Μπορεί να μην κοστίζει ακριβά, να μην είναι δυσεύρετο -τουλάχιστον στην Ευρώπη και τουλάχιστον προς το παρόν-, αλλά μαζί με το οξυγόνο αποτελεί το Α και το Ω της ζωής. Eίναι ωφέλιμο για τον οργανισμό και απαραίτητο, προσφέρει ικανοποίηση και, το κυριότερο, μπορεί να το έχει ο καθένας μας, ανοίγοντας απλώς τη βρύση. Ο λόγος για το νερό, το οποίο καταλαμβάνει πάνω από το 65% του σώματός μας. Πόσα γνωρίζουμε, όμως, για αυτό ή πόσα νομίζουμε ότι ξέρουμε; Το Vita λύνει τις σημαντικότερες απορίες μας, ώστε να ξέρουμε πώς να ωφεληθούμε στο έπακρο την επόμενη φορά που θα βάλουμε το ποτήρι μας κάτω από τη βρύση.

Πόσο νερό χρειαζόμαστε την ημέρα;
Τα 8-10 ποτήρια νερό που πιστεύουμε ότι πρέπει να πίνουμε την ημέρα είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, μύθος. Μάλιστα, μια ανακοίνωση του Ινστιτούτου Ιατρικής της Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ πριν από 6 χρόνια ανέτρεπε την αντίληψη αυτή. Οι ανάγκες κάθε ανθρώπου είναι εξατομικευμένες και εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, όπως το ύψος, το βάρος, η ηλικία, το φύλο του κλπ., τα επίπεδα της σωματικής του δραστηριότητας, οι κλιματικές συνθήκες στις οποίες ζει και η κατάσταση της υγείας του. «Οι ανάγκες αυτές δεν μπορούν να προκαθοριστούν», εξηγεί ο δρ. Αναστάσιος Σπαντιδέας, παθολόγος-κλινικός φαρμακολόγος, και συνεχίζει: «Ο οργανισμός είναι αυτός που μας καθοδηγεί, στέλνοντάς μας το μήνυμα της δίψας». «Ωστόσο, πρέπει να πίνουμε τόσο νερό όσο απαιτείται προκειμένου να αποβάλλουμε τουλάχιστον μισό λίτρο ούρα την ημέρα, για να μπορέσουν να αποβληθούν οι άχρηστες ουσίες από τον οργανισμό μας», συμπληρώνει ο καθηγητής Παθολογίας-Νεφρολογίας κ. Κωνσταντίνος Σιαμόπουλος. Η δίψα, πάντως, είναι αυτή που μας υπαγορεύει την ποσότητα νερού που έχουμε ανάγκη. Εμείς, λοιπόν, δεν έχουμε παρά να την «ακούσουμε» και να ξεδιψάσουμε.

Ποιοι πρέπει να πίνουν περισσότερο νερό;
Τα παιδιά, τα άτομα με έντονη σωματική δραστηριότητα, όσοι εκτίθενται σε υψηλές θερμοκρασίες ή ακολουθούν δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες (κατά της δυσκοιλιότητας), αλλά και αυτοί που έχουν πυρετό, διάρροια ή εμετούς, εμφανίζουν μεγαλύτερες ανάγκες σε υγρά. Επιπλέον, άτομα με ευαισθησία στη δημιουργία λίθων στα νεφρά (π.χ. όσοι έχουν παρουσιάσει κολικό νεφρού, έχουν βγάλει κάποια πέτρα ή έχουν σχετικό ιστορικό) πρέπει να ενυδατώνουν επαρκώς τον οργανισμό τους, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας αλλά και της νύχτας. Σε κάθε περίπτωση, ο μηχανισμός της δίψας μάς καθοδηγεί σχετικά με το πόσο νερό χρειαζόμαστε.

Αν πίνουμε λίγο, μπορεί να αφυδατωθούμε;
Η αφυδάτωση εκδηλώνεται με ξηροστομία, πονοκεφάλους, ζαλάδα, μυϊκές κράμπες ή αδυναμία συγκέντρωσης. Ωστόσο, ένας υγιής ενήλικος που προσλαμβάνει υγρά, ακόμα και λιγότερα από όσα χρειάζεται, είναι μάλλον απίθανο να παρουσιάσει αφυδάτωση, σύμφωνα με τους ειδικούς. «Για να συμβεί αυτό, πρέπει να βρεθεί κανείς στην έρημο χωρίς νερό!», καθησυχάζει ο δρ. Αναστάσιος Σπαντιδέας. Μελέτες, πάντως, δείχνουν ότι μια ήπια αφυδάτωση (της τάξεως του 2-3%) μπορεί να μειώσει τη σωματική και την πνευματική απόδοση, γεγονός που παρατηρείται εντονότερα σε άτομα με αυξημένες απαιτήσεις (π.χ. μαθητές, φοιτητές). Σε γενικές γραμμές, όσο λιγότερα υγρά προσλαμβάνουμε τόσο μεγαλύτερη οικονομία προσπαθεί να κάνει ο οργανισμός μας, κατακρατώντας υγρά και αποβάλλοντας μικρότερη ποσότητα ούρων και ιδρώτα. Αν παρατηρήσετε, λοιπόν, ότι τον τελευταίο καιρό ιδρώνετε λιγότερο ή ότι τα ούρα σας είναι πυκνά και σκουρόχρωμα, τότε καλό είναι να αρχίσετε να πίνετε περισσότερο νερό.

Τους καλοκαιρινούς μήνες, που η θερμοκρασία ανεβαίνει, ο οργανισμός χάνει περισσότερα υγρά και αυξάνονται οι ανάγκες του για ενυδάτωση. Ξεδιψάστε, λοιπόν, πίνοντας νερό άφοβα, αφού -εκτός των άλλων- έχει και μηδενικές θερμίδες!

