Οι ιατρικές σειρές μάς αρέσουν για πολύ περισσότερους λόγους από την εμφάνιση των πρωταγωνιστών τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η γοητεία του George Clooney δεν μετράει…

«Στην Εντατική», «Μαθήματα Ανατομίας», «Ιατρικές Υποθέσεις», «Πλαστική Ομορφιά»… Πρόκειται για τις πλέον δημοφιλείς ιατρικές σειρές στην ελληνική τηλεόραση και όχι μόνο. Είναι κοινό μυστικό ότι οι ιατρικές σειρές έχουν μεγάλη απήχηση στο κοινό. Για την ιστορία αναφέρουμε ότι η πρώτη σειρά του είδους, το «City Hospital», προβλήθηκε στην αμερικανική τηλεόραση το 1951, σημειώνοντας τεράστια τηλεθέαση. Σήμερα ελάχιστοι αγνοούν τη σειρά-φαινόμενο του 1994 «Στην Εντατική» («E.R.»), που έκανε σταρ του Χόλιγουντ τον George Clooney. Τι είναι όμως αυτό που καθιστά τα ιατρικά σίριαλ «κολλητικά»; Για ποιο λόγο παρακολουθούμε την προσπάθεια του Gregory House να εξιχνιάσει ένα ακόμη ιατρικό μυστήριο και τους γιατρούς του «Grey’s Anatomy» να σώζουν ανθρώπινες ζωές;

Η ωραιοποίηση της πραγματικότητας
Ο όμορφος γιατρός Στις σειρές οι γιατροί είναι γοητευτικοί και το επαγγελματικό τους επίπεδο υψηλό. Μέσα από τους όμορφους ηθοποιούς επιτυγχάνεται η ωραιοποίηση της τραγικής πραγματικότητας του νοσοκομείου και της ασθένειας. Ο γοητευτικός George Clooney, λόγου χάρη, στο σίριαλ «Στην Εντατική» βοηθά τους ασθενείς και τους συγγενείς τους να αποδεχθούν τα σκληρά νέα που τους ανακοινώνει, αλλά και εμάς που ταυτιζόμαστε μαζί τους να συμβιβαστούμε με αυτό που δεν «χωνεύεται», καθώς αφηνόμαστε στη γοητεία του.

Ο παντοδύναμος γιατρός Ο άνθρωπος έχει τη βαθιά ανάγκη να πιστέψει ότι διαθέτει τις απαντήσεις σε κρίσιμα ζητήματα ζωής και θανάτου. Εμφανίζεται, λοιπόν, ένας «σύγχρονος θεός» με τη μορφή π.χ. του δρ. House, ο οποίος παρουσιάζει την ιατρική σαν ένα παντοδύναμο μέσο σωτηρίας. Σαν άλλος Σέρλοκ Χολμς, βρίσκει την αιτία της ασθένειας και τη χτυπά με την κατάλληλη και σωτήρια θεραπεία. Οι ειδικοί εξηγούν ότι ως τηλεθεατές, αλλά και ως άνθρωποι, ελκυόμαστε από κάποιον που έχει τη δύναμη να νικήσει τον θάνατο. Γνωρίζουμε όμως ότι στην πραγματικότητα ένας γιατρός δεν μπορεί πάντα να σώσει τον ασθενή του, ακόμη και αν είναι άψογα καταρτισμένος.

Ο αφοσιωμένος γιατρός Οι γιατροί των σίριαλ είναι επαγγελματίες που ακόμη και αν βιώνουν τα δικά τους προσωπικά δράματα πάντα λειτουργούν ως ιδεατοί γιατροί, βάζοντας το λειτούργημά τους πάνω από όλα. Ως τηλεθεατές έχουμε την ανάγκη να φαντασιωθούμε μια ιδεώδη πραγματικότητα όπου, εάν αρρωστήσουμε, κάπου θα υπάρχει μια ιδανική επιστημονική κοινότητα της οποίας θα αποτελέσουμε το επίκεντρο της προσοχής.

