Μπορεί εσείς να κάνετε σχέδια για τις καλοκαιρινές σας διακοπές, αλλά, όπως λένε, όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, κάποιος από πάνω γελάει. Έτσι, εσείς περνάτε την ώρα σας κάνοντας ηλιοθεραπεία, βουτιές στη θάλασσα και τρώγοντας στις ταβέρνες, αλλά η ζέστη, η υγρασία, οι πισίνες και τα αλλοιωμένα τρόφιμα μπορεί να μετατρέψουν τις διακοπές σας σε περιοδεία στα αγροτικά ιατρεία και τα κέντρα υγείας, αλλά και σε αναζήτηση φαρμακείου για αντιβίωση, ώστε να αντιμετωπίσετε τις μολύνσεις που καραδοκούν. Δείτε τι φταίει και μάθετε πώς μπορείτε να περιορίσετε τις πιθανότητες κάτι τέτοιο να συμβεί σε εσάς.

«Το αφτί του κολυμβητή»
Ή αλλιώς εξωτερική ωτίτιδα. Πρόκειται για φλεγμονή στο πτερύγιο ή τον έξω ακουστικό πόρο (η οπή του αφτιού που οδηγεί στο τύμπανο) και οφείλεται σε μικρόβια, όπως η ψευδομονάδα και ο σταφυλόκοκκος. Εκδηλώνεται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω της αυξημένης υγρασίας και ζέστης, ενώ τον χειμώνα εμφανίζεται σπανιότερα, κυρίως σε ανθρώπους που κολυμπούν σε πισίνες. Προκαλεί φαγούρα, οξύ πόνο, και ενδεχομένως παροδικό περιορισμό της ακοής όσον καιρό το αφτί είναι πρησμένο.

Αντιμετώπιση: Τις περισσότερες φορές ο καθαρισμός της περιοχής από τον γιατρό, η χρήση αναλγητικών, σταγόνων ή αλοιφής με αντιβιοτική δράση και η αποφυγή της επαφής με το νερό αρκούν για να ξεπεράσετε το πρόβλημα. Εάν η φλεγμονή προκαλέσει οίδημα του πόρου ή επεκταθεί στον χόνδρο, θα χρειαστεί να πάρετε αντιβίωση από το στόμα, την οποία όμως θα σας χορηγήσει ο γιατρός.

Πρόληψη: Φροντίστε να στεγνώνετε καλά τα αφτιά σας ρίχνοντας μερικές σταγόνες καθαρό οινόπνευμα ή διάλυμα βορικού οξέος και καθαρού οινοπνεύματος, εφόσον το τύμπανο είναι ακέραιο και δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Από την άλλη, αν αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα, όπως π.χ. κερί στο αφτί, πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας προκαταβολικά.

Τρεις συμβουλές
1. Μη βάζετε λάδι στα αφτιά σας όταν πονούν. Μπορεί να μην προκαλέσετε βλάβη, αλλά ίσως να δυσκολέψετε τη διάγνωση του γιατρού, επειδή το λάδι αλλάζει τη σύσταση του υγρού που μπορεί να υπάρχει στο αφτί.
2. Αποφύγετε τα αεροπλάνα ή την ανάβαση σε μεγάλο υψόμετρο όταν έχετε τέτοιες ενοχλήσεις, αφού καθώς αυξάνεται η ατμοσφαιρική πίεση τα ταλαιπωρημένα αφτιά πονούν περισσότερο.
3. Μη χρησιμοποιείτε ποτέ μπατονέτες για τον καθαρισμό των αφτιών σας.

Για το γαστρεντερικό
Γαστρεντερίτιδες, τροφικές δηλητηριάσεις και διάρροιες κάνουν συχνά την εμφάνισή τους τους καλοκαιρινούς μήνες και προκαλούν μεγάλη ταλαιπωρία. Οι γαστρεντερίτιδες οφείλονται συνήθως σε λοιμώξεις, είτε από ιούς είτε από βακτήρια, οι τροφικές δηλητηριάσεις στην κατανάλωση τροφής μολυσμένης από τοξίνες μικροβίων και η «διάρροια του ταξιδιώτη», μια μορφή οξείας διάρροιας, εμφανίζεται συχνότερα σε όσους ταξιδεύουν σε μέρη όπου επικρατούν συνθήκες κακής υγιεινής.

Αντιμετώπιση: Σε περίπτωση γαστρεντερίτιδας και τροφικής δηλητηρίασης, φροντίστε να ενυδατώνεστε με ηλεκτρολύτες σε μορφή σκόνης (θα τους βρείτε στο φαρμακείο) ή και να πίνετε αεριούχα αναψυκτικά. Επίσης, συστήνεται στην αρχή υδρική δίαιτα (με υγρά) χωρίς γαλακτοκομικά και η κατανάλωση ρυζιού σε μορφή λαπά και στη συνέχεια δίαιτα χαμηλού υπολείμματος (χωρίς πολλές φυτικές ίνες), ενώ τα αντιδιαρροϊκά φάρμακα καλό είναι -τουλάχιστον αρχικά- να τα αποφεύγετε. Σε περίπτωση πυρετού, πρέπει να απευθυνθείτε στον γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να σας χορηγήσει αντιβιοτική θεραπεία. Όσο για τη «διάρροια του ταξιδιώτη», αν σας επισκεφτεί, τότε πρέπει να πίνετε πολλά υγρά, να πάρετε κάποιο αντιδιαρροϊκό φάρμακο, ενώ ίσως χρειαστείτε και αντιβίωση. Ο δεκάλογος της πρόληψης
1/ Πλένετε καλά τα χέρια σας με σαπούνι και ζεστό νερό πριν από την προετοιμασία του φαγητού.
2/ Απολυμαίνετε τον νεροχύτη και τους πάγκους της κουζίνας κάθε φορά που μαγειρεύετε ή πλένετε.
3/ Χρησιμοποιείτε διαφορετικά εργαλεία για ωμά και ψημένα τρόφιμα. Πλένετέ τα μετά από κάθε χρήση.
4/ Μην αφήνετε το ωμό κρέας να ακουμπά ή να στάζει σε άλλα τρόφιμα.
5/ Πλένετε επιμελώς φρούτα και λαχανικά κάτω από τρεχούμενο νερό.
6/ Μαγειρεύετε τα φαγητά σε υψηλές θερμοκρασίες.
7/ Καταναλώνετε τα ψημένα τρόφιμα μέσα σε δύο ώρες ή βάζετέ τα στο ψυγείο.
8/ Χρησιμοποιείτε ελεγμένο νερό για τον πάγο και το πλύσιμο των τροφών.
9/ Πίνετε εμφιαλωμένο νερό, ποτά ή αναψυκτικά και ροφήματα από βρασμένο νερό. Αποφεύγετε τους φρέσκους χυμούς και τις ωμές ή μισοψημένες, μη παστεριωμένες τροφές.
10/ Αποφεύγετε τα γλυκά που δεν ψήνονται και περιέχουν ωμά αυγά.

Το «πόδι του αθλητή»
Πρόκειται για μυκητίαση που παρουσιάζεται συνήθως ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών, ενώ μπορεί να απλωθεί και στις πλευρές και στα πέλματα των ποδιών. Αρχικά το δέρμα είναι σκασμένο και ερεθισμένο, ενώ αργότερα γίνεται λευκό και φαίνεται νεκρωμένο. Συχνά υπάρχει φαγούρα. Επίσης, τα νύχια μπορεί να αποχρωματίζονται και να σπάνε εύκολα.

Αντιμετώπιση: Χρησιμοποιούνται αντιμυκητιασικά σκευάσματα (σε σκόνη, κρέμα ή σπρέι). Με τη θεραπεία, η πάθηση αρχίζει να εξαλείφεται περίπου μέσα σε 1 με 2 εβδομάδες. Σε περίπτωση που οι παραπάνω θεραπείες δεν έχουν αποτέλεσμα ή εμφανίσετε πολλές υποτροπές, ενδείκνυται η αγωγή από το στόμα με αντιμυκητιασικά.

Πρόληψη: Να πλένετε και να σκουπίζετε καλά τα πόδια σας, γιατί η υγρασία και η ζέστη ευνοούν την ανάπτυξη των μυκήτων.

Σαν τα μάτια σας
Η κερατίτιδα (φλεγμονή στον κερατοειδή) αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα προκαλεί αγγείωση και ουλοποίηση, που οδηγούν σε απώλεια της διαφάνειας του ιστού ή/και σε εμφάνιση αστιγματισμού. Η κερατίτιδα εμφανίζεται με ερυθρότητα, εκκρίσεις, αίσθημα ξένου σώματος, φωτοφοβία και θολή όραση. Τα αίτιά της, που μας απασχολούν συχνότερα το καλοκαίρι, είναι:

  • Βακτήρια Όταν διαταραχθεί η συνέχεια της επιφανειακής στιβάδας του κερατοειδούς (π.χ. μετά από τραυματισμό), είναι δυνατό να εισέλθουν παθογόνοι μικροοργανισμοί (επιδερμιδικός σταφυλόκοκκος, πνευμονιόκοκκος, ψευδομονάδα) στις βαθύτερες στιβάδες. Αυτό μπορεί να συμβεί ευκολότερα το καλοκαίρι, λόγω της πολύωρης παραμονής σε εξωτερικούς χώρους.
  • Ακανθαμοιβάδα Είναι παράσιτο που βρίσκεται στο έδαφος, το νερό, σε ψύκτες και συστήματα κλιματισμού. Απειλεί περισσότερο τους χρήστες φακών επαφής που δεν τηρούν τους κανόνες υγιεινής όσον αφορά τη χρήση των φακών τους. Έτσι, όσοι χρησιμοποιούν νερό βρύσης για τον καθαρισμό των φακών ή κολυμπούν φορώντας τους έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν μια τέτοια λοίμωξη.
  • Μύκητες Στην περίπτωση αυτή, η προσβολή του κερατοειδούς συνήθως οφείλεται σε τραυματισμό με υλικό φυτικής προέλευσης (π.χ. κλαδί δέντρου). Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν στην εκδήλωση του προβλήματος, όπως η χρήση φακών επαφής και η κατάχρηση αναισθητικών κολλυρίων ή κολλυρίων με κορτιζόνη. Όσο για τα συμπτώματα, αυτά εκδηλώνονται σταδιακά και αργά, ξεκινώντας με αίσθημα ξένου σώματος στο μάτι, ερυθρότητα και πόνο που γίνεται εντονότερος.

Αντιμετώπιση: Οι μικροβιακές λοιμώξεις του κερατοειδούς απαιτούν εντατική θεραπεία με κολλύρια κάθε μία ώρα, συχνά και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Στην κερατίτιδα από ακανθαμοιβάδα είναι χαρακτηριστική η έλλειψη ανταπόκρισης στα συνηθισμένα αντιβιοτικά και συχνά η διάγνωση απαιτεί τη συνδρομή εξειδικευμένου εξοπλισμού ή/και εξειδικευμένου οφθαλμιάτρου στον κερατοειδή. Αν το πρόβλημα οφείλεται σε μύκητες, είναι και πάλι αναγκαία η θεραπεία με κολλύρια.

Πρόληψη: Ακολουθείτε τους κανόνες υγιεινής που αφορούν τους φακούς επαφής (π.χ. μην τους φοράτε στη θάλασσα) και όταν επιδίδεστε σε εξωτερικές εργασίες, φροντίστε να φοράτε μάσκα.

Μην ξεχνάτε τους μύκητες
Οι μυκητιασικές κολπίτιδες οφείλονται συνήθως στον μύκητα Candida albicans και η αυξημένη υγρασία και θερμοκρασία στην περιοχή δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για τον πολλαπλασιασμό του. Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξή του, όπως τα αντιβιοτικά, τα αντισυλληπτικά, το έντονο στρες, οι ορμονικές διαταραχές κατά την ωορρηξία και την εγκυμοσύνη. Συνήθη συμπτώματα είναι τα αυξημένα υγρά, η φαγούρα και ο πόνος.