Κινδυνεύουμε από την υπερβολική κατανάλωσή του;
Ένας υγιής άνθρωπος δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα, αφού ο οργανισμός έχει την ικανότητα να αποβάλλει την περίσσεια των υγρών που προσλαμβάνει. Στην περίπτωση, όμως, ασθενών με υπέρταση, καρδιακή, αναπνευστική ή χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, η περίσσεια των υγρών που προσλαμβάνει ο οργανισμός μπορεί να είναι μεγαλύτερη από αυτήν που μπορεί να αποβάλλει, και έτσι να επιδεινωθεί η κατάσταση της υγείας τους. Το νερό στην πιο ακραία μορφή υπερκατανάλωσής του μπορεί να γίνει ακόμα και τοξικό για τον οργανισμό. Ωστόσο, τέτοια φαινόμενα έχουν παρατηρηθεί σπάνια, και κυρίως σε ανθρώπους που υπέφεραν από ψυχογενή πολυδιψία και από αθλητές που κατανάλωναν ιδιαίτερα μεγάλες ποσότητες νερού.

Εκτός από το νερό, τι άλλο ενυδατώνει τον οργανισμό μας;
Τρώγοντας 1 κεσεδάκι γιαούρτι χαμηλών λιπαρών είναι σαν να έχετε πιει 1 ποτήρι νερό! Αν τώρα επιλέξετε καρπούζι (γύρω στα 380 γρ.), θα ξεδιψάσετε τον οργανισμό σας σαν να έχετε πιει 2 ποτήρια νερό! Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, όλα τα τρόφιμα -σε διαφορετικό, βέβαια, βαθμό- περιέχουν νερό, το οποίο συνυπολογίζεται στις πηγές των υγρών που καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες μας. Τα κολοκυθάκια π.χ. περιέχουν υγρά σε ποσοστό 97,8%, η ντομάτα αγγίζει το 93,4% και το κοτόπουλο πλησιάζει το 63,4%. Περίπου το 20% των υγρών που χρειαζόμαστε καθημερινά το προσλαμβάνουμε από τρόφιμα, και το υπόλοιπο 80% από ροφήματα και ποτά. «Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι από τα τρόφιμα με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε νερό, ενώ καλή πηγή υγρών είναι και τρόφιμα σε ρευστή μορφή, όπως το γιαούρτι», συμπληρώνει η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος κ. Βίκυ Πυρογιάννη.

Να πίνουμε νερό μαζί με το φαγητό;
Η προτροπή των μαμάδων και των γιαγιάδων μας να μην πίνουμε νερό μαζί με το φαγητό, επειδή έτσι δυσκολεύουμε την πέψη, μπαίνει στο στόχαστρο των ειδικών, οι οποίοι τη θεωρούν αβάσιμη. «Παλαιότερα πίστευαν ότι με την κατανάλωση νερού αραιώνουν τα γαστρικά υγρά που χρειάζονται για τη διαδικασία της πέψης. Πλέον, όμως, είναι γνωστό ότι, καθώς τρώμε, παράγονται τα απαραίτητα για τον οργανισμό γαστρικά υγρά. Επιπλέον, το νερό δεν μένει στο στομάχι, αλλά πηγαίνει κατευθείαν στο έντερο, επομένως δεν εμποδίζεται η πέψη», εξηγεί ο γαστρεντερολόγος-ηπατολόγος κ. Μιχάλης Τριβιζάκης. Μάλιστα, η κατανάλωση νερού πριν από το γεύμα ή και κατά τη διάρκειά του ενδείκνυται σε περιπτώσεις δίαιτας, αφού «εντείνει την αίσθηση του φουσκώματος, με αποτέλεσμα ο κορεσμός να έρχεται νωρίτερα», συμπληρώνει ο παθολόγος-νεφρολόγος, καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κ. Κωνσταντίνος Σιαμόπουλος.

Να προτιμάμε το ανθρακούχο νερό ή όχι;
Σε πολλές χώρες, το ανθρακούχο νερό καταναλώνεται ως αποκλειστική πηγή πρόσληψης νερού. Όπως όλα τα ροφήματα και ποτά, έτσι και αυτό συμβάλλει στην ενυδάτωση του οργανισμού, ενώ έρευνες συνδέουν την κατανάλωσή του με τη μείωση δημιουργίας λίθων που οφείλονται σε αυξημένο ουρικό οξύ. Όμως, το ανθρακούχο νερό -επειδή περιέχει διττανθρακικό νάτριο, δηλαδή σόδα- εξουδετερώνει το υδροχλωρικό οξύ του στομάχου, που είναι απαραίτητο για την πέψη. Ενώ, δηλαδή, αρχικά ανακουφίζει από το φούσκωμα, στην πραγματικότητα δυσκολεύει την πέψη. Άλλωστε, οι διατροφολόγοι συστήνουν το νερό της βρύσης ως την πρώτη επιλογή για την κάλυψη των αναγκών μας σε υγρά.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ τον κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ Χ. ΣΙΑΜΟΠΟΥΛΟ, παθολόγο-νεφρολόγο, καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, το δρ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟ ΣΠΑΝΤΙΔΕΑ, παθολόγο-κλινικό φαρμακολόγο, τον κ. ΜΙΧΑΛΗ ΤΡΙΒΙΖΑΚΗ, γαστρεντερολόγο-ηπατολόγο, και την κ. ΒΙΚΥ ΠΥΡΟΓΙΑΝΝΗ, MSc, κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο.