούτοις ένας αυξανόμενος αριθμός ερευνών δείχνει ότι οι κακές διατροφικές συνήθειες όπως υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης, επεξεργασμένων τροφίμων, ζωϊκών λιπών αποτελούν παράγοντες φθοράς. Αντίθετα, μια διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά είναι ικανή να προάγει την υγεία του δέρματος και να καθυστερήσει την εξωγενή γήρανσή του. Η επαρκής πρόσληψη βιταμινών A, C, D και Ε και αντιοξειδωτικών ουσιών, όπως τα καροτενοειδή και τα φλαβονοειδή, έχει σημαντική δράση ενάντια στον σχηματισμό των ελευθέρων ριζών, οι οποίες καταστρέφουν τα κύτταρα και επιταχύνουν τη διαδικασία της γήρανσης. Για να αποκτήσουμε, λοιπόν, μια πιο νεανική επιδερμίδα, πρέπει να καταναλώνουμε καθημερινά μια ποικιλία φρούτων και λαχανικών (5 μερίδες τουλάχιστον), που αποτελούν καλές φυσικές πηγές αυτών των ουσιών.3 Υπερβολική αύξηση βάρουςΗ ακούσια αύξηση βάρους είναι ένα κλασικό σημάδι λανθασμένων διατροφικών συνηθειών και συνήθως φανερώνει μια διατροφή πλούσια σε θερμίδες, αλλά φτωχή σε διατροφική αξία. Προκειμένου, λοιπόν, να διατηρήσουμε το βάρος μας σε φυσιολογικά επίπεδα, είναι σημαντικό να έχουμε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο, όπου κυριαρχεί η υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Το 50% της καθημερινής προσλαμβανόμενης ενέργειας θα πρέπει να αποτελείται από υδατάνθρακες και η κατανάλωση κρέατος να γίνεται με μέτρο. Επίσης, καλό είναι να βάλουμε ξανά στο τραπέζι μας τρόφιμα όπως τα ανεπεξέργαστα δημητριακά (π.χ. βρώμη, κινόα) και τα ανεπεξέργαστα-παραδοσιακά τρόφιμα (π.χ. τραχανάς), που θεωρούνται υπερτροφές!4 Αδύνατη μνήμηΤα προβλήματα μνήμης και συγκέντρωσης κατατάσσονται στα συνήθη προειδοποιητικά σημάδια της κακής διατροφής. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που δεν καταναλώνουν καθημερινά ένα υγιεινό πρωινό έχουν προβλήματα συγκέντρωσης στο σχολείο και χαμηλή απόδοση στη διάρκεια της ημέρας. Επίσης, μελέτη του 2013 τονίζει τη σημασία των ω-3 λιπαρών οξέων στη γνωστική ανάπτυξη σε όλα τα στάδια της ζωής. Προσπαθούμε, επομένως, να συμπεριλάβουμε στη διατροφή μας τροφές πλούσιες σε ω-3 λιπαρά, όπως τα καρύδια, οι σπόροι λιναριού, και ο σολομός.5 Θολή όρασηΗ ξηροφθαλμία και η αδυναμία όρασης στο σκοτάδι, μπορεί να σχετίζονται με έλλειψη βιταμίνης Α και ψευδαργύρου. Η πρώτη συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία του αμφιβληστροειδούς και στην προσαρμογή της όρασης στο σκοτάδι και ο δεύτερος βοηθά στη μεταφορά της βιταμίνης αυτής από το ήπαρ στα μάτια. Έτσι, καταναλώνοντας συκώτι, αυγά, λιπαρά ψάρια, ξηρούς καρπούς, οστρακόδερμα, μαλάκια, σύκα και μανιτάρια, έχουμε τα μάτια μας… ήσυχα. 6 Αργή επούλωση Προκειμένου ένα τραύμα να επουλωθεί γρήγορα και σωστά, ο οργανισμός μας χρειάζεται επαρκή παροχή θρεπτικών συστατικών από τις τροφές. Η φτωχή διατροφή επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη νέων ιστών στην περιοχή του τραύματος, τον χρόνο αποκατάστασης, αλλά και την ικανότητα του σώματός μας να καταπολεμήσει μια λοίμωξη που οφείλεται στην πληγή. Μελέτες έχουν δείξει ότι η επαρκής πρόσληψη βιταμινών καθώς και μακροθρεπτικών (πρωτεΐνες, λιπίδια, υδατάνθρακες) και μικροθρεπτικών (π.χ. ιχνοστοιχεία) συστατικών είναι απαραίτητη για τη σωστή επούλωση. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η βιταμίνη Ε θεωρείται αναντικατάστατη στη διαδικασία αναγέννησης των κυττάρων του δέρματος, ο χαλκός έχει επουλωτική δράση και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β συμμετέχουν στη διαδικασία της πρωτεϊνοσύνθεσης και στον πολλαπλασιασμό των κυττάρων. 7 Αδύναμο ανοσοποιητικόΟι κακές διατροφικές συνήθειες μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο ακόμα και το ανοσοποιητικό μας σύστημα, οδηγώντας στην εκδήλωση ασθενειών και λοιμώξεων. Αν, επομένως, αρρωσταίνουμε συχνά, μια ισορροπημένη διατροφή υψηλής θρεπτικής αξίας θα μας ωφελήσει. Μελέτη στην οποία συμμετείχαν ηλικιωμένοι με μειωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού τους συστήματος έδειξε ότι η καλή διατροφή συνέβαλε στην αντιστροφή της εξασθενημένης άμυνάς τους. Επομένως, η επαρκής πρόσληψη βιταμινών και μετάλλων, π.χ. βιταμινών Α, C και Ε, ψευδαργύρου, σεληνίου, σιδήρου, φυλλικού οξέος, παίζει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση του αμυντικού μηχανισμού μας. 8 Αίσθημα κόπωσηςΤα επίπεδα ενέργειας είναι ένας από τους καλύτερους δείκτες για την ποιότητα της διατροφής μας. Αν είμαστε συνεχώς κουρασμένοι, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η διατροφή μας να είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και χαμηλή σε πρωτεΐνη. Στην περίπτωση αυτή, ο συνδυασμός δημητριακών ολικής άλεσης με άπαχη πρωτεΐνη μπορεί να βοηθήσει στη σταθεροποίηση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα και να στείλει τα επίπεδα ενέργειας στα ύψη. Αρνητικά στην ενεργητικότητά μας επιδρά και η χαμηλή πρόσληψη βιταμίνης C. Σε σχετική μελέτη παρατηρήθηκε ότι η ενδοφλέβια χορήγησή της σε 141 υγιείς εργαζόμενους γραφείου είχε ως αποτέλεσμα να σημειώσουν καλύτερα σκορ σε τεστ κόπωσης. Αν και απαιτούνται περισσότερες έρευνες για τη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητά της, η μελέτη αυτή δείχνει ότι η καλή πρόσληψη βιταμίνης C θα μπορούσε να μας τονώσει, ιδιαίτερα το μεσημέρι που με δυσκολία κρατάμε τα μάτια μας ανοιχτά. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΜΑΡΙΑ ΛΥΜΠΕΡΗ, διαιτολόγο–διατροφολόγο.