Αντιμετώπιση: Μόλις αντιληφθείτε τα παραπάνω συμπτώματα, φροντίστε να επισκεφτείτε τον γυναικολόγο σας. Τις περισσότερες φορές δίδεται τοπική θεραπεία με κολπικές αντιμυκητιασικές κρέμες ή/και κολπικά υπόθετα, ενώ μπορεί να χρειαστεί και αγωγή από το στόμα. Παράλληλα κάνει θεραπεία και ο σύντροφος, ενώ η χρήση προφυλακτικού είναι απαραίτητη.

Πρόληψη: Φροντίστε να τηρείτε τους κανόνες υγιεινής, να αλλάζετε μαγιό μόλις βγείτε από τη θάλασσα και να αποφεύγετε τα στενά και συνθετικά εσώρουχα και παντελόνια.

Οι ευαίσθητες περιοχές
Προσβάλλονται από λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος, η οποία εκδηλώνεται στην απλή της μορφή ως κυστίτιδα και ουρηθρίτιδα. Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν τσούξιμο κατά την ούρηση, συχνουρία, πυρετό, δέκατα, ναυτία, κοιλιακό πόνο, ενώ υπάρχει και η περίπτωση να μην εμφανίσετε κανένα σύμπτωμα και να ανακαλύψετε το πρόβλημα μετά από εξέταση ούρων. Αν το πρόβλημα δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, το μικρόβιο μπορεί να προσβάλει το ανώτερο ουροποιητικό σύστημα, προκαλώντας πυελονεφρίτιδα ή οξεία προστατίτιδα (στους άνδρες). Παράγοντες που προδιαθέτουν είναι η αφυδάτωση, η χρήση τοπικών αντισυλληπτικών, οι κακές συνθήκες υγιεινής, η έκθεση σε μολυσμένα νερά, αλλά και οι ανατομικές ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος και οι πέτρες στα νεφρά.

Αντιμετώπιση: Οι ενοχλήσεις στην ουροδόχο κύστη μπορεί να υποχωρήσουν χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Αν, ωστόσο, επιμένουν, πρέπει να απευθυνθείτε σε γιατρό, που θα σας συστήσει καλλιέργεια ούρων, για να δει το είδος του μικροβίου και να σας χορηγήσει την κατάλληλη αντιβίωση. Όσο για την πυελονεφρίτιδα και την οξεία προστατίτιδα, πρόκειται για σοβαρές παθήσεις που χρειάζονται ισχυρή αντιβίωση, ενδεχομένως και νοσοκομειακή περίθαλψη.

Πρόληψη: Επιλέγετε θάλασσες και πισίνες με καθαρά νερά και πίνετε άφθονα υγρά. Σε περίπτωση συχνών υποτροπών, υπάρχουν φυτικά και φαρμακευτικά σκευάσματα που μπορεί να σας συστήσει ο γιατρός σας.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΝ κ. ΜΑΡΙΟ ΔΑΧΛΥΘΡΑ, μαιευτήρα γυναικολόγο, διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών, επιμελητή στο Νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν», τον κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ ΑΓΓΕΛΑΚΟΠΟΥΛΟ, δερματολόγο, διδάκτορα του Πανεπιστήμιου Αθηνών, διευθυντή της Δερματολογικής Κλινικής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών, τον δρ. ΜΑΡΙΟ ΠΑΝΟ, γαστρεντερολόγο, διευθυντή Γαστρεντερολογικής Κλινικής της «Ευρωκλινικής Αθηνών», τον κ. ΘΕΟΔΩΡΟ ΦΙΛΙΠΠΟΠΟΥΛΟ, MD, χειρουργό οφθαλμίατρο, διευθυντή του Oφθαλμολογικού Ινστιτούτου «Athens Vision» Αμαρουσίου, διπλωματούχο American Board of Ophthalmology, ειδικευμένο στο πρόσθιο ημιμόριο & γλαύκωμα στο Harvard Medical School, και την κ. ΖΗΝΟΒΙΑ ΑΛΑΤΖΙΔΟΥ, χειρουργό ωτορινολαρυγγολόγο, επιμελήτρια Νοσοκομείου «Υγεία».