Ιδανικό νοσοκομείο
Στις σειρές κατά κανόνα παρουσιάζεται ένα εξιδανικευμένο ιατρικό σύστημα υγείας. Η εμπειρία, έστω και τηλεοπτική, ενός νοσοκομείου που λειτουργεί άψογα είναι ανακουφιστική, γεγονός που καθιστά και τη σειρά ελκυστική. Από την άλλη μεριά, όμως, μπορεί να είναι και παραπλανητική, μια και σύμφωνα με έρευνες έχει παρατηρηθεί ότι οι φανατικοί θεατές των ιατρικών σειρών έχουν την προσδοκία ότι σε ένα πραγματικό νοσοκομείο θα τύχουν της ίδιας αντιμετώπισης με αυτήν που απολαμβάνουν οι τηλεοπτικοί ασθενείς της σειράς «Ε.R.».

Σοκ εκ του ασφαλούς
Αίμα, σπασμοί, δύσκολα χειρουργεία… Παρότι όλα αυτά δεν είναι ωραία, σε ένα ιατρικό σίριαλ τα παρακολουθούμε εκ του ασφαλούς, ξέροντας ότι δεν μας αφορούν, ότι όλα είναι υπό έλεγχο και ότι στο τέλος του επεισοδίου θα έχουμε μια λύση που θα προσφέρει ανακούφιση σε όλους τους εμπλεκομένους (γιατρούς, ασθενείς και συγγενείς). Αυτά τα δεδομένα καθιστούν τη σειρά ελκυστική ώστε να την παρακολουθήσουμε χωρίς ρίσκο.

Φοβίες υπό έλεγχο
Υπάρχει μια μερίδα τηλεθεατών με ιατρικές φοβίες που ίσως παρακολουθούν τα ιατρικά σίριαλ για να χαλιναγωγήσουν τους φόβους τους και να ικανοποιήσουν τη δίψα τους για ιατρικές γνώσεις. Ωστόσο, δεν αποκλείεται να συμβεί και το αντίστροφο. Βέλγοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι φανατικοί τηλεθεατές της «Εντατικής» και του «Grey’s Anatomy» είχαν αναπτύξει φοβίες, πιστεύοντας ότι πάσχουν από ασθένειες που δεν είχαν.

Φανατικοί πολέμιοι
Εκτός από θαυμαστές, οι ιατρικές σειρές έχουν και εχθρούς, που αρνούνται να εξοικειωθούν, έστω και με αυτόν τον ασφαλή τηλεοπτικό τρόπο, με κάτι τόσο επώδυνο όσο η ασθένεια και ο θάνατος. Ενδεχομένως τα σίριαλ να τους θυμίζουν τις δικές τους δυσάρεστες εμπειρίες ή απλώς δεν επιθυμούν να στενοχωρηθούν, ακόμη και αν γνωρίζουν ότι στο τέλος της σειράς θα υπάρξει μια λύση-κάθαρση που θα είναι ανακουφιστική για όλους.

Σενάρια πανεπιστημιακού επιπέδου
Το 88% των Αμερικανών ενημερώνονται για θέματα υγείας μέσω τηλεόρασης, γι’ αυτό το αμερικανικό Κέντρο Ειδικών Λοιμώξεων (CDC) θεωρεί ότι μέσα από τα τηλεοπτικά προγράμματα μπορεί να στείλει μηνύματα υγείας. Το CDC, λοιπόν, συνεργάζεται με το Τμήμα «Hollywood, Health & Society» στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας προκειμένου, μεταξύ άλλων, να παρέχει στους σεναριογράφους πληροφόρηση που αφορά την υγεία. Μάλιστα, από το 2000 έχει καθιερώσει βραβείο, που απονέμεται ετησίως στις σειρές που μεταφέρουν με επιστημονική εγκυρότητα μηνύματα υγείας.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ, οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια.