Εκσπερμάτιση: Είναι θέμα timing

Μπορεί να χαρακτηρίζονται «ανδρικά» προβλήματα, στην πραγματικότητα όμως επηρεάζουν και τους δύο συντρόφους. Τα κακά νέα είναι ότι πολλοί διστάζουν να τα συζητήσουν με κάποιον ειδικό, ώστε να βελτιώσουν τη σεξουαλική τους ζωή. Τα καλά νέα είναι ότι τόσο η πρόωρη όσο και η καθυστερημένη εκσπερμάτιση στην πλειονότητα των περιπτώσεων μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.

Στο «fast forward»
Πότε η εκσπερμάτιση είναι πρόωρη
Ως «γρήγορη» εκσπερμάτιση ορίζεται εκείνη που συμβαίνει με ελάχιστο σεξουαλικό ερεθισμό και χωρίς τη θέληση του άνδρα σε επαναλαμβανόμενες σεξουαλικές συνευρέσεις. Στην πιο σοβαρή και σπάνια μορφή της, ο άνδρας εκσπερματώνει πριν υπάρξει οποιοσδήποτε άμεσος ερεθισμός του πέους. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις εκσπερματώνει κατά την είσοδο στον κόλπο ή λίγο μετά.
Κριτήριο, επομένως, για τη διάγνωση του προβλήματος είναι το πόσο διαρκεί η επαφή πριν από την εκσπερμάτιση. Σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία 15 χρόνια, διατυπώνονται πολλές απόψεις σχετικά με το πόσο σύντομα πρέπει να συμβαίνει η εκσπερμάτιση μετά την έναρξη της επαφής ώστε να χαρακτηρίζεται πρόωρη, και ο χρόνος αυτός κυμαίνεται από 1 μέχρι 7 λεπτά.

1 πρόβλημα για 2
Η πρόωρη εκσπερμάτιση, όπως και όλα τα σεξουαλικά προβλήματα, αποτελεί πρόβλημα του ζευγαριού και όχι του ενός, αφού επιδρά αρνητικά στη σεξουαλική ζωή και των δύο:
• Συχνά, ο άνδρας που εκσπερματώνει πρόωρα, παραπονιέται για μείωση της αίσθησης της εκσπερμάτισης ή και για απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας.
• Πολλές φορές, προσπαθώντας να ελέγξει την εκσπερμάτιση, μειώνει το χρόνο των προκαταρκτικών χαδιών, με αποτέλεσμα η σύντροφός του να μη διεγείρεται αρκετά.

Η άποψή της έχει σημασία
Οι περισσότεροι άνδρες κάποια στιγμή της σεξουαλικής ζωής τους θα «ολοκληρώσουν» πιο γρήγορα από όσο θα ήθελαν. Αυτό, όμως, δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας ούτε για τον άνδρα ούτε για τη σύντροφό του. Το κριτήριο που πρακτικά έχει νόημα, ώστε να χαρακτηριστεί η εκσπερμάτιση ως πρόωρη, είναι να συμβαίνει με συστηματικό τρόπο πιο γρήγορα από όσο ο άνδρας και η σύντροφός του επιθυμούν. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να υπάρχει επικοινωνία ανάμεσα στο ζευγάρι και να λαμβάνονται υπόψη και οι επιθυμίες της συντρόφου, καθώς μπορεί αυτό που στον άνδρα φαίνεται «πολύ γρήγορα», η σύντροφός του να το θεωρεί φυσιολογικό.

Ο χρόνος της σεξουαλικής επαφής είναι υποκειμενικός. Εξαρτάται από τις επιθυμίες του ζευγαριού, αφού αυτό που κάποιοι θεωρούν «γρήγορο», για κάποιους άλλους δεν είναι

Το ένα φέρνει το άλλο
Πολλές φορές η γρήγορη εκσπερμάτιση συνυπάρχει με διαταραχή της στύσης. Μάλιστα, σε πιλοτικές μελέτες φαίνεται πως, όταν η κατάσταση είναι χρόνια, μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στύσης. Όμως, και η στυτική δυσλειτουργία, όταν δεν αντιμετωπίζεται, μπορεί να επιφέρει πρόωρη εκσπερμάτιση.

Τι φταίει;
Σπάνια, η πρόωρη εκσπερμάτιση μπορεί να οφείλεται σε οργανικά αίτια (προστατίτιδα, ουρηθρίτιδα, βραχύς χαλινός, νευρολογικές παθήσεις, χρήση ουσιών). Οι πιο συχνές αιτίες που εμποδίζουν τον άνδρα να ελέγχει την εκσπερμάτισή του είναι το άγχος, η ενοχή και η αμφιβολία όσον αφορά την αξία του ως εραστή. Οι ειδικοί σήμερα υποστηρίζουν πως ο τρόπος ζωής του άνδρα, οι αυξημένες υποχρεώσεις, η κούραση, αλλά και η προσωπικότητα της συντρόφου του, η σχέση του μαζί της, ο φόβος μήπως δεν την ικανοποιήσει, ενοχοποιούνται είτε για την εμφάνιση είτε για τη διαιώνιση του προβλήματος.

Το έντονο άγχος παίζει σημαντικό ρόλο στην αδυναμία του άνδρα να «αφεθεί» κατά τη σεξουαλική επαφή

Υπάρχει λύση;
Σήμερα υπάρχουν διάφοροι τρόποι προσέγγισης του προβλήματος, γι’ αυτό και οι περισσότεροι άνδρες το ξεπερνούν.
• Σε γενικές γραμμές, τα ψυχογενή αίτια μπορούν να αντιμετωπιστούν με ψυχοθεραπεία.
• Επίσης, με την καθοδήγηση ενός ειδικευμένου σεξολόγου, το ζευγάρι μπορεί να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα σεξουαλικών ασκήσεων, που βοηθούν τον άνδρα να μάθει να ελέγχει την εκσπερμάτισή του.
• Όταν υπάρχουν οργανικά αίτια (π.χ. προστατίτιδα), αντιμετωπίζονται πρώτα αυτά και έπειτα, αν το πρόβλημα δεν λυθεί, αναλαμβάνει ο σεξολόγος.
• Στις περιπτώσεις που τα παθολογικά αίτια είναι άγνωστα, χρησιμοποιούνται διάφορες θεραπείες, όπως τοπικές αναισθητικές αλοιφές, προφυλακτικά με επιβραδυντικό, ακόμη και μικρές δόσεις αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, καθώς καθυστερούν την εκσπερμάτιση.

Τελευταία νέα
• Ένα σπρέι που συνδυάζει δύο αναισθητικά φάρμακα υπόσχεται να αντιμετωπίσει την πρόωρη εκσπερμάτιση. Σύμφωνα με την εταιρεία, το νέο φάρμακο δρα σε 5 λεπτά και δεν επηρεάζει την αίσθηση της ικανοποίησης. Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε, οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι η μέση χρονική διάρκεια μέχρι να επέλθει η εκσπερμάτιση στην ομάδα που χρησιμοποίησε το σπρέι αυξήθηκε στα 5 λεπτά, ενώ στην ομάδα που δεν το χρησιμοποίησε έφτανε μόλις το 1 λεπτό. Μάλιστα, όπως υποστηρίζουν, επειδή το σπρέι ψεκάζεται τοπικά, μειώνονται οι πιθανότητες εμφάνισης παρενεργειών.
• Στη Σουηδία και τη Φιλανδία και έπειτα στην υπόλοιπη Ευρώπη- αναμένεται να κυκλοφορήσει χάπι κατά της πρόωρης εκσπερμάτισης το οποίο λαμβάνεται λίγες ώρες πριν από την επαφή. Το φάρμακο ανήκει στην κατηγορία των αναστολέων σεροτονίνης, που δρουν στο νευρικό σύστημα, παραμένει στην κυκλοφορία του αίματος για λίγο και χορηγείται κάθε φορά που ο ασθενής θέλει να έχει σεξουαλική επαφή.

Ασκήσεις «εγκράτειας»
Θεραπευτική προσέγγιση των Masters and Johnson Πρόκειται για συνδυασμό ψυχοθεραπείας και σωματικών ασκήσεων που έχουν σκοπό την «επανεκπαίδευση» του άνδρα. Μαθαίνει να ελέγχει τα ερεθίσματα που προηγούνται του οργασμού, ώστε κάθε φορά που φτάνει κοντά στον οργασμό να σταματά. Έτσι, σταδιακά αυξάνεται ο χρόνος πριν από την κορύφωση. Η προσέγγιση αυτή περιλαμβάνει και τη βελτίωση της επικοινωνίας του ζευγαριού. Χρειάζεται, επομένως, η καθοδήγηση ενός ειδικού, ενώ είναι σκόπιμη η συμμετοχή και των δύο συντρόφων για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ασκήσεις Kegel Ενδυναμώνουν τους ηβοκοκκυγικούς μυς, που ενεργοποιούνται όταν σταματούν τη ροή των ούρων τη στιγμή που ουρείτε. Στοχεύουν στον έλεγχο των μυών που περιβάλλουν την οδό έκκρισης του σπέρματος, δηλαδή στο να μάθετε να τους συστέλλετε όπως όταν θέλετε να καθυστερήσετε την ούρηση. Προσοχή, οι ασκήσεις αυτές γίνονται όταν η ουροδόχος κύστη είναι άδεια και σύμφωνα με τις υποδείξεις του σεξολόγου σας.

Όταν θέλει το χρόνο του
Πάμε από την αρχή
Η διαδικασία της εκσπερμάτισης περιλαμβάνει 2 φάσεις, την προώθηση και την εξώθηση. Η πρώτη αναφέρεται στη συλλογή του σπερματικού υγρού στη βάση του πέους και η δεύτερη στη σύσπαση των μυών, που εξωθεί το σπέρμα και συνδέεται με την ηδονή που συνοδεύει τον οργασμό. Η δεύτερη αυτή φάση επηρεάζεται από τη θέληση. Έτσι, ο άνδρας μπορεί να εμποδίζει την εκσπερμάτιση συνειδητά ή ασυνείδητα.

Τι είναι;
Ο όρος «καθυστερημένη εκσπερμάτιση» ή «υπερβολικός έλεγχος του αντανακλαστικού της εκσπερμάτισης» χρησιμοποιείται για να περιγράψει την ιατρική κατάσταση όπου ο άνδρας χρειάζεται πολύ χρόνο ή δεν μπορεί να εκσπερματώσει κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας.

Τι μπορεί να φταίει;
Οι περισσότεροι άνδρες που παρουσιάζουν δυσκολία στην εκσπερμάτιση δεν έχουν κάποιο βιολογικό πρόβλημα, ενώ η ηπιότερη μορφή της καθυστερημένης εκσπερμάτισης είναι και η συχνότερη.
Οργανικά αίτια Ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη, νευρολογικές βλάβες (π.χ. εγκεφαλικό επεισόδιο), παθήσεις στον προστάτη ή ουλές στην ουρήθρα μπορεί να δυσκολέψουν την εκσπερμάτιση. Επίσης, ορισμένα φάρμακα που χορηγούνται με ιατρική συνταγή, όπως οι α-αποκλειστές (συνήθως χορηγούνται για καρδιαγγειακές παθήσεις) και ορισμένα αντικαταθλιπτικά μπορεί να έχουν επιπτώσεις στη λειτουργία της εκσπερμάτισης. Ακόμη και η ηλικία παίζει σημαντικό ρόλο, αφού με την πάροδο των χρόνων χρειάζεται περισσότερος χρόνος ή πιο έντονος ερεθισμός για να επέλθει η εκσπερμάτιση.
Ψυχολογικά αίτια Σημαντικός παράγοντας στην αρχική εμφάνιση του προβλήματος είναι το αυξημένο άγχος, αφού ένας άνδρας με άγχος που κρατά συνεχώς τους μυς του σε σύσπαση συνήθως ασκεί -άθελά του- αυξημένο έλεγχο και στους μυς που ελέγχουν την εκσπερμάτιση. Επίσης, το πρόβλημα παρουσιάζεται συνήθως και σε άνδρες που είχαν ελάχιστες ή δεν είχαν σεξουαλικές εμπειρίες και κατά τη διάρκεια των επαφών τους αισθάνονται πως «προσπαθούν» πολύ. Πολύς χρόνος μπορεί να χρειαστεί και σε όσους έχουν έντονο άγχος για να ικανοποιήσουν τη σύντροφό τους (το λεγόμενο άγχος απόδοσης). Το πρόβλημα μπορεί επίσης να εμφανιστεί και σε άνδρες λίγο μεγαλύτερης ηλικίας που με τον καιρό έχουν αναπτύξει μια δυσκολία στο να «αφεθούν» κατά τη σεξουαλική επαφή. Υπάρχουν, εξάλλου, και αυτοί που νιώθουν ενοχή κατά τη σεξουαλική επαφή ή αυτοϊκανοποιούνται συχνά και έχουν εξοικειωθεί με τη διέγερση που μόνοι τους πετυχαίνουν.

Αναζητώντας λύση
Και στην περίπτωση της καθυστερημένης εκσπερμάτισης, η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία. Έτσι, πολλές φορές η καλή επικοινωνία ανάμεσα στο ζευγάρι μπορεί να βοηθήσει τους συντρόφους. Αν το πρόβλημα είναι βαθύτερο, για παράδειγμα ο άνδρας δυσκολεύεται να «αφεθεί», είναι σημαντικό το ζευγάρι ή ο άνδρας να απευθυνθεί σε σεξολόγο ή ψυχοθεραπευτή. Φυσικά, αν το άγχος είναι η αιτία, είναι απαραίτητο να βρει ο άνδρας τρόπο να χαλαρώνει, και στις περιπτώσεις αυτές μπορεί να βοηθήσουν οι ήπιοι χειρισμοί και η επανεκπαίδευση με τη βοήθεια του σεξολόγου.

Μπορώ να κάνω κάποια εξέταση;
Η διάγνωση και των δύο περιπτώσεων γίνεται με τη λήψη ιστορικού, καθώς δεν υπάρχουν ειδικά τεστ. Στον άνδρα μπορεί να ζητηθεί να συμπληρώσει ειδικά ερωτηματολόγια, τα οποία βοηθούν τους ειδικούς να κατατάξουν το πρόβλημα ανάλογα με τη βαρύτητά του και να εκτιμήσουν το βαθμό ενόχλησης του ίδιου και της συντρόφου του

.
Info Ανώνυμη γραμμή επικοινω­νίας (ΚΕ.Σ.Α.Υ.), τηλ.: 2310-999.099.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία το δρ. Σταμάτη Παπαχαρίτο, βιολόγο αναπαραγωγής, υπ. ενημέρωσης του ελληνικού Κέντρου Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας (ΚΕ.Σ.Α.Υ.).